Kwadrat - Centrum Nauki, Wsparcia i Rozwoju

22/10/2025

21/10/2025

Dobrze znać:)

20/10/2025

18/10/2025

Nie od dziś wiemy że godzina 8.00 nie jest odpowiednia godzina na rozpoczynanie zajec nastolatkow.

Jedna z brytyjskich szkół średnich odnotowała niezwykłe wyniki po przesunięciu godziny rozpoczęcia zajęć z 8:50 na 10:00. Według czteroletniego badania prowadzonego przez dr. Paula Kelleya, opublikowanego w "Frontiers in Human Neuroscience", zmiana ta doprowadziła do dramatycznego spadku nieobecności uczniów z powodu chorób – o ponad 50% mniej dni chorobowych odnotowano w ciągu dwóch lat późniejszego rozpoczęcia zajęć. Poprawiły się również wyniki akademickie, z 12% wzrostem liczby uczniów osiągających dobre postępy na egzaminach krajowych.

Badanie koncentrowało się na uczniach w wieku od 13 do 16 lat, grupie szczególnie dotkniętej zmianami w wzorcach snu w okresie dojrzewania. Według dr. Kelleya, nastolatki doświadczają naturalnej zmiany w rytmach dobowych, co utrudnia im zasypianie wcześnie i budzenie się wypoczętym na poranne zajęcia. Rozpoczynając szkołę o 10:00, harmonogram bardziej odpowiadał ich biologicznym zegarom, co skutkowało lepszym snem, poprawą zdrowia i większą koncentracją na lekcjach.

Co ciekawe, gdy szkoła powróciła do wcześniejszej godziny rozpoczęcia zajęć, wskaźniki chorób wzrosły ponownie o 30%, co potwierdza związek między snem a dobrostanem uczniów. Wyniki te wspierają rosnącą liczbę badań sugerujących, że późniejsze godziny rozpoczęcia zajęć mogą mieć głęboki wpływ zarówno na zdrowie fizyczne, jak i sukcesy akademickie.

To badanie dodaje argumentów do tezy, że systemy edukacyjne powinny brać pod uwagę naukę o śnie przy projektowaniu harmonogramów szkolnych. Według badaczy, dostosowanie godzin szkolnych do biologii nastolatków to nie tylko kwestia komfortu, ale także zdrowia publicznego i równości edukacyjnej.

15/10/2025

Niestety nie tylko dawno temu i gdzieś daleko dzieją się takie rzeczy :(

27 lat w cieniu zapomnienia – historia Mirelli ze Świętochłowic

W Świętochłowicach rozegrał się dramat, który wstrząsnął całą Polską. Mirella, dziś 42-letnia kobieta, spędziła niemal całe dorosłe życie w izolacji – zamknięta w jednym pokoju przez swoich rodziców. Gdy miała 15 lat, jej świat został nagle ograniczony do czterech ścian, a kontakt z innymi ludźmi całkowicie odcięty. Sąsiedzi, pytając o dziewczynę, słyszeli jedynie, że zaginęła.

Życie Mirelli w czterech ścianach
Mieszkanie Mirelli odwiedzili dziennikarze “Faktu”. Jest niewielkie, ma zaledwie dwa pokoje, przypomina kapsułę czasu. Nad łóżkiem wciąż stoją pluszaki, kilka książek i zabawki z dzieciństwa, jakby świat zatrzymał się w momencie, gdy miała 15 lat. Jej matka nie pozwala córce w pełni dojść do głosu, ciągle przerywając rozmowę.
My już mamy dość tego wszystkiego, niczego od nikogo nie potrzebujemy - mówi kobieta, zapewniając, że w przeszłości wychodzili z Mirellą nawet na działkę, choć nie jest w stanie podać konkretnych dat.
Sama Mirella przyznaje:
Ojej, no jakiś czas temu, nie pamiętam… Dawno nie wychodziłam.
Sąsiedzi są wciąż w szoku. Wspominają ją jako grzeczną, 15-letnią dziewczynę, która nagle zniknęła.
Matka Mirelli mi powiedziała, że zaginęła. Rzekomo ktoś miał ją porwać. To był szok, ale co mogliśmy zrobić? - wspomina Urszula Knapczyk, sąsiadka.
Przez lata wierzyli w tę historię, nie zdając sobie sprawy, że Mirella była w mieszkaniu obok.

Szkoła, sprawy urzędowe i śledztwo
Mirella przerwała naukę w I Liceum Ogólnokształcącym im. Kochanowskiego w Świętochłowicach w 1997 roku. Dyrektorka szkoły potwierdza, że dziewczyna została skreślona „na prośbę rodziców”.
W tamtych czasach obowiązek szkolny obejmował ukończenie ośmiu klas szkoły podstawowej, a rodzice mogli samodzielnie decydować o dalszej edukacji dziecka

Jej codzienność była walką o przetrwanie. Z czasem jej ciało zaczęło zdradzać oznaki skrajnego zaniedbania – nogi były w stanie przypominającym martwicę, a poruszanie się sprawiało ogromny ból. Nie potrafiła nawet zejść po schodach, a traumatyczne doświadczenia odcisnęły piętno na jej psychice.

