Transfuzjologia bez tajemnic

08/08/2022

Nasza mała pacjentka z FNAIT, która wyjściowo miała 8 tyś. PLT i w sobotę w nocy dostała specjalnie przygotowane płytki swojej mamy (wypłukane z jej osocza) - ma już dziś 200 tyś. PLT

🩸🩸🩸
Liczymy, że poziom przeciwciał przeniesionych od mamy w czasie ciąży będzie spadał z każdą godziną i wkrótce nie będzie potrzeba przetoczeń, tylko mała pacjentka będzie już miała w krążeniu własne płytki 🔬🩺💉.

07/08/2022

🤰🏼🤱🏼Dziś trochę praktycznych informacji na temat Alloimmunologicznej Małopłytkowości Noworodków (FNAIT) pol.AIMPN

ℹ️ Co to za choroba ?
❓ to klasyczny przykład konfliktu matka-dziecko
❓ istotą problemu jest immunizacja mamy w czasie ciąży antygenami płytkowymi dziecka
❓najczęściej mama jest HPA-1a ujemna, a dziecko dziedziczy ten antygen po tacie
❓ wytworzenie przeciwciał i objawy choroby u płodu/dziecka mogą wystąpić już w pierwszej ciąży
❓ antygen HPA-1a znajduje się w kompleksie białek glikoproteiny III, której ekspresja zaczyna być widoczna na płytkach ok. 16 t.c i wtedy mogą zacząć się pierwsze objawy

⚠️ Objawy:
🩸 najczęściej obserwowane są dopiero po porodzie
- wybroczyny 90%
- krwiaki 66%
- naczyniaki 30%
- krwawienie w układzie oddechowym 8%
- krwiomocz 3%
- krwawienie do OUN 1-7%
🩸 w czasie ciąży powinno się zwrócić uwagę na następujące objawy w USG
- wylew do OUN
- wodogłowie
- poszerzenie układu komorowego

🩺💉 Leczenie:
✅ jeśli zdiagnozowano małopłytkowość w czasie ciąży to najskuteczniejsze jest leczenie matki wlewami immunoglobulin dożylnych (IVIG) i podawaniem sterydów (leczenie I rzutu), kolejną opcją są transfuzje wewnątrzmaciczne płytek.
✅ w przypadku rozpoznania po porodzie
🎯 głównym celem jest osiągnięcie poziomu płytek zabezpieczającego przed krwawieniem
- jeśli dziecko jest bezobjawowe to poziom 30 tyś plt wydaje się wystarczający
- jeśli są objawy krwawienia to należy uzyskać poziom plt przynajmniej 100 tyś.

Jeśli dziecko nie krwawi to możemy podawać tylko IVIG

Jeśli jest krwawienie to poza IVIG trzeba przetaczać koncentraty krwinek płytkowych dobranych w HPA-1a od dawców lub pobrać płytki od matki.
Jeśli pobierane są płytki od matki to bezwzględnie muszą być pozbawione osocza (bo zawiera przeciwciała)
Płytki pobiera się metodą aferezy - uzyskana dawka to standardowa porcja dla pacjenta dorosłego, dlatego dla maluszka dzieli się taką dawkę na mniejsze porcje (3-5) i podaje się przez kolejne dni.
Płytki muszą być pozbawione leukocytów (filtrowane) i napromieniowane ☢️

💡Ryzyko konfliktu eskaluje w kolejnych ciążach dlatego matki, które urodziły dziecko z FNAIT powinny być kolejnych ciążach szczegółowo monitorowane.

17/07/2022

Dziś chcę Wam opowiedzieć o teście BTA
To również jest jeden z podstawowych testów w diagnostyce immunohematologicznej. W Polsce nazywa się bezpośrednim testem antyglobulinowym (ang. DAT, Direct Coombs Test)
Kiedy i po co go robimy ?
🩸kiedy chcemy sprawdzić czy krwinki naszego pacjenta są opłaszczone przeciwciałami lub/i składnikami dopełniacza in vivo w następujących sytuacjach:
✅ przy podejrzeniu niedokrwistości autoimmunohemolitycznej (NAIH), kiedy dochodzi do produkcji autoprzeciwciał i niszczenia własnych erytrocytów pacjenta
✅ po porodzie u dziecka przy kwalifikacji do podania matce (RhD-) immunoglobuliny anty-RhD
✅ w przypadku kiedy u pacjenta wystąpiła reakcja poprzetoczeniowa w celu sprawdzenia czy nie było niezgodnego przetoczenia.

