KM Terapia i Ruch

03/08/2025

Rehabilitacja po operacji przepukliny kręgosłupa lędźwiowego - jak wcześnie?

Meta-analiza(1) badań z 2023 roku wyłoniła następujące wnioski:
Rehabilitacja po operacji przepukliny powinna zacząć się najpóźniej od 4 do 6 tygodnia po zabiegu. Wcześniejsza terapia jest możliwa, ale powinno się tutaj zachować szczególną ostrożność.
Niskiej jakości dowody naukowe sugerują, że rehabilitacja pod stałą kontrolą fizjoterapeuty jest skuteczniejsza w poprawie funkcjonowania pacjenta niż wykonywanie ćwiczeń w domu po instruktażu fizjoterapeuty.

Wczesne rozpoczęcie rehabilitacji w pierwszym miesiącu po operacji kręgosłupa według najnowszej meta-analizy(2) jest bezpieczne oraz znacznie zmniejsza wskaźniki niepełnosprawności krótkoterminowo i nieznacznie długoterminowo. Wiąże się jedynie z ryzykiem większego bólu w okresie pierwszych tygodni po operacji, jeśli ćwiczenia są wykonywane zbyt intensywnie. Pacjenci, którzy podjęli wczesną rehabilitację, mają znacznie niższe poziomy bólu w okresie 6 miesięcy po operacji.

Publikacje naukowe(3,4) wykazują, że najgorsze wyniki mają pacjenci, którzy nie wykonują żadnych ćwiczeń oraz ograniczają czynności dnia codziennego po operacji. W praktyce oznacza to, że wielu pacjentów przez pierwsze kilka tygodni wymaga jedynie jednego spotkania z fizjoterapeutą, aby omówić bezpieczne aktywności w tym okresie. Natomiast jeśli u osoby występuje duża niepewność i strach przed ruchem, regularna rehabilitacja we wczesnym okresie może być korzystna.

Jedno dobrej jakości badanie(5) wykazało brak różnicy pomiędzy grupą wczesnej rehabilitacji od 1. do 8 tygodnia po operacji a grupą kontrolną w poprawie komfortu, sprawności oraz korzyści ekonomicznych. Taki efekt może być według autorów wynikiem doboru pacjentów, u których większość objawów cofała się od razu po operacji. Drugim powodem mogło być zbyt ogólne dobieranie ćwiczeń dla pacjentów, co obniża ich skuteczność terapeutyczną. Dodatkowo wszyscy pacjenci w tym badaniu, nawet w grupie kontrolnej otrzymali szczegółowe informacje jak postępować w pierwszych tygodniach po operacji z edukacją na temat poruszania się oraz ćwiczeń w domu. Wnioski z tego badania są bardzo istotne: we wczesnym okresie okołooperacyjnym najważniejszym wydaje się edukacja oraz proste ćwiczenia wykonywane regularnie nawet samodzielnie. Pacjenci, którzy doświadczają dużego bólu albo chcą zindywidualizowanej opieki, mogą rozpocząć rehabilitację w pierwszym miesiącu po operacji.

1.Manni, T., Ferri, N., Vanti, C., Ferrari, S., Cuoghi, I., Gaeta, C., ... & Pillastrini, P. (2023). Rehabilitation after lumbar spine surgery in adults: a systematic review with meta-analysis. Archives of Physiotherapy, 13(1), 21.

2.Afzal, K., Khattak, H. G., Sajjad, A. G., Hussain, S. A., Sarfraz, Z., Sarfraz, A., & Cherrez-Ojeda, I. (2022). Impact of Active Physiotherapy Rehabilitation on Pain and Global and Functional Improvement 1–2 Months after Lumbar Disk Surgery: A Systematic Review and Meta-Analysis. Healthcare, 10(10), 1943.

3.Uysal, E., H. S. Cine, and E. Cetin. "The necessity and timing of exercise after lumbar disc herniation surgery." European Review for Medical & Pharmacological Sciences 27.20 (2023).

4.Coronado, R. A., Master, H., White, D. K., Pennings, J. S., Bird, M. L., Devin, C. J., ... & Archer, K. R. (2020). Early postoperative physical activity and function: a descriptive case series study of 53 patients after lumbar spine surgery. BMC musculoskeletal disorders, 21, 1-10.

5.Oosterhuis, Teddy, et al. "Early rehabilitation after lumbar disc surgery is not effective or cost-effective compared to no referral: a randomised trial and economic evaluation." Journal of physiotherapy 63.3 (2017): 144-153.