Koszmar Mirelli zakończył się dopiero po 27 latach. To sąsiedzi, usłyszawszy awanturę w mieszkaniu, wezwali policję i pogotowie. Gdy służby weszły do mieszkania, zastały widok, który trudno opisać słowami – człowieka, którego życie toczyło się w zamknięciu, odciętego od świata i nadziei.

Dziś Mirella przebywa w bezpiecznym miejscu, otoczona opieką lekarską i psychologiczną. Jej historia to jednak nie tylko opowieść o cierpieniu, ale także o niewyobrażalnej sile przetrwania i nadziei. To przypomnienie, jak ważne jest, by reagować na sygnały przemocy i zaniedbania oraz by nigdy nie lekceważyć krzyku o pomoc, nawet jeśli jest niewypowiedziany.

Edit;
Kobieta wróciła z powrotem pod opiekę rodziców

15/10/2025

11/10/2025

Właśnie przeczytałem coś, co – szczerze mówiąc – wcale mnie nie zdziwiło: duńskie władze planują wprowadzić zakaz korzystania z mediów społecznościowych dla osób poniżej 15. roku życia.

Nie zdziwiło mnie to, bo w krajach skandynawskich takie decyzje nie biorą się z impulsu ani z politycznego kaprysu, tylko z wieloletnich analiz, danych i realnych obserwacji. Tam nauka wciąż ma coś do powiedzenia w debacie publicznej.

W Danii badania nad wpływem social mediów na zdrowie psychiczne dzieci prowadzi się systemowo od lat. Raport The Danish Center for Social Science Research już w 2022 roku wykazał, że nadmierne korzystanie z platform takich jak Instagram czy TikTok koreluje z niższą samooceną, wzrostem objawów depresyjnych i zaburzeń snu. Co ważne – to nie były dane anegdotyczne, lecz badania obejmujące ponad 25 tysięcy uczniów. Z kolei badania norweskiego Institute of Public Health z 2021 roku pokazały, że ryzyko wystąpienia objawów depresyjnych u dziewcząt rośnie o ponad 50% wraz z codziennym korzystaniem z mediów społecznościowych powyżej trzech godzin dziennie.
I tu pojawia się pewien polski paradoks.

Do nas pewne rzeczy docierają z kilkuletnim opóźnieniem — nie dlatego, że jesteśmy mniej inteligentni, ale dlatego, że nasze decyzje społeczne są bardziej reaktywne niż prewencyjne. W krajach północnych reaguje się na sygnały, zanim problem eksploduje. U nas najpierw musi „wybuchnąć”, żeby ktoś uznał, że faktycznie istnieje.

W edukacji, zdrowiu, polityce – schemat jest zawsze ten sam: dopóki nie ma katastrofy, nikt nie widzi potrzeby zmiany.
Skoro tak wielu rodziców, ekspertów i influencerów powtarza, że szkoła jest skostniała, przestarzała i nie nadąża za rzeczywistością, to może… właśnie w tym tkwi jej największa zaleta? Może to nie szkoła jest źródłem dzisiejszych problemów emocjonalnych młodych ludzi, tylko świat, który zmienił się zbyt szybko i zbyt głęboko, aby młody umysł mógł to unieść?

Szkoła – z całą swoją „staroświeckością” – może być ostatnim miejscem, gdzie dziecko nie musi walczyć o lajki, zasięgi i dopaminę.

Nie jest idealna, ale przynajmniej jeszcze nie została zaprojektowana przez algorytm.
Być może więc to nie szkołę trzeba „odmrażać”, tylko dzieci trzeba odłączyć – na chwilę, dla zdrowia psychicznego, dla zwykłego ludzkiego spokoju.
I może za pięć lat, kiedy Polska – jak zwykle – będzie odkrywać to, co inni już zrozumieli, ktoś powie: „Może to jednak nie szkoła była problemem”.

www.biologia.szkolnastrona.pl

11/10/2025

Grał przez 45 minut w metrze w Waszyngtonie. 6 osób zatrzymało się na chwilę, jedna mu zaklaskała, niektórzy przechodząc, wrzucili drobne i w sumie zebrał 32 dolary.

Nikt nie wiedział, że był to Joshua Bell, jeden z najwybitniejszych skrzypków na świecie. Grał na najdroższych skrzypcach świata - Stradivariusie z 1713 roku kupionym za 3,5 mln dolarów. Zagrał m.in. jeden z najtrudniejszych utworów, jakie kiedykolwiek zostały napisane na skrzypce “Chaconne” Jana Sebastiana Bacha
Dwa dni wcześniej Bell miał koncert na jednej z najbardziej renomowanych scen świata w Bostonie, a cena biletu wynosiła 100 dolarów.

Eksperyment pokazał, że to, co niezwykłe, w zwyczajnym otoczeniu nie błyszczy ani nie zostaje docenione. Istnieją wybitni profesjonaliści, którzy nie otrzymują wynagrodzenia adekwatnego do swojego potencjału, ale gdy zdobędą się na odwagę i opuszczą takie środowisko, rozkwitają i sie rozwijają.

Kiedy ktoś nie jest we właściwym miejscu, ludzie mogą przechodzić obok i nie zauważyć, jak wyjątkowy jest. Proszę, upewnij się tylko, że jesteś tam, gdzie powinieneś być.