🩸 Wykonanie badania mikrometodą polega na nakropieniu na kartę z żelem krwinek chorego, następnie inkubacja i wirowanie karty, a na koniec odczyt wyniku.

🩸Podstawowy test to badanie czy są IgG lub składnik C3d dopełniacza
Jeśli wynik jest dodatni➕ to poszerza się test w celu wykrycia czy na krwince są też przeciwciała IgM, IgA i składnik C3c dopełniacza.
🩸w przypadku dodatniego➕wyniku w każdym przypadku należy wykonać eluat z badanych krwinek czyli oderwać to co jest „przyczepione” na krwince i sprawdzić czy to coś oderwane reaguje z krwinkami wzorcowymi.
Jeśli nie ma reakcji eluatu➖ to można powiedzieć, że dodatni BTA jest wynikiem nieswoiście dodatnim
Jeśli wynik badania eluatu jest dodatni➕ to znaczy, że u pacjenta są obecne przeciwciała przeciwko krwinkom czerwonym i należy go monitorować w kierunku hemolizy i prowadzić diagnostykę w kierunku ustalenia przyczyny dodatniego BTA

Zdjęcia materiały DiaHem.

08/07/2022

PTA
czyli pośredni test antyglobulinowy (ang. IAT), pośredni test Coombsa.
Nie będę bardzo odkrywcza jeśli napiszę, że to podstawowe narzędzie w pracy serologa.
Do czego możemy wykorzystać ten test ?
Przede wszystkim test służy do wykrywania wolnych przeciwciał we krwi pacjenta. Zgodnie z zasadą, że za pomocą znanych antygenów wykrywamy nieznane przeciwciała do testu będziemy potrzebować:
-krwinek wzorcowych
-próbki osocza pacjenta (w nim szukamy przeciwciał)
-odczynnika antyglobulinowego w postaci roztworu (do badania metodą probówkową) lub karty żelowej z gotowym odczynnikiem, który jest już umieszczony w żelu przez producenta (AHG lub anty-IgG+C3).
Jeśli po wykonaniu testu zgodnie z instrukcją producenta nie ma reakcji znaczy, że u pacjenta nie ma przeciwciał. Jeśli jest reakcja to znaczy,że przeciwciała są i trzeba je zidentyfikować 🕵🏻
Kiedy wykonujemy to badanie ❓

✅ jest to element badania grupy krwi (stąd zapis - nie stwierdzono przeciwciał odpornościowych do antygenów na błonie krwinki czerwonej)

✅ w próbie zgodności dla KKCz (zamiast krwinek wzorcowych stosujemy krwinki z KKCz) - sprawdzamy czy możemy przetoczyć krew pacjentowi 🩸

✅ w diagnostyce konfliktu serologicznego matka-dziecko🤰🏼🩸🩸🩸 - szukamy wolnych przeciwciał IgG u matki, które mogłyby niszczyć krwinki dziecka

✅ przy podejrzeniu reakcji poprzetoczeniowej, kiedy podejrzewamy, że pacjent mógł wytworzyć przeciwciała po transfuzji krwinek czerwonych

Zdjęcia ze strony firmy DiaHem- karty do testu PTA z odczynnikiem AHG i panele krwinek wzorcowych.

03/07/2022

Ważna informacja dla lekarzy ‼️
💊Poniżej lista leków, które można przepisać Krwiodawcy z uprawnieniami ZHDK:
-mężczyzna, który oddał 6 litrów krwi,
-kobieta, która oddała 5 litrów krwi
i posiadają legitymację wystawioną przez PCK.

To są leki zawierające żelazo, kwas foliowy i witaminy z grupy B. "Normalnie" są zarejestrowane jako OTC (Ascofer) lub jako leki na receptę z odpłatnością 100 %. Jeśli dawca ma uprawnienia i osoba uprawniona wystawi receptę refundowaną (ZK) to Dawca otrzyma te leki bezpłatnie w aptece. Musi podać kod recepty, swój pesel i przedstawić do wglądu legitymację ZHDK potwierdzającą uprawnienia.

Pozostałe leki refundowane są wydawane Dawcy bezpłatnie do wysokości limitu na postawie recepty ZK.

