Badanie Świata

09/09/2025

Równo rok temu rozpoczęliśmy działalność w Pracowni Terapii i Rozwoju Badanie Świata. To miejsce miało być przestrzenią wsparcia, rozwoju i spotkania z samym sobą. Dziś widzimy, że tak właśnie jest.

Jesteśmy wdzięczni – za wszystkie spotkania, rozmowy, warsztaty, które mogliśmy wspólnie przeżyć.

Dominika – arteterapeutka i nauczycielka mindfulness:
- Przez ten rok prowadziłam kursy, warsztaty i sesje indywidualne, łącząc twórczość z uważnością. Towarzyszyłam dorosłym w odkrywaniu tego, co dla nich ważne.
Jacek – psycholog, pedagog, terapeuta, terapeuta EMDR:
- Pracowałem z młodzieżą i dorosłymi doświadczającymi lęku, depresji, mniejszych i większych kryzysów...

Wspólnie z Dominiką rozwijałem również serwis depresjanastolatkow.pl, gdzie pojawiło się już blisko 80 artykułów. Wspólnie prowadziliśmy również warsztaty i spotkania profilaktyczne, a także budowaliśmy społeczność wokół tematu zdrowia psychicznego. Ten pierwszy rok pokazał nam, że poszliśmy znacznie dalej, niż przewidywaliśmy 😊

I nie zwalniamy tempa!
Co będzie się u nas działo w najbliższym czasie?

🎉 Nadchodzące wydarzenia:
„Sklejam, zmieniam” – warsztaty arteterapeutyczne online
Start w poniedziałek, 22 września 2025, godz. 18:00
Szczegóły: https://fb.me/e/51Qr0kBaA

Kurs życia opartego na uważności (STACJONARNIE, w Grodzisku Mazowieckim)
Start we środę, 24 września 2025, godz. 18:00
Szczegóły: https://fb.me/e/ajiAuffqS

Mindfulness – kurs ONLINE
Start w niedzielę, 5 października 2025, godz. 20:00
Szczegóły: https://fb.me/e/6IM8tCLBt

Jeśli chcesz zapisać się na sesję arteterapeutyczną z Dominiką – napisz: dominika@badanieswiata.pl
Jeśli szukasz konsultacji psychologicznych, psychoterapii z Jackiem (zostały ostatnie miejsca!) – napisz na: jacek@badanieswiata.pl

💚 Dziękujemy, że jesteście z nami.
💚 Nieustannie zapraszamy do wspólnej podróży. Stacjonarnie w Grodzisku Mazowieckim i w online.

Dominika i Jacek

02/09/2025

Tegoroczne wakacje zakończyliśmy sierpniowymi wyjazdami do Siedlec, gdzie poprowadziliśmy autorskie warsztaty o profilaktyce zaburzeń psychicznych. Skupiliśmy się na tym, by jak najwięcej opowiedzieć, jak dbać o własne zdrowie psychiczne, rozpoznawać pierwsze oznaki kryzysu i budować zasoby wspierające dobrostan. Mieliśmy do dyspozycji 7 godzin, a i tak niektórzy w ankietach napisali, że było "za krótko" 😊

Dominika mówiła o zagrożeniach współczesnego świata, o tym, co robić, by zwolnić, by być "tu i teraz", dała też szansę uczestnikom na przeżycie krótkiej sesji medytacji mindfulness.

Jacek mówił o tym, z jakimi najczęściej trudnościami zmagają się nastolatkowie i dorośli dużą część poświęcił opisowi objawów depresji wśród nastolatków i dorosłych, dzielił się również z grupą doświadczeniami z gabinetu terapeutycznego.

Był to intensywny czas spotkań, rozmów i wymiany doświadczeń z kilkoma grupami uczestników. A ile jeszcze przed nami?

Dziękujemy wszystkim Uczestniczkom i Uczestnikom!

29/08/2025

Wiele osób, które szukają specjalisty zastanawia się nad możliwością skorzystania z terapii online. Niektórzy obawiają się, czy terapia „przez komputer” to coś, co działa. Jeszcze innych przed zrobieniem pierwszego kroku do wsparcia psychologicznego czy terapeutycznego powstrzymuje lęk i mnóstwo pytań, m.in.
- Czy dam radę mówić o sobie?,
- Czy kamera wystarczy, żeby terapeuta mnie zrozumiał?
- Co, jeśli się zestresuję?.

Te wątpliwości są naturalne. Nie ma głupich pytań, prawda? A jak wygląda pierwsze spotkanie w online?

