18/06/2025
Zestresowane, rozkojarzone, spięte? Może to nie charakter, tylko... oddech.
Wiele dzieci boryka się dziś z trudnościami w koncentracji, problemami emocjonalnymi, napięciem w ciele czy zaburzeniami snu. Często szukamy przyczyn w szkole, otoczeniu, stylu życia – i słusznie. Ale warto też spojrzeć głębiej, dosłownie – do środka ciała. Bo jednym z kluczowych elementów, który wpływa na funkcjonowanie całego organizmu dziecka, jest… oddech, a konkretnie przepona – główny mięsień oddechowy.
Przepona – więcej niż tylko oddychanie
Choć przepona kojarzy się głównie z oddychaniem, ma ona znacznie szerszy wpływ. Jest centralnym punktem łączącym ciało z układem nerwowym. Kiedy oddychamy płytko, szybko lub "na bezdechu" – co u dzieci zdarza się częściej, niż myślimy – całe ciało może wejść w stan napięcia i stresu. Z kolei swobodny, głęboki oddech z zaangażowaniem przepony działa jak naturalne „hamulce” dla układu stresowego.
Nerw błędny i jego rola
Przepona jest ściśle związana z tzw. nerwem błędnym – to najdłuższy nerw czaszkowy, który odpowiada m.in. za regulację układu trawiennego, serca, a także za reakcję „odpocznij i traw” (rest and digest) – czyli przeciwieństwo reakcji stresowej. Gdy pracujemy z przeponą, pobudzamy nerw błędny do działania, a to pomaga ciału i mózgowi dziecka przejść w tryb regeneracji i spokoju.
Co ma do tego terapia czaszkowo-krzyżowa?
W terapii czaszkowo-krzyżowej jednym z podstawowych obszarów pracy jest właśnie uwolnienie przepony i przywrócenie jej naturalnej ruchomości. To nie jest masaż ani ćwiczenia – to delikatna, ale głęboka praca z układem nerwowym. Kiedy przepona zaczyna „oddychać” w swoim rytmie, ciało dziecka też odzyskuje równowagę. Zmienia się napięcie mięśni, poprawia się koncentracja, sen, a nawet postawa ciała.
Oddech a koncentracja i rozwój
Dzieci z blokadami oddechowymi często są „rozkojarzone”, nerwowe, łatwo się męczą albo odwrotnie – wydają się ospałe i „nieobecne”. To może mieć związek właśnie z przewlekłym napięciem w ciele i brakiem dostatecznej aktywacji nerwu błędnego. Organizm w takim stanie nie może się skupić na nauce czy zabawie – bo cały czas „czuwa”, jakby był w trybie alarmowym.
Swobodny oddech to jak „otwarte drzwi” do rozwoju – dziecko czuje się bezpieczniej w swoim ciele, łatwiej się uczy, lepiej śpi, jest bardziej obecne tu i teraz.
A co mówi nauka?
W ostatnich latach coraz więcej badań potwierdza związek między oddechem, nerwem błędnym a regulacją emocji i napięcia. Opis jednego z takich badań pojawił się w czasopiśmie Frontiers in Psychology – pokazano tam, że techniki oddechowe i praca z przeponą zwiększają aktywność nerwu błędnego, co przekłada się na poprawę nastroju, obniżenie poziomu kortyzolu (hormonu stresu) i poprawę funkcji poznawczych u dzieci i dorosłych.
Źródło: Frontiers in Psychology, 2018 – "The Role of the Vagus Nerve in Emotion Regulation: Insights From Breathwork and Neurophysiology"
Podsumowując: przepona to coś więcej niż tylko mięsień do oddychania. To klucz do równowagi układu nerwowego i emocjonalnego Twojego dziecka. Dlatego w terapii czaszkowo-krzyżowej jej uwolnienie jest często pierwszym i najważniejszym krokiem do przywrócenia homeostazy – czyli wewnętrznej równowagi.
terapeuta czaszkowo-krzyżowy
terapeuta odruchów
terapeuta integracji sensorycznej