05/07/2025

Czy rehabilitacja po operacji kręgosłupa jest w ogóle konieczna?

Połowa pacjentów po operacji kręgosłupa ma kinezjofobię (strach przed ruchem), nawet do 9 miesięcy po operacji. Powoduje to zanik mięśni nie tylko w okolicach kręgosłupa, ale całego ciała czy zwiększoną wrażliwość na ból w obrębie odcinka lędźwiowego (dane z meta-analizy K. Afzal et al. (2022)). W takich przypadkach edukacja oraz pomoc psychologiczna są często konieczne, natomiast aktywna rehabilitacja wykazuje najwyższą skuteczność ze wszystkich badanych metod.

Według przeglądu systematycznego M. Neven & I. Willems (2020), fizjoterapia aktywna, czyli ćwiczenia wydaje się poprawiać funkcję, mobilność kręgosłupa oraz zmniejszać ból u pacjentów po zabiegu mikrodiscektomii kręgosłupa. Większa poprawa obserwowana była u osób wykonujących program ćwiczeń bardziej regularnie.

Czy można wrócić do zdrowia po operacji bez żadnej rehabilitacji? Są takie szanse, natomiast znacznie zwiększa to ryzyko powikłań, jak pokazuje badanie grupy z Turcji (Cerezci, O., & Başak, A. T. (2023)) na ponad 200 pacjentach. W grupie osób, które wykonywały regularnie ćwiczenia rehabilitacyjne przez okres 6 miesięcy, 7.3% wymagało ponownej operacji z powodu odnowienia się przepukliny. W grupie osób, które wykonywały nieregularnie lub nie wykonywały w ogóle ćwiczeń po operacji, 18.2% wymagało ponownej operacji.

Autorzy odpowiadają też na ważne pytanie: “Czy operacja krążka międzykręgowego rozwiązuje problem? Operacja kręgosłupa nie ma na celu naprawienia krążka, ona usuwa jedynie fragment, który uciska na nerw”. Można więc powiedzieć, że brak rehabilitacji zwiększa ryzyko nawrotu choroby o 250%.

R. A. Coronado et al. (2020) opisują, że pacjenci pomimo poprawy funkcji oraz zmniejszenia bólu często nie zwiększają swojej aktywności fizycznej w okresie od 6 tygodni do 6 miesięcy po operacji kręgosłupa. Dlatego tak ważne jest promowanie ruchu przez edukację oraz wprowadzanie ćwiczeń podczas rehabilitacji.

Źródła:
1. Neven, M., & Willems, I. (2020). The influence of active physical therapy after microdiscectomy: a systematic review.
Coronado, R. A., Master, H., White, D. K., Pennings, J. S., Bird, M. 2. L., Devin, C. J., ... & Archer, K. R. (2020). Early postoperative physical activity and function: a descriptive case series study of 53 patients after lumbar spine surgery. BMC musculoskeletal disorders, 21, 1-10.
3. Afzal, K., Khattak, H. G., Sajjad, A. G., Hussain, S. A., Sarfraz, Z., Sarfraz, A., & Cherrez-Ojeda, I. (2022, October). Impact of Active Physiotherapy Rehabilitation on Pain and Global and Functional Improvement 1–2 Months after Lumbar Disk Surgery: A Systematic Review and Meta-Analysis. In Healthcare (Vol. 10, No. 10, p. 1943). MDPI.
4. Cerezci, O., & Başak, A. T. (2023). Importance of physiotherapy after lumbar microdiscectomy. Turk Neurosurg, 33(1), 150-155.

22/06/2025

22/06/2025

“Czy po operacji kręgosłupa już nigdy nie będę mógł/mogła podnosić więcej niż 5/10/20kg?”

Taka rekomendacja często jest istotna w pierwszych tygodniach po operacji, ale nie jest zgodna z prawdą długoterminowo! Szczególnie że obecnie większość dobrej jakości protokołów rehabilitacyjnych uwzględnia dużo większe obciążenia już w pierwszych miesiącach po operacji - nawet bliskie masy ciała. W badaniu klinicznym zespołu Kulig et al. (2009) osoby w grupie intensywnych ćwiczeń i edukacji osiągnęły istotnie lepsze wyniki według skali Oswestry Disability Index bez większych skutków ubocznych, niż osoby w grupie gdzie wykonywana była terapia manualna i lekkie ćwiczenia. Podobne efekty miała grupa Danielsen et al. już w 2000 roku.

