27/07/2025
Pytajcie mnie co to są UPF-y - oto krótka lista:
🔹 *1. Napoje słodzone (gazowane i niegazowane)*
– Zawierają syrop glukozowo-fruktozowy, aromaty, barwniki, konserwanty.
– Najczęstsze źródło UPF w diecie dzieci i dorosłych.
*Źródło:* Monteiro CA et al., *Public Health Nutrition*, 2019.
---
🔹 *2. Pakowane słodycze i ciastka*
– Batoniki, wafelki, ciasta „długoterminowe”, z dodatkiem emulgatorów, utwardzonych tłuszczów i sztucznych aromatów.
*Źródło:* Lawrence MA et al., *Nutrients*, 2022.
---
🔹 *3. Dania instant i gotowe (fast food, mrożonki do podgrzania)*
– Pizza mrożona, pierogi instant, dania „w 5 minut” – zawierają stabilizatory, wzmacniacze smaku, fosforany.
*Źródło:* Steele EM et al., *BMJ Global Health*, 2020.
---
🔹 *4. Płatki śniadaniowe smakowe*
– Z dodatkiem cukrów, barwników, aromatów, a często mało błonnika.
*Źródło:* Fardet A., *Trends in Food Science & Technology*, 2016.
---
🔹 *5. Chrupki, chipsy, snacki*
– Bogate w sól, tłuszcze trans, wzmacniacze smaku (glutaminian, guanylany), często smażone w głębokim tłuszczu.
*Źródło:* Srour B et al., *BMJ*, 2019.
---
🔹 *6. Wędliny paczkowane (parówki, mortadela, konserwy mięsne)*– Zawierają azotyny, stabilizatory, barwniki, fosforany, często znikomą ilość mięsa właściwego.
*Źródło:* WHO/IARC – klasyfikacja jako grupa 1: produkty rakotwórcze.
---
🔹 *7. Napoje energetyczne i mleczne smakowe (desery mleczne, jogurty pitne z cukrem)*
– Emulgatory, stabilizatory, duża ilość dodanego cukru.
*Źródło:* Hall KD et al., *Cell Metabolism*, 2019.
---
🔹 *8. Margaryny i smarowidła o „smaku masła”*
– Przetworzone tłuszcze roślinne z dodatkami aromatycznymi i konserwującymi.
*Źródło:* NOVA Classification, Monteiro et al.