Pierwsza rozmowa nie polega na „opowiadaniu wszystkiego od razu”. Terapeuta zwykle zaczyna od kilku prostych pytań o Twoje samopoczucie, powody zgłoszenia się na terapię (warto przed tym spotkaniem spisać sobie na kartce „najważniejsze dla Ciebie zagadnienia”. To sprawi, że będziesz mieć pewność, że osoba po drugiej stronie ekranu dostała od Ciebie wszystkie informacje, które chciał_ś jej przekazać.

Nie martw się – psycholog/terapeuta bazując na Twoich punktach zapewne o wszystkie te sprawy dopyta. Będzie również ciekawy Twoich oczekiwań. To pierwsze łączenie online to moment, w którym możecie się poznać i sprawdzić, czy dobrze się czujesz w tej relacji.
Ustalanie zasad współpracy.

Na początku omawiane są kwestie praktyczne – długość sesji (zwykle 50 minut), częstotliwość spotkań, sposób płatności, zasady poufności, a także informacje o możliwości odwołania sesji terapeutycznej To ważne, bo daje poczucie bezpieczeństwa i jasności, stwarza ramy przyszłej współpracy miedzy Tobą, a psychologiem/terapeutą.
Pierwsze pytania o Ciebie.

Terapeuta może zapytać o Twoją historię – czym się zajmujesz, jakie masz doświadczenia, co Cię teraz najbardziej martwi. Ale spokojnie - nie musisz przygotować „idealnej opowieści”. Możesz mówić tyle, ile chcesz i w swój sposób. Jeśli trudno Ci zacząć – terapeuta z pewnością pomoże. Bo przecież chodzi o to, by wiedział, co tak naprawdę stanowi dla Ciebie trudność, wyzwanie czy kłopot.

Warunki techniczne.
Do sesji online wystarczy tablet albo komputer z kamerą i słuchawkami. Najważniejsze to znaleźć spokojne, w miarę ciche miejsce, gdzie czujesz się swobodnie, to znaczy, że podczas łączenia online nikt nie będzie Ci przeszkadzał. Nie musisz mieć specjalnego sprzętu czy „idealnego tła” – terapeuta nie ocenia Twojego otoczenia, a przede wszystkim skupia się na Twojej historii.

Terapia online jeszcze kilka lat temu wydawała się trudna do wyobrażenia.
Bo przecież do terapeuty czy psychologa trzeba się wybrać do gabinetu. Wszystko zmieniła pandemia – nagle wiele osób potrzebowało wsparcia w domu. Po prostu nie mieli innej możliwości kontaktu ze specjalistą. Swoją "lekcję" odrobili też terapeuci wyposażając się w odpowiedni sprzęt, aplikacje i programy, by móc również przez internet świadczyć swoje usługi. Dziś już nikogo nie dziwi terapia online – jest powszechna, bezpieczna i skuteczna, a dla wielu osób – wygodniejsza i bardziej komfortowa.

W naturalny sposób, w kimś, kto przeżywa kryzys (choć nie musisz być w kryzysie, by skorzystać z porady psychologa) rodzą się wątpliwości
- Co, jeśli się rozpłaczę? – to normalne i terapeuta jest na to przygotowany.
- Co, jeśli zabraknie mi słów? – możesz się zatrzymać, pomilczeć, spróbować opisać emocje – to część procesu.
- A jeśli internet się rozłączy? – po prostu wracacie do rozmowy, a jeśli trzeba – ustalacie nowy termin.

Od czego więc zacząć?
Zarezerwuj sobie czas, by nikt Ci nie przeszkadzał.
Zrób coś komfortowego tuż przed sesją – kubek herbaty, koc, wygodne miejsce.
No i nie zapomnij o swojej kartce, na której w punktach zapiszesz wcześniej to, co Ciebie martwi, niepokoi albo powoduje, że nie możesz myśleć o niczym innym.

Pamiętaj: pierwsza sesja nie rozwiąże od razu wszystkich problemów. Jej rolą jest przede wszystkim spotkanie, wzajemne poznanie się i zbudowanie przestrzeni, w której możesz mówić bez oceniania. To ma być początek drogi – w Twoim tempie.

Terapia online to bezpieczny, elastyczny sposób pracy nad sobą. Nie musisz wychodzić z domu, a mimo to możesz budować prawdziwą relację i doświadczać zmiany.