To jakie ciężary możemy podnosić, będzie uwarunkowane wieloma czynnikami takie jak typ operacji, długość trwania objawów, czynniki genetyczne, ale najważniejszy z nich to poziom sprawności przed wystąpieniem objawów. Większość publikacji naukowych wykazuje wysoką częstotliwość powrotu do sportu (około 80%) po operacji usunięcia przepukliny w kręgosłupie. Wyniki te dotyczą zarówno sportowców zawodowych, jak i amatorskich. Większość osób więc jest w stanie wrócić do sprawności sprzed operacji i dźwigać podobne ciężary.

Już w 1999 roku naukowcy zakwestionowali ówczesne zalecenia unieruchamiania kręgosłupa. Według autorów zbytnia ostrożność w rehabilitacji i aktywnościach dnia codziennego prowadzi do zaniku mięśni, utraty zdolności motorycznych oraz przetrwania bólu pooperacyjnego. “We must be very careful in our recommendations. While advice to ‘do as little as possible’ may be expeditious, thought to be helpful, and legally benign, it may sentence the patient to loss of livelihood, loss of housing, and loss of family.”

Zawsze pod uwagę trzeba wziąć historię choroby pacjenta, rodzaj operacji, obecną sprawność fizyczną oraz wszystkie indywidualne czynniki. Natomiast nie istnieje żadna konkretna liczba kilogramów, której nie można dźwigać po operacji.
Jak natomiast robić to bezpiecznie? Najpierw należy zapewnić odpowiednie warunki do gojenia się tkanek po operacji - poprzez właściwe nawyki wspomagane rehabilitacją. Następnie trenować to, do czego chcemy się przygotować - czyli progresywny trening siłowy, o którym już w następnym poście.

Źródła:
1.Beneck, George J., et al. "Intensive, progressive exercise improves quality of life following lumbar microdiskectomy: a randomized controlled trial." Clinical Rehabilitation 28.9 (2014): 892-901.
2.Kulig, Kornelia, et al. "An intensive, progressive exercise program reduces disability and improves functional performance in patients after single-level lumbar microdiscectomy." Physical therapy 89.11 (2009): 1145-1157.
3.Özden, Fatih. "The effect of exercise interventions after lumbar decompression surgery: a systematic review and meta-analysis." World Neurosurgery 167 (2022): e904-e921.
4.Kanas, M., Astur, N., Garcia, L. R., Oliveira, L. B., Campiolo, R. B. R., Wajchenberg, M., & Martins, D. E. (2023). Sports practice after lumbar discectomy in non-professional athletes: a cross-sectional study. Coluna/Columna, 22(4), e273756.
5.Sedrak, P., Shahbaz, M., Gohal, C., Madden, K., Aleem, I., & Khan, M. (2021). Return to play after symptomatic lumbar disc herniation in elite athletes: a systematic review and meta-analysis of operative versus nonoperative treatment. Sports Health, 13(5), 446-453.
6.Pope, M., Magnusson, M., Wilder, D. et al. Is there a rational basis for post-surgical lifting restrictions? 2. Possible scientific approach. E Spine J 8, 179–186 (1999). https://doi.org/10.1007/s005860050154
7.Danielsen, Jan M., et al. "Early aggressive exercise for postoperative rehabilitation after discectomy." (2000): 1015-1020.

26/09/2024

Poznaj naszych terapeutów!

Dzisiaj przedstawimy wam naszego koordynatora kinezyterapii oraz siłowni. 🏋️

Miłosz Łukaszewicz to fizjoterapeuta skupiający się głównie na terapii ruchowej i treningu. Już na studiach zauważył, że obecnie w rehabilitacji zbyt dużo jest technik biernych i masażu, a brakuje aktywnej pracy z pacjentem. Kiedy spotkał na swojej drodze Macieja, który podzielał to zdanie, powstał nasz gabinet KM, w którym terapia manualna oraz ruchowa uzupełniają się i wspierają. Obecnie Miłosz pokazuje pacjentom, jak skuteczny może być trening medyczny w zmniejszaniu bólu oraz poprawie sprawności.

Uczestnik wielu szkoleń z zakresu zarówno terapii manualnej jak i treningu. Natomiast sam twierdzi, że najlepiej przyswaja wiedzę przy dobrej kawie, wczytując się w aktualne artykuły naukowe i analizując dokładnie przypadki swoich podopiecznych. 🔍

21/07/2024

Poznaj naszych terapeutów!

