Fizjoterapia i Osteopatia Waldemar Gwóźdź

30/03/2024

30/01/2024

👉[RSV U DZIECKA 🧒👧- POMOC OSTEOPATY PO ZAKAŻENIU DRÓG ODDECHOWYCH]
➖➖➖➖➖➖

Pierwsi mali pacjenci po przebytym zakażeniu RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) pojawiają się w gabinetach zazwyczaj już na przełomie grudnia i stycznia. 📆

Wstrzymane zajęcia rehabilitacyjne, przerywane terapie logopedyczne, pedagogiczne i wiele innych regularnych zajęć w wyniku pobytu w szpitalu lub domowej „hospitalizacji” 🛌- to standardowa sytuacja ostatnich tygodni.

Wśród pediatrycznych pacjentów po przebytym zakażeniu wirusem RSV pojawiają się również dzieci, które na co dzień nie muszą korzystać z różnego rodzaju terapii, lecz zostały umówione na wizytę, gdyż rodziców nadal niepokoją pewne objawy – przedłużający się kaszel, brak apetytu, czasem trudności z wypróżnianiem lub inne ‘trawienne’ problemy.

U niektórych niemowląt 🤱po przebytym zakażeniu RSV opiekunowie dodatkowo zgłaszają regres w karmieniu piersią lub w rozszerzaniu diety, incydenty refluksowe i niekiedy pogorszenie snu.

👉CO MOŻNA ZAUWAŻYĆ W CIELE DZIECKA PO PRZEBYTYM ZAKAŻENIU RSV?

W badaniu osteopatycznym po przebytym zakażeniu dróg oddechowych bardzo często zauważa się u dzieci ograniczenie ruchomości klatki piersiowej, ograniczenie ruchomości przejścia piersiowo-lędźwiowego kręgosłupa oraz nieprawidłowy wzorzec oddechowy wraz z zaburzoną mechaniką żeber ze wdechowym lub wydechowym ich ustawieniem.

Reakcja zapalna dróg oddechowych w trakcie choroby, a zwłaszcza w zapalenia płuc lub oskrzelików płucnych wraz z kaszlem może mieć wpływ na późniejsze ograniczenie ruchomości struktur klatki piersiowej. Dodatkowo może upośledzać drenaż żylno-limfatyczny po przebytym zakażeniu.

W trakcie dokładnej oceny ruchomości pod uwagę powinny zostać wzięte struktury kostne, chrzęstne oraz więzadłowe kręgosłupa z wyszczególnieniem kręgów piersiowych Th1-Th6 ze względu na bliskie położenie stawów kręgowo-żebrowych, głów żeber oraz zwojów współczulnych z włóknami splotu płucnego.

Kolejnym istotnym miejscem do sprawdzenia mobilności tego obszaru są mostek oraz połączenia stawowe pomiędzy mostkiem i żebrami (zwłaszcza z górnymi żebrami). Pełna ruchomość tego obszaru może znacząco wpłynąć na warunki środowiskowe zlokalizowanej pod mostkiem grasicy dziecka oraz spływu naczyń limfatycznych.

Patrząc na zależności anatomiczne, oprócz oceny ruchomości mostka ważnym krokiem osteopaty 🙌🤲będzie sprawdzenie ilości i jakości ruchu obojczyków i łopatek zwracając uwagę na kontinuum zależności mięśniowo-powięziowych obszaru obręczy barkowej z klatką piersiową.

Przechodząc do oceny struktur powięziowych ważną okolicą badania osteopatycznego będzie okolica gardła i blaszek trzewnych powięzi głębokiej szyi oraz górny otwór klatki piersiowej wraz z oceną ruchomości tkani łącznej tego obszaru – osklepka płuc.

Kolejnymi ważnymi strukturami, o których nie można zapomnieć w badaniu to przepona, jakość ruchomości jej części żebrowych oraz odnóg, choćby ze względu na sąsiedztwo z przewodem piersiowym.

W celu oceny całego mechanizmu funkcjonalnych przepon (m. in. otworu klatki piersiowej, przepony oddechowej oraz przepony dna miednicy) pozostaje badanie obszaru miedniczego.

Usprawnienie warunków drenażu żylno-limfatycznego 🩸poprzez poprawę mechanizmu różnicy ciśnień pomiędzy klatką piersiową a jamą brzuszną wspomoże dziecko w trudnościach z wypróżnieniem lub incydentami refleksowymi, które zgłaszają niektórzy rodzice.