Zdjęcie: Freepik
_______________________________________________
Pracownia Terapii i Rozwoju Badanie Świata
Psychoterapia, arteterapia, minfulness online
e-mail: jacek@badanieswiata

27/08/2025

Witamy nowych obserwatorów! Fajnie, że jesteście!
Monika Trębicka, Agnieszka Formela, Nowicka Agnieszka, Anna Herman, Aneta Bartczak, Jolanta Kul, Małgorzata MK, Katarzyna Wąsowska, Alicja Cuellar-Tarczewska, Małgorzata Bączewska, Ivana Martina.

Rozsiądźcie się wygodnie! Będziecie tu dostawać conajmniej raz w tygodniu pigułkę wiedzy psychologicznej, psychoterapeutycznej, a także inspiracje od arteterapeutki i nauczycielki mindfulness dużo materiałów łączących oba, a raczej te trzy światy. Być może skorzystacie z zaproszenia na warsztaty...

Mamy nadzieję, że dzięki temu zostaniecie w naszych skromnych, internetowych progach na dłużej.

Pozdrawiamy,
Dominika - arteterapeutka, nauczycielka minfulness
Jacek - psycholog, terapeuta

21/08/2025

Czasem czujemy, że utknęliśmy. Chcielibyśmy zmiany, ale nie wiemy, od czego zacząć. W takich momentach pomocne bywają narzędzia, które pozwalają zajrzeć głębiej w siebie i odkryć nowe perspektywy. Jednym z nich jest… kolaż. Wydaje się prostą techniką twórczą, ale w arteterapii bywa niezwykle skutecznym sposobem na inicjowanie zmian.

Dlaczego akurat kolaż?
Kolaż nie wymaga zdolności plastycznych ani planu. Wystarczy kilka gazet, nożyczki i klej. Proces jest intuicyjny – wybieramy obrazy, które nas przyciągają, i układamy je w całość. To właśnie w tym „przypadkowym” wyborze kryje się jego moc. Obrazy, które nas poruszają, często pokazują to, co w danym momencie życia jest dla nas ważne.

Tworząc kolaż, zaczynamy dostrzegać metafory i symbole, które prowadzą nas ku zmianie. Może to być droga wijąca się przez góry, otwarte drzwi albo fragment krajobrazu, który nas porusza. Te obrazy mogą stać się punktem odniesienia – jak mapa, która pokazuje, dokąd zmierzamy albo co chcemy zostawić za sobą.

Kolaż daje odwagę
Zmiana w życiu bywa trudna, bo często towarzyszy jej lęk i niepewność. Kolaż pozwala przyjrzeć się temu w bezpieczny sposób. Nie mówimy od razu o swoich obawach czy marzeniach – pokazujemy je poprzez obrazy. Dzięki temu łatwiej nam oswoić myśli i emocje, a także zrobić pierwszy krok ku zmianie w realnym świecie.
W technice kolażu możemy stworzyć obraz swojego wymarzonego życia i zobaczyć, co jest dla nas naprawdę ważne – bliskość, wolność, podróże, rozwój, spokój. Taka wizualizacja działa motywująco i wspiera wprowadzanie zmian. To trochę jak stworzenie własnej „mapy marzeń”, ale głębszej, bo powstałej z intuicyjnych wyborów, a nie z logicznych planów.

Kolaż to coś więcej niż twórcza zabawa. To narzędzie, które pomaga zrozumieć siebie, zobaczyć swoje życie z innej perspektywy i odważyć się na zmiany. Czasem wystarczy kilka obrazków i klej, by uruchomić proces, który prowadzi do nowego etapu życia.

Jeśli chcesz spróbować pracy z kolażem w bezpiecznej, wspierającej grupie, zapraszam na 4-tygodniowe warsztaty online „Sklejam i zmieniam”. Będziemy badać swoje zasoby, wartości i relacje, i zastanawiać się co warto zmienić i jak tę zmianą rozpocząć.

Szczegóły i zapisy TUTAJ:
https://badanieswiata.pl/oferta/arteterapia/warsztaty-arteterapeutyczne/warsztaty-sklejam-zmieniam/


______________________________________________
Pracownia Terapii i Rozwoju Badanie Świata
e-mail: dominika@badanieswiata.pl

14/08/2025

Wielu ludzi myśli, że z chwilą rozpoczęcia wakacji wszystkie problemy, napięcia i zmęczenia po prostu się kończą. Dzieci mają wolne od szkoły, dorośli planują urlop, w social mediach pojawia się fala zdjęć z plaży, jezior, gór. Wokół tylko hasła: „nareszcie luz”, „w końcu odpoczynek”, „czas na regenerację”.