Na pierwszy ogień filar całego gabinetu, czyli szefu. 😎

Maciej Krasowski to terapeuta manualny i masażysta z dużym doświadczeniem klinicznym w pracy z pacjentami. W swojej praktyce wykorzystuje szeroką wiedzę, zaangażowanie oraz pasję, aby wspierać proces zdrowienia swoich podopiecznych. Kluczowym elementem jego podejścia jest systematyczna edukacja pacjentów, która pozwala im na świadomą pracę z własnym ciałem. To daje solidne podstawy do osiągnięcia sukcesu w rehabilitacji i cieszenia się codziennym życiem w sprawności i bez bólu.

Wieloletnie doświadczenie oraz liczne kursy (takie jak: terapia manualna wg. Lewitta, manipulacje HVLA, metoda PNF, szkolenie Kinetic Control) uformowały prawdziwego specjalistę od narządu ruchu. Potrafi on pomóc z każdym problemem od stóp do szyi, ale domeną Macieja są kręgosłupy w każdej odsłonie. 🩻

21/07/2024

NIE TYLKO dla sportowców!
Testowanie i monitorowanie kojarzą się głownie ze sportem i przygotowaniem do zawodów. Techniki te jednak są równie ważne podczas rehabilitacji pooperacyjnej i pourazowej, a także w przypadku bólu przewlekłego.
Oddaj się w ręce naszych przeszkolonych terapeutów i:
- rehabilituj się z planem terapeutycznym szytym na miarę 🪡
- obserwuj swoje postępy na przejrzystych wykresach 📊
- odkryj nowe rodzaje treningu i dopasuj je do siebie 🫵

Poznaj nowe podejście rehabilitacji ukierunkowane na Ciebie i Twoją sprawność. 🤸‍♀️

21/07/2024

Szybsza regeneracja oraz zmniejszenie bólu? Fala uderzeniowa jest jednym z zabiegów, który wykorzystujemy, aby wspomóc Wasz powrót do zdrowia. Świetnie sprawdza się przy dolegliwościach wynikających z ostrogi piętowej, problemów rozcięgna podeszwowego, łokcia tenisisty i golfisty czy bólów kolan i kręgosłupa.

Należy pamiętać, że skuteczność zabiegu jest największa w połączeniu z terapią manualną oraz ruchową.

21/07/2024

Kinezyterapia to kluczowy element rehabilitacji, dlatego też nasz gabinet jest wyposażony w specjalistyczny sprzęt treningowy, aby pomóc Tobie jak najszybciej wrócić do sprawności.

21/07/2024

Terapia Manualna to filozofia i worek z narzędziami. To empatia i holistyczne spojrzenie na człowieka, to też nauka czucia i rozumienia ciała. A wszystko to razem daje nam świetne narzędzie do rozwiązywania problemów bólowych oraz ruchowych naszego organizmu.
Maciej Krasowski KM Terapia i Ruch.

23/03/2024

Witaj na stronie KM Terapia i Ruch – Twojej drodze do lepszego zdrowia i samopoczucia. Specjalizujemy się w terapii manualnej, ruchowej oraz kompleksowej rehabilitacji kręgosłupa, mięśni i stawów. Nasz zespół to doświadczeni specjaliści, którzy podchodzą do każdego pacjenta indywidualnie, tworząc spersonalizowane plany leczenia, które odpowiadają na konkretne potrzeby i cele.

W KM Terapia i Ruch wierzymy, że kluczem do zdrowia jest ruch i odpowiednia terapia. Dlatego oferujemy szeroki zakres usług, od terapii manualnej, przez ćwiczenia rehabilitacyjne, po edukację pacjentów w zakresie samopomocy i profilaktyki. Nasze podejście jest holistyczne – skupiamy się nie tylko na leczeniu objawów, ale przede wszystkim na znalezieniu i wyeliminowaniu przyczyny problemów.

Nasza misja to pomoc naszym pacjentom w osiągnięciu pełni zdrowia fizycznego i dobrego samopoczucia, umożliwiając im powrót do ulubionych aktywności bez bólu i ograniczeń. Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się więcej i umówić na swoją pierwszą konsultację. Razem sprawimy, że ruch stanie się Twoim sprzymierzeńcem w drodze do zdrowia!