17/09/2025
Zrozumienie i wspieranie dzieci w rozwoju empatii to temat, który zasługuje na całe tomy, ale spróbujmy zmieścić go w jednym poście. 😅 No bo umówmy się, kto nie chciałby, żeby jego dziecko wyrosło na takiego małego, świadomego emocjonalnie superbohatera? 😎
Zamiast myśleć o empatii jak o jakimś magicznym talencie, który albo się ma, albo nie, potraktujmy ją jak mięsień, który można trenować. I to wcale nie na siłowni, a w domowym zaciszu, podczas codziennych sytuacji. Kluczem jest modelowanie, czyli bycie przykładem. Dzieci to małe, ale niezwykle bystre radary – jeśli widzą, że my sami reagujemy na emocje innych, pocieszamy, pytamy, jak się czują, to one będą to naśladować. Pamiętajcie, że dzieci uczą się od nas znacznie więcej przez obserwację niż przez to, co im mówimy. 🤫
Co możemy robić na co dzień? Przede wszystkim, rozmawiajmy o emocjach! Nie tylko o radości i smutku, ale o całej palecie uczuć. Można do tego wykorzystać książki, bajki, a nawet filmy. Po seansie "W głowie się nie mieści" można zapytać: "A co czułbyś, gdybyś znalazł się w takiej sytuacji jak Radość czy Smutek?". To super sposób, żeby dać dziecku narzędzia do nazywania swoich i cudzych uczuć. 🗣️
Warto też doceniać prospołeczne zachowania, nawet te najdrobniejsze. Kiedy dziecko podzieli się zabawką z siostrą, albo pocieszy kolegę, pochwalmy je za to i powiedzmy, dlaczego to było ważne. Na przykład: "Bardzo mi się podobało, jak pocieszyłeś Kasię, kiedy się przewróciła. To było bardzo miłe z twojej strony, bo widziałaś, że jest jej smutno". W ten sposób pokazujemy, że te małe gesty mają realne, pozytywne konsekwencje dla innych. 🤩
A na koniec, pokażmy, że błędy są okej. Czasem dziecku zdarzy się skrzywdzić kogoś słowem lub czynem. Zamiast od razu karać, spróbujmy poprowadzić rozmowę w stronę zrozumienia, dlaczego tak się stało i co mogło czuć drugie dziecko. "Wiesz, jak powiedziałeś, że ten rysunek jest brzydki, to Kacper poczuł się smutny. A co byś czuł, gdyby ktoś powiedział tak o twoim rysunku?". To uczy refleksji i wczuwania się w położenie innych.
I pamiętajcie, żadne z nas nie jest idealne, ani my, ani nasze dzieci. To droga, a nie cel. Ważne, żeby iść nią razem, z dużą dawką cierpliwości i miłości. ❤️
Polecane bajki rozwijające empatię:
"W głowie się nie mieści" i "W głowie się nie mieści 2" - pona nauką empatii duża doza wiedzy o emocjach
"Bluey" - codzienne sytuacje i rozwiązywanie konfliktów jak i reakcje na emocje innych
"Vaiana" - o odwadze i trosce o wspólnotę
"Coco" - więzi rodzinne i pamięć o przodkach
"Odlot" - przyjaźń międzypokoleniowa i wzajemne wsparcie.
Książki:
"Czy mogę się trochę posmucić?" Kaja Maria Buchowska
"Czy mogę trochę się bać?" Kaja Maria Buchowska
"Planeta mądrości. Wiedza o mózgu, emocjach i stresie" Jowita Wowczak i Kasia Kowalska Bębas