Ale co, jeśli Ty nadal czujesz napięcie?
Co, jeśli Twoje ciało i głowa nadal są zmęczone, przebodźcowane, rozdrażnione?
Co, jeśli myśl o odpoczynku… też Cię stresuje?

To też jest w porządku. I nie, nie jesteś w tym sam/a. Bo zmęczenie często nie kończy się ostatniego dnia czerwca

Jeśli przez ostatnie miesiące funkcjonowałeś_aś na wysokim poziomie stresu – w pracy, szkole, rodzinie, w opiece nad innymi – to Twoje ciało i układ nerwowy potrzebują czasu, by się wyciszyć. Nie działa to jak przełącznik: „jest lipiec, więc teraz odpoczywamy”. Twój organizm może jeszcze długo „jechać na rezerwie”, zanim poczuje się naprawdę bezpiecznie, by puścić napięcie.

Czasem mijają dni, tygodnie, a niektórzy dopiero pod koniec wakacji zauważają, że „zaczynają czuć się lepiej”. Inni – potrzebują znacznie więcej.
„Ale przecież mam wolne – więc czemu się nie cieszę?”
Wielu ludzi czuje się winnych, że mają czas wolny, ale nie potrafią z niego skorzystać. Myślą:
– Powinienem/powinnam coś robić, przecież to wakacje!
– Tyle ludzi odpoczywa i się cieszy, a ja? Coś ze mną nie tak.
– Nie zasłużyłem/am na odpoczynek, nic wielkiego przecież nie zrobiłem/am.

Ten wewnętrzny krytyk bardzo często nie ustaje nawet wtedy, gdy zewnętrznie wszystko wygląda ok. Można leżeć na plaży i czuć się kompletnie napiętym. Można być w górach i w głowie słyszeć: „co ze mną nie tak”.

Odpoczynek to nie tylko fizyczne „nicnierobienie”. To stan psychicznego poczucia bezpieczeństwa, zgody na bycie tu i teraz – nawet jeśli to oznacza, że czujesz się zmęczony/a w środku lata.

Mózg w stresie nie odpoczywa.
Kiedy jesteśmy przeciążeni, nasz mózg funkcjonuje w trybie przetrwania. Działa adrenalina, kortyzol, jesteśmy bardziej czujni, drażliwi, trudno się skupić, trudno zasnąć, trudno... poczuć ulgę.

Dlatego pierwszym krokiem do odpoczynku nie jest hamak. Pierwszym krokiem jest danie sobie zgody na to, że:
– możesz być zmęczony/a, nawet jeśli inni są pełni energii,
– masz prawo nie cieszyć się z wakacji, jeśli coś Cię martwi,
– nie musisz „zasłużyć” na odpoczynek, by go potrzebować,
– nie musisz działać, by być wartościowy/a – możesz po prostu być.

Co możesz zrobić, żeby naprawdę odpocząć?
Nie chodzi o idealny plan regeneracji. Chodzi o małe rzeczy, które wysyłają do Twojego ciała i umysłu sygnał: „jesteś bezpieczny/a”.

Ogranicz bodźce – mniej telefonu, mniej newsów, mniej scrollowania.
Zadbaj o rytm dnia – sen, jedzenie, trochę ruchu.
Daj sobie czas – nie wymagaj od siebie, że „od razu poczujesz luz”.
Mów do siebie w łagodny sposób – tak, jak do bliskiej osoby, którą kochasz.
Nie porównuj swojego odpoczynku do zdjęć z Instagrama.
Jeśli masz taką możliwość – zrób coś dla ciała: masaż, ciepła kąpiel, drzemka, spacer.

I najważniejsze: nie odcinaj emocji. Jeśli czujesz napięcie, frustrację, smutek – to też są sygnały. Odpoczynek to nie udawanie, że ich nie ma. To bycie z nimi w sposób, który Cię nie rani.

Odpoczynek to nie nagroda. To potrzeba.
Nie musisz „zasłużyć” na lato.
Nie musisz niczego dowieść, żeby mieć prawo do oddechu.
Nie musisz być produktywny/a, uśmiechnięty/a, zorganizowany/a.
Zestresowanym też należy się lato i to niezależnie od tego, czy tu i teraz masz „wakacje”.

Nie odmawiaj sobie tej szansy, tylko dlatego, że coś w Tobie mówi, że „nie wypada” odpoczywać, że „trzeba działać”, że „inni mają gorzej”. Twoje zmęczenie też się liczy. Twój stres też. Twoje potrzeby – również.

