13/04/2022
(R)ewolucja postępowania w urazach sportowych, czyli dlaczego ryż zamieniliśmy na policję 🤨
Witam się z Państwem po przerwie. Ostatnimi czasy moja głowa zajęta była zupełnie czymś innym, niż pisaniem artykułów, o czym moi stali Pacjenci doskonale wiedzą. Niemniej jednak, powracam z bardzo ciekawym tematem: (r)ewolucją postępowania przy urazach sportowych.
Nie od dziś wiadomo, że skrótowce są najlepszymi przyjaciółmi prawie każdego studenta – a przynajmniej tych, którzy nauczyli się z nich korzystać 😉 Schematy ułatwiające zapamiętywanie są stosowane powszechnie w medycynie i nie tylko. Zaczynając od OH BATON (stosowanego przy farmakoterapii zawału), a potem przez RICE, PRICE i na POLICE kończąc. O tej ewolucji RICE -> PRICE -> POLICE będzie dzisiejszy artykuł.
Pierwszą wersję postępowania przy urazach sportowych opisywano jako RICE.
R – REST, czyli odpoczynek
I – ICE, czyli lód, schłodzenie tkanki
C – COMPRESSION, czyli ucisk
E – ELEVATION, czyli uniesienie kończyny.
Nie można powiedzieć, że była ona zupełnie niepoprawna, ale jednak czegoś brakowało 😉 I tak z RICE przeszliśmy do PRICE. Jak nietrudno zauważyć pojawiła się litera P – PROTECTION, czyli ochrona uszkodzonej tkanki. Okazało się jednak, że i ta wersja nie jest idealna. Tym z Was, którzy przeczytali mój ostatni post o tym, jak ważny jest ruch przy regeneracji uszkodzonych tkanek, już pewnie nad głową zapala się przysłowiowa żarówka 🤔 Odpowiednio dobrana rehabilitacja prowadzi do stymulacji procesu naprawczego!
Dlatego więc wcześniejsze R, czyli odpoczynek, który w teorii miał zapobiegać dalszej traumatyzacji tkanki, a w praktyce często prowadził do zaniku tkanek i opóźnienia procesu naprawczego, zamieniono na OL. OL – OPTIMAL LOADING, oznacza umiarkowane (optymalne) obciążenie. I jest to klucz do prawidłowej regeneracji tkanek. Tych z Państwa, którzy tego „klucza” nie rozumieją, zapraszam do zapoznania się z artykułem pod tytułem „Czy naprawdę »sport to zdrowie«?” opublikowanym na tym samym profilu.
Podsumujmy więc transformację PRICE -> POLICE:
P - protection – ochrona uszkodzonej tkanki przed dalszym pogorszeniem jej obecnego stanu; na przykład: kule łokciowe, ortezy, stabilizatory
OL – optimal loading - zastąpiło rest (czyli odpoczynek), który niektórym kojarzył się z unieruchomieniem, co powodowało brak odpowiedniej stymulacji do procesów naprawczych
I – ice - lód; stosowany w celu zmniejszenia krwawienia z uszkodzonych naczyń krwionośnych i zmniejszenia bólu. Obecnie zaleca się kilkukrotne (6-8x/d) 20-minutowe schłodzenie miejsca uszkodzenia do ok.10*C
C - compression – ucisk obrzękniętej tkanki; zmniejsza narastanie obrzęku, a także krwawienie z naczyń
E - elevation – wysokie ułożenie kończyny; zalecane w celu zmniejszenia narastania obrzęku. Obrzęk tkanek prowadzi do zwiększenia bólu z powodu rozpierania tkanki i pogarszania przepływu limfy i krwi w miejscu urazu.
Ponadto, o czym też już pisałem we wcześniejszych postach, fizjologiczny stan zapalny jest naturalnym sposobem autoregulacji procesów naprawczych. W związku z tym należy ograniczać stosowanie leków przeciwzapalnych (ibuprofen, ketonal, diklofenk i tym podobnych), które mogą osłabiać bądź opóźniać proces naprawy.
Do następnego!
Artur
