05/09/2025
Taka oto sytuacja …
Chłopiec w wieku 1,5 roku trafił na wizytę do gabinetu. Wciąż brakuje prawidłowej spoczynkowej pozycji języka, choć jama ustna jest domknięta. W opiece logopedycznej jest od pierwszych miesięcy życia oraz co kilka miesięcy kontrolnie u fizjoterapeuty.
W najbliższym czasie zaplanowana jest pierwsza wizyta ortodontyczna, gdyż ‘szykuje się’ doprzednia wada zgryzu.
Z wywiadu wynika, że chłopczyk jest bardzo sprawny motorycznie, jak na swój wiek. Motoryka mała również nie budzi zastrzeżeń. Bez większych infekcji dróg oddechowych. Jedzący chętnie wszystkie pokarmy oraz każdą ich konsystencję. Społecznie i poznawczo bez zarzutu.
Obawy rodzica to wciąż niespionizowany język oraz … od jakiegoś czasu jedna stopa lekko zrotowana do wewnątrz z podwiniętymi paluszkami. W gabinecie faktycznie od razu można było zauważyć zachowanie stóp z dominacją jednej z nich, ale druga choć dyskretniej również prezentowała podobny wzorzec.
W badaniu nie zostały znalezione żadne wzorce napięciowe, tkanki nie oporowały w żadnym z kierunków ruchu. Ani struktury kostne, więzadłowe, czy powięziowe nie budziły zastrzeżeń. Obszar jamy brzusznej czy klatki piersiowej również prezentował dobrą wiskoelastyczność.
A zatem ułożenie struktur względem siebie nie niosło żadnego napięcia, którym można by było tłumaczyć niską pozycję języka.
Tonus mięśniowy chłopca również prezentował dobrą jakość, żadnego nagminnego siadania w literę W. Piękna kontrola postawy w staniu, siedzeniu i zmianach pozycji ciała. Chłopczyk już korzysta z rowerku biegowego.
A zatem gdzie szukać przyczyn?
Dopiero po pewnym czasie można zauważyć u dziecka pewne powtarzalne zachowanie ciała. W czasie stania a zwłaszcza przykucnięcia w zabawie, środek ciężkości obydwu stóp znacznie przesuwał się do tyłu.
Środek ciężkości stopy to pewna wypadkowa sił mechanicznych. Inaczej mówiąc to punkt, wokół którego rozkłada się masa całej stopy. Gdy stoimy, ciężar naszego ciała powinien być równomiernie rozłożony pomiędzy guzem piętowym, okolicą dużego palucha i małego palca.
Środek ciężkości stopy jest zmienny w zależności czy stoimy, idziemy czy biegniemy, ale podczas pozycji statycznej, najczęściej pada mniej więcej w okolicę śródstopia (jest to mniej więcej środek stopy).
U chłopca środek ciężkości stóp i ich dociążenie wyraźnie dominowało w okolicy pięty. Nawet jak chłopiec przykucał cały ciężar ciała był widocznie przesunięty w tył a jedynymi walczącymi elementami, które reagowały, by malec nie stracił równowagi i nie upadł do tyłu (na pupę) były podwinięte paluszki stóp. Jakby krzyczały „Trzymamy Cię!”.
Posturologia zajmuje się badaniem zależności umiejscowienia środka ciężkość i wad zgryzu. Dowiedziono, iż zarówno błędny wzorzec postawy może wpływać na występowanie nieprawidłowości w obrębie narządu żucia, jak i wady zgryzu mogą sprzyjać powstawaniu problemów posturalnych.
Najprościej mówiąc…
…przy wychyleniu środka ciężkości ku tyłowi zauważa się większą korelację z wadą doprzednią zgryzu. Przesunięcie środka ciężkości do przodu dominuje u osób z dotylną wadą.
Czy u tego 1,5 rocznego chłopca pojawia się już ta adaptacja?Ustawienia żuchwy względem szczęki reaguje na to, co dzieje się ‘na dole’?
Czy może język pcha w łuki zębowe i zaczyna determinować ustawienie żuchwy i wtórnie środek ciężkości stóp?
A może wszystko to - ‘z góry’ i ‘z dołu’ - jest przyczyną?
Ze względu na to, że chłopiec obecnie nie pozwala, by wejść do jamy ustnej z terapią, pozostaje zatroszczyć się o to, co dzieje się 'na dole'. Zobaczymy, jaki będzie efekt za kilka tygodni.
Źródło inspiracji: gabinetowe dzieci
Do poczytania:
D. Różańska-Perlińska, D. i wsp. The Correlation between Malocclusion and Body Posture and Cervical Vertebral, Podal System, and Gait Parameters in Children: A Systematic Review.
J. Clin. Med. 2024, 13(12), 3463
D. Różańska-Perlińska, D. i wsp. Dental Malocclusion in Mixed Dentition Children and Its Relation to Podal System and Gait Parameters. Int. J. Environ. Res. Public Health 2023, 20(3), 2716