I jeśli jedynym Twoim „sukcesem” będzie to, że zrobisz sobie trochę miejsca na łagodność wobec siebie – to wiedz, że to naprawdę dużo. Bo dbanie o siebie to nie tylko lipiec i sierpień. Bo dbanie o siebie to nie tylko czas urlopu. To świadomość, że Twoje siły są ograniczone. I że wszystko zaczyna się od małych kroków.

Dbając o siebie – dbasz też o innych członków swojej rodziny. Chęć odpoczynku to nie egoizm. To zwyczajna, ludzka potrzeba. Potrzeba każdego z nas.


Obraz: Petya Georgieva z Pixabay
_______________________________________________
Pracownia Terapii i Rozwoju Badanie Świata
Psychoterapia, arteterapia, minfulness online
e-mail: dominika@badanieswiata

09/08/2025

Czym jest terapia EMDR i dlaczego uznaje się ją dziś za jedną z najskuteczniejszych metod leczenia traumy? Jak działa stymulacja bilateralna i co wspólnego mają z nią ruchy oczu?
EMDR to nieinwazyjna, sprawdzona klinicznie metoda pracy z trudnymi wspomnieniami – rekomendowana przez WHO, APA czy NICE.

Coraz częściej w procesie zdrowienia po traumie, jako uzupełnienie terapii – lub jako kolejny etap – stosuje się arteterapię: pracę poprzez obraz, ruch, formę, kolor i ekspresję twórczą. To narzędzie, które pomaga „dotknąć” emocji, których nie da się łatwo ubrać w słowa, i odzyskać poczucie sprawczości.

Połączenie EMDR z arteterapią może być szczególnie pomocne u osób, które przeżyły traumy złożone (np. w dzieciństwie), traumy relacyjne lub nie reagują dobrze na samą pracę werbalną.

Bo leczenie traumy to nie tylko rozmowa – to także doświadczenie, ciało, obraz i cisza.

W artykule na stronie Badanie Świata przyglądamy się bliżej terapii EMDR – jej historii, działaniu, skuteczności i zastosowaniom. Dla kogo jest ta forma terapii? Jak wygląda sesja? Czy można ją prowadzić online? Gdzie szukać certyfikowanych terapeutów w Polsce?

Odpowiedzi na te pytania czekają na Was TUTAJ: https://badanieswiata.pl/terapia-emdr-jak-dziala-i-kiedy-warto-ja-rozwazyc/

W 1987 roku amerykańska psychoterapeutka Francine Shapiro przypadkowo zauważyła, że poruszając oczami z boku na bok – myśląc o trudnej, traumatycznej sytuacji – czuje się ulgę. […]

08/08/2025

Jacek Wolszczak - terapia nastolatków z Pracowni Terapii i Rozwoju Badanie Świata ma garść wskazówek dla nastolatków, przed którymi nie lada wyzwanie, czyli egzaminy poprawkowe. Więcej w jego poście.

Drodzy Młodzi i Młode!

Wielkimi krokami zbliża się egzamin poprawkowy, czyli coś, co – pomimo niepowodzenia w roku szkolnym – może Wam dać przepustkę do kolejnej klasy. Być może macie poczucie, że wszystko wisi na włosku, boicie się, że jednak nie dacie rady, być może czujecie do tego presję ze strony szkoły, rodziców... i samych siebie.

Nie będę Was oszukiwał: to ostatnia szansa, ALE nadal macie wpływ na to, co się wydarzy. I nie – nie zamierzam Wam powiedzieć „po prostu się uczcie”. Dziś będzie o czymś więcej: o spokoju, przygotowaniu, i realnej strategii, która pomoże Wam podejść do egzaminu tak, żeby nie spalić się już na starcie.

Zanim przejdziemy do planu działania – musimy ustalić jedną rzecz:
To, że masz poprawkę, nie czyni Cię gorszym uczniem ani leniem. I to niezależnie od tego, co do tej pory usłyszał_ś od znajomych, rodziców, wujka, ciotki, nauczyciela. Pamiętaj, że to, co mówią, to ich prywatna opinia. Często mają oni bardzo małą wiedzę na Twój temat. Często też liczy się dla nich wynik – zdanie lub niezdanie. A o tym, kim jesteście, co potraficie, jakie macie zasoby, co jest Waszą mocną stroną – wiecie tylko WY.

Nie będziemy się tutaj zbytnio zastanawiać, dlaczego musicie podchodzić do poprawki. Na to składa się bardzo wiele przyczyn. Czasem trafia się trudny nauczyciel, nie złapało się podstaw i potem było już tylko gorzej, coś się działo w życiu prywatnym (zdrowie, rodzina, emocje) albo zwyczajnie zawiodła organizacja czasu i koncentracja.
To się zdarza. I nie przekreśla Twojej wartości ani możliwości.

