23/11/2021
Kannabidiol (CBD), a starzenie się mózgu
Kiedy starzeje się mózg i co robić, aby spowolnić ten proces?
Mózg człowieka dojrzewa od życia płodu, poprzez skokowy rozwój na etapie nastolatka, do czasu osiągnięcia wieku 25 lat.
Z opublikowanej w „Scientific Reports” pracy badawczej wynika, że proces zmian, wczesne elementy starzenia występują dużo wcześniej niż nam się wydawało. Badaniami objęto młodą grupę, między 18. a 42 rokiem życia i okazało się, że pewne zmiany następują już ok. 30-tki. Sam proces starzenia się jest bardzo indywidualny i rozłożony w czasie. Zależy od wielu czynników, takich jak sposób życia, aktywność fizyczna, umysłowa, sposób odżywiania się.
Biologiczne oznaki starzenia się mózgu związane są z pojęciem tak zwanej plastyczności synaptycznej czy plastyczności strukturalnej. Określa ono, szybkość przyswajania nowych informacji, odnoszenia się do nowych sytuacji. Wraz z wiekiem plastyczność strukturalna sieci neuronalnych maleje. Kiedyś uważano, że cały proces zaczyna się wraz z momentem zakończenia dojrzewania ośrodkowego układu nerwowego. Obecnie wiemy, że komórki mogą się częściowo regenerować, że właściwie w każdym wieku mogą powstawać nowe połączenia neuronalne i możemy się uczyć nowych rzeczy. Jeśli uczymy się nowych rzeczy, np. robienia fotografii (znajdowania dobrego ujęcia, obsługi aparatu) to rozwijają się nam obszary odpowiedzialne właśnie za wykonywanie tych zadań.
Najważniejsze, by nieustannie, niezależnie od wieku, stymulować swój mózg. Duże badania populacyjne wykazały, że osoby bardziej aktywne zarówno pod względem umysłowym, jak i fizycznym, mają mniejsze szanse na zachorowanie na chorobę Alzheimera, otępienie naczyniopochodne czy innego typu schorzenia neurodegeneracyjne. W przypadku tej pierwszej choroby mózg jest niedotleniony lub wzrasta ciśnienie i dochodzi do mikrowylewów. Ta druga polega na bezpośrednim uszkodzeniu neuronów. Obecnie coraz częściej podkreśla się, że te procesy wzajemnie się nasilają. To znaczy, jeśli występuje proces neurodegeneracyjny i do tego dołącza proces naczyniopochodny, jest znacznie gorzej, niż wtedy, gdy mamy do czynienia tylko z jednym.
Jak spowolnić proces starzenia się mózgu?
1. Dieta - zaleca się tak zwaną dietę śródziemnomorską. Klasyczna piramida żywieniowa, w której jest dużo warzyw i owoców, z niewielką ilością czerwonego mięsa. Jeśli chodzi o nasz klimat, podkreśla się dobre działanie czy to owoców leśnych, czy to soku z buraka, który ma właściwości antyoksydacyjne.
2. Uczenie się nowych rzeczy - opanowanie posługiwania się językiem obcym, odkrywanie zainteresowań i pasji życiowych, nabywanie nowych umiejętności i kompetencji.
3. Ćwiczenia fizyczne - wysiłek działa pozytywnie w kilku aspektach. W samym mózgu zmniejsza stan zapalny, zwiększa neurogenezę, zdolność komórek do tworzenia nowych połączeń. Zmniejsza też ryzyko naczyniowe, ponieważ im bardziej jesteśmy aktywni, tym mniejsze staje się ryzyko zespołu metabolicznego, cukrzycy, w związku z tym nasze naczynia będą w lepszym stanie.
Większa aktywność substancji takich jak BDNF (brain-derived neurotrophic factor - białko wydzielane przez neurony, zwiększa zdolność komórek nerwowych do tworzenia nowych połączeń nerwowych). Aktywność fizyczna jest więc relatywnie tanim, uniwersalnym sposobem na opóźnianie starzenia mózgu. Mówimy tu o umiarkowanym wysiłku fizycznym, a nie o sportach wyczynowych.
4. CBD - zapobiega rozpoczęciu lub opóźnia degenerację neuronów, hamuje efekty starzenia. Kannabidiol może działać neuroprotekcyjnie, poprzez ochronę osłonki mielinowej włókien nerwowych. Ponadto istnieją doniesienia o tym, że kannabidiol może działać przeciwzapalnie, a więc korzystnie w: niedokrwiennej niewydolności wątroby, która może występować po przeszczepie, operacji na wątrobie, oraz we wstrząsie; zapaleniu mózgu związanym z posocznicą, gdzie zaobserwowano efekt przeciwzapalny oraz stabilizacji naczyń krwionośnych; kardiomiopatii związanej z cukrzycą typu-1 oraz w cukrzycy typu-2; pneumokokowym zapaleniu opon mózgowych przez działanie przeciwzapalne i zmniejszanie niepożądanych zmian funkcji poznawczych.
Kannabidiol okazał się związkiem o wielu istotnych kierunkach działania biologicznego. Aktualne doniesienia naukowe wskazują na najbardziej zaawansowane badania traktujące o możliwość wykorzystania farmakologicznej aktywności kannabinoidów w obszarze leczenia takich chorób/ objawów jak: anoreksja, wymioty, neurogenny ból, choroby zapalne, stwardnienie rozsiane, choroby degeneracyjne ośrodkowego układu nerwowego (choroba Parkinsona, Huntingtona, Tourette’s oraz Alzheimera), padaczka, jaskra, schizofrenia, wybrane choroby układu krążenia i nowotwory, otyłość oraz niektóre choroby metaboliczne. Wydaje się substancją o dużym bezpieczeństwie stosowania.
Brazylijscy autorzy Bergamaschi i wsp. w 2011 roku zaprezentowali metaanalizę obejmującą 132 publikacje przedstawiające wyniki różnokierunkowych badań eksperymentalnych i klinicznych CBD. Wykazano w niej, że dotychczasowe badania oceniające zarówno krótkie jak i długoterminowe stosowanie CBD u ludzi, nawet w dawkach przekraczających 600 mg nie skutkują występowaniem poważnych działań niepożądanych. Jednorazowe doustne zastosowanie CBD w dawkach 15–160 mg, jak i dożylne podanie dawki 5–30 mg nie zaburzało czynności układu krążenia (tętno, ciśnienie krwi), ani też nie wywoływało niekorzystnych oddziaływań psychotycznych, zwłaszcza lękowych.
Warto poszerzać swoją wiedzę na temat kannabinoidów i rozważyć stosowanie oleju CBD jako uzupełnienia tradycyjnego procesu leczenia wielu stanów chorobowych.