❗Podsumowując, wspomaganie osteopatyczne osiąga się w trzech kolejnych etapach:❗
1. usunięcie dysfunkcji utrudniających przepływ żylno-limfatyczny
2. poprawa wzorców oddechowych
3. zwiększenie przepływu przez tkankę limfatyczną (drenaż limfatyczny)

Literatura sugeruje, że techniki ukierunkowane na przepływ limfy są korzystne w leczeniu zapalenia płuc poprzez zmianę różnicy ciśnień w klatce piersiowej, poprawę funkcji oddechowych, zwiększenie odpowiedzi przeciwciał, zmniejszenie obrzęków, aktywację wewnętrznej kurczliwości limfatycznej za pośrednictwem układu autonomicznego i zwiększenie liczebności białych krwinek we krwi obwodowej.

A zatem praktyka gabinetowa i doniesienia naukowe potwierdzają skuteczność wspomagania osteopatycznego dzieci po przebytych zakażeniach dolnych dróg oddechowych.

BIBLIOGRAFIA

1. Yao, et al. Osteopathic Manipulative Treatment as a Useful Adjunctive Tool for Pneumonia. J Vis Exp. 2014; (87): 50687.
2. Moeckel, et al. Textbook of Pediatric Osteopathy, Churchill Livingstone.

06/12/2023

👉[PROBLEM Z BARKIEM - POTENCJALNE PRZYCZYNY ORAZ MOŻLIWOŚCI OSTEOPATII 🙌W LECZENIU]
➖➖➖➖➖➖

Analizując problem całego kompleksu barkowego, oraz kończyny górnej, należy pamiętać, że wiele chorób w obrazie klinicznym, może właśnie rozpoczynać się w obszarze kompleksu barkowego.

Zanim przejdziemy więc do postępowania osteopatycznego, należy bliżej przyjrzeć się samej semiologii, neurologii oraz ortopedii.

👉SEMIOLOGIA 🩺

W postępowaniu semiologicznym jedną z głównych ról odgrywa wywiad, 🗨💬dzięki któremu będziemy w stanie dookreślić, jakiego układu manifestacją jest ból barku.

👉BÓL BARKU NA TLE PROBLEMU Z ZAKRESU PULMONOLOGII

Ból barku na tle problemu z zakresu pulmonologii może manifestować się tym, że pacjent będzie odczuwał ulgę w barku podczas leżenia na chorym boku, co wynika z usztywnienia zajętej części klatki piersiowej. 🛌

Pacjent również może zgłaszać nasilenie dolegliwości w barku podczas leżenia, co tłumaczy fakt osłabienia układu sercowo-oddechowego, który podczas pozycji leżącej nie jest w stanie poradzić sobie z narastającym ciśnieniem, ze względu na zwiększony napływ krwi żylnej z kończyn dolnych. 🩸

W momencie, kiedy dochodzi np. do zmian nowotworowych w obszarze płuc, które powodują ucisk na przeponę, to pacjent ma prawo odczuwać ból w obszarze barku, szczególnie podczas wdechu, ze względu na tożsame unerwienie przepony (nerw przeponowy c3-c5) z unerwieniem zgodnym z boczną stroną ramienia (nerw skórny boczny ramienia).

W tym miejscu należy również wspomnieć o guzie Pancoasta (guz szczytu płuca), który odróżnić można od schorzenia mającego przyczynę jedynie w układzie mięśniowo-szkieletowym, tym, że pacjent może zgłosić np. nagły spadek masy ciała, gorączkę, chrypkę, kaszel z krwią w plwocinie [1].

👉BÓL BARKU NA TLE PROBLEMU Z ZAKRESU UKŁADU SERCOWO-NACYZNIOWEGO 🫀

Ból barku na tle problemu z zakresu układu sercowo-naczyniowego może się z kolei objawiać podczas aktywności, która nie angażuje kończyn górnych, jak np. wchodzenie po schodach. 🪜

Pacjent zgłaszający ból barku na tle zawału mięśnia sercowego, będzie sygnalizował brak zmiany odczuć bólowych zarówno w barku, jak i zamostkowo podczas zmiany pozycji, co w przypadku zapalenia osierdzia (procesowi zapalnemu towarzyszy nagromadzenie płynu w worku osierdziowym, który uniemożliwia całkowite rozprężenie serca), jest możliwe, poprzez przyjęcie pozycji klęcznej z podporem na rękach lub podczas samego pochylania się do przodu.

Z kolei naczyniowa komponenta zespołu górnego otworu klatki piersiowej będzie się manifestować obrzękiem w dole nadobojczykowym, pachowy i/lub dłoni, wyraźnym osłabieniem mięśniowym kończyny górnej oraz uczuciem zimna w dłoniach.

Do wykrycia oraz zróżnicowania dokładnej przyczyny tego stanu przydatne są testy Adsona, manewr Halsteada oraz test Wrighta (znany również jako test Allena) [1].

👉BÓL BARKU NA TLE PROBLEMU NERKOWEGO

Ból barku może również wystąpić na tle problemu nerkowego, ze względu na umiejscowienie szczytu nerki wraz z moczowodami w obszarze zaotrzewnowym i stykanie się z przeponą.