Co więc robić do egzaminu?
Egzamin poprawkowy to najczęściej jeden, dwa lub trzy przedmioty. Masz więc na nie jeszcze te kilka tygodni sierpnia. Skup się na tym, co możesz zrobić TU I TERAZ.

KROK 1: Nauka blokami
Nie ucz się „po prostu wszystkiego” – dziel materiał na małe porcje.
Lepiej codziennie przerobić 2–3 konkretne zagadnienia niż raz usiąść na 5 godzin i się wypalić.

Możesz wykorzystać do tego Metodę 25/5 lub 50/10:
ucz się 25 minut, potem 5 minut przerwy lub 50 minut, potem 10 minut przerwy.
Po 2–3 cyklach: zrób sobie długą przerwę, w czasie której nie będziesz raczej grał w gry lub zajmował głowę elektroniką. Lepszym rozwiązaniem będzie wyjście na spacer, ciepła kąpiel, słuchanie ulubionej muzyki, a więc to, co może Ci przewietrzyć głowę i na serio dać Ci odpoczynek.

KROK 2: Rób, nie tylko czytaj
Zamiast tylko przeglądać notatki – rozwiązuj zadania, twórz fiszki, tłumacz na głos, nagrywaj się. Jeśli masz przed sobą jakieś trudne zagadnienie, spróbuj je wytłumaczyć na głos samemu sobie albo komuś, kogo poprosisz o pomoc. Ważne: nie bój się prosić o pomoc. Prosisz o nią, bo Ci zależy. Prosisz ludzi, którzy trzymają za Ciebie kciuki!

KROK 3: Zmień sposób myślenia:
Zamiast powtarzać sobie w duchu: „I tak już za późno” lub „To już nie ma sensu”.
Spróbuj powiedzieć sobie na głos:
– Jeszcze mam czas, żeby się przygotować. Może nie perfekcyjnie, ale na zdanie.

Zamiast ganić się w myślach czy obwiniać, np. „Jestem beznadziejny”
Spróbuj – też na głos - powiedzieć:
– Nie poszło mi w roku szkolnym, ale teraz robię coś, żeby to zmienić. To wymaga odwagi.

Powtarzaj sobie codziennie:
– To tylko jeden/dwa/trzy egzaminy, a nie całe moje życie.
– Zrobię wszystko, co mogę, a potem zobaczymy.
– Każdy ma prawo do poprawki.

To nie zaklęcia Harrego Pottera. To zdania, które z jednej strony w sposób neutralny opisują Twoją sytuację (bez oceny, obwiniania czy wyrzucania sobie, że zawalił_ś), a z drugiej zdejmują z Ciebie poczucie wstydu i presję na to, co powinno się wydarzyć pod koniec sierpnia.

TUŻ PRZED EGZAMINEM.
Dzień wcześniej nie wkuwaj do nocy – najpóźniej do godz. 20:00. Zrób coś, co Cię relaksuje: serial, muzyka, spacer. Zjedz lekki posiłek, ogranicz ekran telefonu, idź spać o przyzwoitej porze.

Rano w dniu egzaminu:
Zjedz koniecznie śniadanie. (I to nie jest trucie leśnego dziadka, a konkretna potrzeba Twojego mózgu). Mózg na głodniaka to wolniejsze myślenie.

Weź wodę. Tak, zwykłą wodę, a nie napoje słodzone. Mózg odwodniony = niższa koncentracja.

Ubierz się wygodnie, luźno, tak, jak lubisz.

Jeśli czujesz panikę przed wejściem na salę zrób proste ćwiczenie oddechowe:
oddech 4-7-8 (wdech do 4 sekundy, wstrzymaj do 7 sekundy, wydech 8). Powtórz to: 2–3 razy. Uwierz mi - sprawdza się!

W TRAKCIE EGZAMINU.
Przeczytaj uważnie pytania – czasem brzmią jakby były trudniejsze, niż w rzeczywistości.
Zacznij od tego, co wiesz – nie zacinaj się na jednym pytaniu. Jeśli masz pustkę – pomijaj, wróć później. Pamiętaj, że nawet częściowa odpowiedź może dać Ci tak potrzebne punkty.

CO JEŚLI SIĘ NIE UDA?
Naprawdę... świat się nie kończy. Rok powtórzony to szansa na nowe podejście, czas na lepsze zrozumienie rzeczy, które były zbyt trudne za pierwszym razem. I nie oznacza to wcale, że jesteś mało inteligentny. Nie oznacza to wcale, że jesteś… Czasem to moment, który uczy więcej niż 5 na świadectwie.

