
21/09/2025
Ile kalorii powinienem jeść dziennie, żeby schudnąć? Jaki deficyt kaloryczny wyliczyć?
🍏Kaloria – nie taka straszna, jak ją malują
Myślę, że warto zacząć od podstaw.
Kaloria to jednostka energii. W kontekście żywienia mówimy zwykle o kilokaloriach (kcal), mimo że potocznie używa się terminu „kaloria”. Jedna kilokaloria to ilość energii potrzebna do podniesienia temperatury 1 kg wody o 1°C.
Nie jest to żadna magiczna substancja, która „tuczy” – to po prostu ilość energii, jaką dostarczamy organizmowi z pożywieniem.
🚙Tak samo jak benzyna napędza silnik, kalorie napędzają nasze ciało: ♥️serce, 🧠mózg, oddychanie, regenerację, 🏃♀️ruch.
Ale tak jak nadmiar paliwa wlane do pełnego baku się rozleje – tak nadmiar kalorii magazynowany jest w ciele w postaci tkanki tłuszczowej.
🍏Czym jest zapotrzebowanie kaloryczne?
Zapotrzebowanie kaloryczne to suma energii, jaką Twój organizm zużywa w ciągu doby na:
1. Podstawową przemianę materii (PPM, BMR) – energia potrzebna do podtrzymania podstawowych funkcji życiowych (np. oddychanie, praca serca).
2. Efekt termiczny pożywienia (TEF) – energia zużywana na trawienie i metabolizowanie jedzenia (ok. 5–10% spożytej energii).
3. Aktywność fizyczną (PAL) – wszelki ruch, od treningu po spacer do kuchni.
4. Adaptacyjną termogenezę – zmiany wydatków energetycznych w odpowiedzi na warunki środowiskowe i dietę (np. zimno, dieta niskokaloryczna).
👉Warto wiedzieć, że zapotrzebowanie kaloryczne nie jest stałe – zmienia się w zależności od wieku, płci, masy ciała, składu ciała (mięśnie vs. tłuszcz), poziomu stresu, hormonów, jakości snu i oczywiście aktywności fizycznej.
🍏Jak obliczyć swoje zapotrzebowanie kaloryczne?
W dietetyce klinicznej korzystamy z kilku sprawdzonych wzorów do szacowania zapotrzebowania energetycznego – m.in. Mifflina-St Jeora, Harrisa-Benedicta czy wzoru WHO.
Każdy z nich bazuje na danych takich jak wiek, masa ciała, wzrost i płeć, ale może dawać nieco różne wyniki – szczególnie u osób z dużą nadwagą, wysoką masą mięśniową lub zaburzoną gospodarką hormonalną.
👉Niezależnie od wzoru, zawsze należy uwzględnić współczynnik aktywności fizycznej (PAL) – czyli jak dużo się ruszasz w ciągu dnia. Pracownik biurowy trenujący 2 razy w tygodniu będzie miał inne zapotrzebowanie niż osoba fizycznie aktywna codziennie.
👉Dla uproszczenia, poniżej przykład prostego wzoru (Mifflin-St Jeor), z którego możesz skorzystać w warunkach domowych:
Dla kobiet:
BMR = (10 × masa ciała w kg) + (6.25 × wzrost w cm) − (5 × wiek w latach) − 161
Dla mężczyzn:
BMR = (10 × masa ciała w kg) + (6.25 × wzrost w cm) − (5 × wiek w latach) + 5
Otrzymany wynik to tzw. BMR – podstawowa przemiana materii, czyli ilość energii, jaką organizm potrzebuje w spoczynku.
Aby oszacować całkowite dzienne zapotrzebowanie energetyczne (TDEE), należy pomnożyć BMR przez współczynnik aktywności:
Aktywność fizyczna PAL
Siedzący tryb życia 1.2
Niska aktywność (1–2x/tyg) 1.4
Średnia aktywność (3–5x/tyg) 1.6–1.75
Wysoka aktywność codzienna 1.9–2.2
Pamiętaj jednak, że są to tylko szacunki. Wzory nie uwzględniają składu ciała, poziomu stresu, zaburzeń metabolicznych czy adaptacji organizmu do wcześniejszych diet. Dlatego zawsze warto skonsultować swoje obliczenia z dietetykiem, który oceni kontekst kliniczny i dopasuje strategię do Twoich realnych potrzeb.
🍏Ile kalorii trzeba jeść, żeby schudnąć?
Aby redukować masę ciała, trzeba wprowadzić ujemny bilans energetyczny – czyli jeść mniej kalorii niż organizm potrzebuje.
🍏Redukcja 1 kg tłuszczu teoretycznie wymaga deficytu ~7700 kcal.
Zalecany deficyt:
• Bezpieczny i zdrowy zakres: 300–700 kcal dziennie mniej niż TDEE
• Szybsza utrata wagi: do 1000 kcal dziennie (zalecane tylko pod kontrolą specjalisty)
• Zbyt duży deficyt (