Należy pamiętać, że całkowity obraz kliniczny pacjenta manifestującego ból barku na tle problemu nerkowego, będzie zapewne uzupełniony o dodatkowe dolegliwości bólowe w obszarze podżebrowym i/lub bocznej stronie dolnego odcinka kręgosłupa (ze względu na unerwienie współczulne nerki z segmentów Th10-L1) oraz możliwe są zmiany w częstotliwości oddawanego moczu, krwiomocz, czy nokturia [1].

👉BÓL BARKU A UKŁAD POKARMOWY

Problemy w obszarze układu pokarmowego również mogą objawiać się jako ból barku jak np. choroby wątroby, pęcherzyka żółciowego, przepuklina rozworu przełykowego.

W tym przypadku przydatne są informacje, czy pacjent dostrzega jakiekolwiek zaostrzenie dolegliwości w obszarze barku po zjedzeniu posiłku (od 30 minut do 2 godzin), co może skutecznie pokierować terapeutę w kierunku diagnozy. Należy pamiętać o objawie Murphy'ego, który w przypadku stanu zapalnego pęcherzyka żółciowego jest pozytywny [1].

Pomimo faktu zajmowania najczęściej stawów krzyżowo-biodrowych oraz stawów kręgosłupa przez spondyloartopatie (jak np. ZZSK), również staw barkowy potrafi być manifestacją tego stanu chorobowego. W rozwianiu wątpliwości przydatne jest badanie antygenu HLA-B27 [1].

👉BÓL BARKU NA TLE NEUROLOGICZNYM🧠

Należy pamiętać również o neurologicznym podłożu bólu barku. Ból barku może wynikać z uszkodzenia odcinka szyjnego, jak np. przestrzeni C5-C6, skąd wychodzi nerw pachowy i jest on również odpowiedzialny za unerwienie mięśnia naramiennego oraz stawu barkowego.

Bardzo ważne w przypadku bólu barku o podłożu neurologicznym, jest zróżnicowanie, czy problem wynika z uszkodzenia korzenia np. C5 (pozytywny test Spurlinga lub test maksymalnego kompresji otworu międzykręgowego oraz pozytywny test Valsalvy), co będzie objawiało się zaburzeniem czucia m.in. w obszarze bocznej strony ramienia oraz osłabieniem funkcji mięśnia naramiennego, z uszkodzeniem nerwu na obwodzie, gdzie test Spurlinga, czy test Valsalvy nie będzie pozytywny, pomimo zaburzenia czucia po bocznej stronie ramienia i osłabienia w.w. mięśnia [2].

BADANIE ORTOPEDYCZNE 💪

Celem badania ortopedycznego jest prowokacja bólu. Testem pozytywnym określamy sytuację, w której pacjent zgłasza dolegliwości bólowe w trakcie wykonania.

Jednymi z częściej występujących sytuacji w gabinecie jest stan zapalny w obszarze kaletki podnaramiennej, zespół ciasnoty podbarkowej, stan zapalny mięśnia nadgrzebieniowego, czy zapalenie ścięgna głowy długiej bicepsa.

👉INTERWENCJA OSTEOPATYCZNA🤲🙌

W leczeniu osteopatycznym stawu barkowego należy bliżej przyjrzeć się ustawieniu poszczególnych stawów. Jeśli terapeuta zauważa problem w obszarze stawu barkowego, należy określić ustawienie głowy kości ramiennej w obszarze stawu.

Określenie np. głowa kości ramiennej ku przodowi oznacza, że kość ramienna swobodnie przemieszcza się do przodu, względem wcięcia łopatki, jednakże jej ruch ku tyłowi jest ograniczony, co można skorygować, dobierając jedną z technik pośrednich lub bezpośrednich, podobnie w przypadku stawu mostkowo-obojczykowego lub barkowo-obojczykowego, które również wchodzą w skład całego kompleksu barkowego.

✔ Lecząc staw barkowy, nie można zapomnieć o zwoju gwiaździstym, który leży na brzusznej stronie wyrostka poprzecznego segmentu C7. Zwój jest utworzony z połączenia zwoju szyjnego dolnego, ze zwojem piersiowym górnym i jest odpowiedzialny za unerwienie ortosympatyczne (unerwienie naczyń krwionośnych) kończyny górnej [3].🩸

Jedynie prawidłowo przeprowadzony wywiad, poparty wykonaniem testów diagnostycznych jest w stanie wskazać prawidłową przyczynę bólu w obszarze barku. Bądźmy czujni :)

Bibliografia

1. Goodman C, Heick J, Lazaro R., Diagnostyka różnicowa dla fizjoterapeutów, Wydawnictwo DB Publishing, 2019.
2. Nawrot P., Neuropatie uciskowe nerwów kończyny górnej. Wydawnictwo PZWL, 2009.
3. Bochenek A, Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo PZWL, 2012.