Pamiętaj, że powtarzanie roku to nie tylko wiadomy znak tego, że jesteś beznadziejny, głupi itp. Masz prawo do drugiej, trzeciej, piątej szansy – to nie porażka, tylko proces.
Trzymam za Ciebie kciuki.
Nie dlatego, że masz być najlepsz_, ale dlatego, że walczysz, a to już bardzo dużo


Obraz WOKANDAPIX z Pixabay
_________________________________________
Jacek Wolszczak
psycholog, pedagog, terapeuta EMDR
pracujący z młodzieżą i dorosłymi.
Pracownia Terapii i Rozwoju Badanie Świata
e-mail: jacek@depresjanastolatkow.pl

30/07/2025

Odpoczywamy, nabieramy sił...
Bo już niedługo prowadzimy warsztaty.

Pozdrawiamy,
Dominika i Jacek
Pracownia Terapii i Rozwoju Badanie Świata

28/07/2025

Jacek - psycholog, terapeuta z Pracowni Terapii i Rozwoju Badanie Świata - pisze o różnych reakcjach rodziców na niepomyślną diagnozę:

- Masz prawo cierpieć. Masz prawo być w szoku. Masz prawo przeżywać stratę. Nie dlatego, że Twoje dziecko odeszło, ale dlatego, że odeszła Twoja wizja jego życia.

Jeśli wśród Waszych znajomych są rodzice dzieci i młodzieży z diagnozami - przekażcie im ten artykuł...

Drogi Rodzicu, który usłyszałeś/łaś przed chwilą, przed tygodniem, przed miesiącem, przed rokiem… diagnozę…

Ten tekst jest dla Ciebie.

Dla Ciebie, który/a trzymasz w rękach świeżo wydrukowaną diagnozę.
Dla Ciebie, który/a papier opisujący trudności i wyzwania stojące przed Twoim dzieckiem i Wami, jako rodziną czytałeś już wiele razy…
Dla Ciebie, który/a od tygodni/miesięcy nie możesz spać, bo coś w Tobie przeczuwało, że „to nie tylko trudny okres” i masz wrażenie, że coś przegapiłeś/łaś lub mogłeś zrobić coś więcej/wcześniej/inaczej.
Dla Ciebie, która siedzisz w aucie pod domem z zaciśniętym gardłem...
Dla Ciebie, który siedzisz w gabinecie specjalisty i z trudem powstrzymujesz łzy...

Ten tekst jest dla Ciebie, rodzica, który usłyszał, że Twoje dziecko rozwija się inaczej.
Że ma zaburzenie neurorozwojowe.
Że ma depresję.
Że jest dzieckiem z niepełnosprawnością.
Że ma..., że jest...
Że będzie potrzebowało więcej wsparcia, czasu, zrozumienia, cierpliwości.
Że niektóre rzeczy – być może – nigdy nie będą takie, jak sobie wyobrażałaś/eś.

MASZ PRAWO DO BÓLU.
Nikt nas nie przygotowuje na ten moment.
Na ten cichy wybuch w środku.
Na to, że serce może się złamać – nie z braku miłości do dziecka, ale z nadmiaru miłości, która właśnie musi zmienić swoją formę.

Masz prawo cierpieć. Masz prawo być w szoku. Masz prawo przeżywać stratę.
Nie dlatego, że Twoje dziecko odeszło, ale dlatego, że odeszła Twoja wizja jego życia. Odeszły plany i marzenia, które były z Tobą od lat:
– Że będzie miało łatwo w szkole.
– Że będzie chodziło na urodziny.
– Że będzie żyło takie zwyczajne, jak inne dzieci.
– Że…

To jest żałoba po zdrowym dziecku, które istniało w Twojej głowie – ale było całkowicie realne w Twoim sercu. I masz prawo je opłakiwać.
I masz prawo czuć złość, żal, rozczarowanie, gdy słyszysz od innych:
- Mogło być gorzej…

Ludzie mają różne sposoby pocieszenia. Nie wszystkie są wspierające, niezależnie od dobrych intencji. To, że czujesz złość, smutek, rozpacz, niedowierzasz jeszcze temu, co przeczytałeś na papierze z ważną pieczątką nie oznacza, że kochasz swoje dziecko mniej.

To oznacza, że jesteś człowiekiem.