01/07/2022

Badanie grupy krwi 🅰️🅾️🅱️🆎
Chyba nikt z nas nie wyobraża sobie leczenia krwią bez sprawdzenia grupy krwi pacjenta 🩸
Jak takie badanie wygląda od strony technicznej ?
💉 trzeba pobrać od pacjenta próbkę krwi (EDTA) i wypisać zlecenie badania 🧾
💉 próbka trafia do pracowni immunohematogicznej gdzie jest wykonywane badanie
Kiedyś badało się grupę krwi na szklanych płytkach, potem w probówkach, a teraz stosuje się specjalne karty i mikro metodę przy użyciu specjalnych kart żelowych.
Na zdjęciu macie taką przykładową kartę firmy Bio Rad.

Jak wygląda samo badanie ?
✔️ sprawdzamy antygeny A, B i D w próbce (czasami też AB) - czyli musimy do 4 kolumienek z lewej strony dodać krwinki pacjenta - w kolumnach są surowice monoklonalne wykrywające antygeny A🔵 B🟡 oraz dwie surowice wykrywające antygen RhD - na tej karcie dwie różne surowice jedna wykrywa a druga nie wykrywa kategorii DVI.
✔️ do dwóch kolumienek z prawej dodajemy osocze badanego pacjenta i krwinki wzorcowe A i B 🩸🩸
Całość inkubujemy zgodnie z zaleceniami producenta (temperatura i czas). Po inkubacji kartę trzeba odwirować.
Kartę oceniamy w dobrym świetle i w powiększeniu- serolodzy mają lupy 🔎 jak kosmetyczki do oglądania skóry 😉 i oceniamy czy są reakcje. Może to też odczytać analizator jeśli jest pełna automatyka.
Jeśli krwinki gromadzą się na górze kolumny to znaczy, że reakcja jest dodatnia ➕ oceniamy ją w skali od 1 do 4.Jeśli wszystkie krwinki są na dole kolumny i nie została po drodze w żelu żadna kropeczka to mamy reakcję ujemną ➖
Jak to odczytać z karty i przełożyć na wynik ?
✅ na karcie jest reakcja z surowicą anty-A i obiema anty-D
❌ nie ma reakcji krwinek pacjenta z anty-B
W tym wypadku nasz pacjent ma grupę A RhD+
No dobra,ale po co te dwie ostatnie kolumny ?
To jest badanie rewersu grupy - sprawdzamy czy jest tak jak się spodziewamy,że pacjent grupy A powinien mieć przeciwciała anty-B w surowicy.
Jak pamiętasz do tych kolumienek trafiło osocze pacjenta i krwinki wzorcowe A i B,więc możemy zobaczyć, że osocze zaglutynowało krwinki B,czyli wszystko się zgadza.
Czy tak jest zawsze,że rewers jest zgodny? Oczywiście,że nie, ale o tym w innym poście napiszę.

Badanie grupy wymaga jeszcze zbadania czy pacjent nie ma przeciwciał odpornościowych. W tym celu wykonuje się screening przeciwciał znany też jako test PTA lub pośredni test Coombsa (ang. IAT)
Do testu potrzebujemy krwinek wzorcowych grupy O 🩸🩸🩸o różnej konfiguracji antygenów z układu Rh, Kell, Duffy, Kidd, MNS i innych. Najczęściej są to 3 czasem 4 roztwory krwinek o różnych konfiguracjach antygenowych. Z ciekawostek krwinki są różnie dobierane przez producenta w zależności w jakiej populacji będą stosowane- inaczej jest w Polsce, a inaczej w USA czy w Australii. Jeśli po inkubacji osocza i krwinek na karcie AHG (specjalna karta do PTA) i jej odwirowaniu nie ma reakcji to uznajemy, że wynik jest ujemny i pacjent nie ma przeciwciał.
Jeśli wynik jest dodatni chociażby z jednymi krwinkami to może to świadczyć o obecności przeciwciał i wymaga weryfikacji.

01/07/2022

Cześć !
Bardzo się cieszę, że znalazłeś/aś moją stronę 😄
Jestem lekarzem 🩺👩‍⚕️🏥, specjalistką transfuzjologii klinicznej🩸🩸🩸 i pasjonuje mnie bogate życie antygenowe na błonie krwinki czerwonej 🔬🧪 Pracuję w RCKiK znam się na składnikach krwi, badaniach immunohematologicznych i wszystkim co jest związane z leczeniem krwią.

Lubię dzielić się wiedzą stąd pomysł na propagowanie tego co robię na co dzień w internecie. Przetaczanie krwi dotyczy większości dziedzin medycyny, więc każdy medyk znajdzie tu przydatne informacje. Osoby niemedyczne też są mile widziane.
Zapraszam do obserwowania i czytania 🧐📖

01/07/2022