Możesz być rozdarty_a – i to jest w porządku.
Możesz jednocześnie kochać swoje dziecko bezwarunkowo i czuć ogromny ból, że jego/jej/ Wasze życie nie będzie takie, jak sobie wymarzyłeś_aś.
Możesz być wdzięczny_a za diagnozę, która wiele wyjaśnia i jednocześnie czuć złość, że to w ogóle się wydarzyło.
Możesz cieszyć się z każdego malutkiego postępu i jednocześnie rozpadać się na kawałki, gdy widzisz, jak inne dzieci przechodzą przez te etapy z łatwością.

To wszystko w Tobie się mieści.
To wszystko jest normalne.
Nie musisz być silny_a na pokaz.
Nie musisz być „dzielny_a”.
Wystarczy, że jesteś.

Diagnoza to nie wyrok. Ale to też nie bajka.
Nie będę tu pisać, że „to tylko inna droga”, że „będzie inaczej”, że „każde dziecko zasługuje na miłość”, „każde dziecko jest wyjątkowe” – choć to wszystko prawda. Ale prawda jest też taka, że być może będzie trudno. Być może system zawiedzie. Być może poczujesz się przerażająco samotnie.

I w tym wszystkim chcę, żebyś wiedział_a:
To nie Twoja wina. To nie jego/jej wina. To po prostu jest. Zdarza się.
Diagnoza nie jest odpowiedzią na wszystko, ale mapą, która pokazuje, gdzie jesteście naprawdę. I gdzie możesz zacząć budować na nowo. Z dzieckiem, z samym sobą, z rodziną, przyjaciółmi.

Ważne!
To, co czujesz – to nie jest coś, czego powinieneś się wstydzić.
Wielu rodziców przechodziło tę samą drogę. Nie każdy ma odwagę mówić o tym głośno.
Ale oni są – i wielu z nich chciałoby powiedzieć Ci dzisiaj:
– Rozumiem Cię. Ja też płakałam/łem, kiedy usłyszałam tę diagnozę.
– Ja też poczułem/łam, że zawiodłem.
– Ja też myślałam/łem, że nigdy nie pogodzę się z tym, co się stało.
– Ja też nie mogłam/łem darować sobie, że…

Nie jesteś jedyny_a.
Choć czasem tak to właśnie wygląda – jakby świat dalej się kręcił, a Ty został_aś z tym wszystkim sam_.

To nie będzie taka droga, jak myślałeś. Ale nadal może być piękna.
Czas pokaże, że Twój syn, Twoja córka – będą mieć własny rytm. Własny sposób przeżywania. Własne potrzeby. Własne tempo. I być może nigdy nie będą tym dzieckiem, o którym marzyłeś/aś.

Ale będą sobą.
I będą Cię potrzebować nie jako superbohatera, tylko jako kogoś, kto widzi ich naprawdę. Z czasem pojawią się nowe marzenia – nie mniej ważne, nie mniej prawdziwe.

Co teraz? Po prostu bądź.
Nie musisz już dziś szukać najlepszej terapii. Nie musisz czytać dziesięciu książek.
Nie musisz z nikim rozmawiać, jeśli nie masz siły.
Możesz po prostu usiąść. Oddychać. Płakać. Zamilknąć. Przytulić swoje dziecko.
Albo nie robić nic – i to też będzie w porządku. To wszystko jest trudne – i masz prawo czuć wszystko, co czujesz.

W Twoim bólu jest miejsce na miłość.
W Twojej stracie może pojawić się nowy sens.
W Twojej ciszy ktoś ma szansę usłyszeć siebie.

Jesteś wystarczający_a. Nawet jeśli się rozpadasz.

I nie musisz przez to przechodzić sam_a. Są fundacje i organizacje, które pomagają rodzicom dzieci po diagnozie – oferując konsultacje, grupy wsparcia, materiały edukacyjne, a czasem po prostu obecność drugiego człowieka, który rozumie.
Są terapeuci, psycholodzy, pedagodzy, którzy mogą wesprzeć nie tylko Twoje dziecko, ale też Ciebie – jako rodzica w procesie straty, zmiany, adaptacji.
Są książki, podcasty, grupy online, fora i spotkania – gdzie możesz poczuć się częścią wspólnoty.

Nie musisz mieć siły na wszystko.
Wystarczy, że zrobisz jeden mały krok – w swoim tempie.
To wystarczy.
Ty wystarczysz.


Zdjęcie: Freepik
___________________________________
Jacek Wolszczak
psycholog, pedagog, terapeuta EMDR
pracujący z młodzieżą i dorosłymi.
e-mail: jacek@depresjanastolatkow.pl