18/08/2025
Zaburzenia lękowe u dzieci i młodzieży – jak je rozpoznać i jak skutecznie leczyć?
Każde dziecko odczuwa czasem lęk – to naturalna reakcja na nowe sytuacje, zmiany czy zagrożenia. Problem pojawia się wtedy, gdy lęk jest nadmierny, długotrwały i utrudnia codzienne funkcjonowanie. Wtedy mówimy o zaburzeniach lękowych, które są jednymi z najczęstszych problemów psychicznych w wieku rozwojowym.
Czym są zaburzenia lękowe?
Zaburzenia lękowe to grupa zaburzeń psychicznych, w których głównym objawem jest nasilony, nieadekwatny lub przewlekły lęk, pojawiający się w określonych sytuacjach lub bez wyraźnej przyczyny. U dzieci mogą objawiać się inaczej niż u dorosłych – często poprzez objawy somatyczne (np. bóle brzucha, nudności), trudności w szkole, unikanie sytuacji społecznych czy problemy ze snem.
Jakie są rodzaje zaburzeń lękowych według klasyfikacji?
ICD-11 klasyfikuje kilka głównych typów zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży:
1. Uogólnione zaburzenie lękowe (GAD)
• Nadmierne, trudne do opanowania zamartwianie się wieloma sprawami (szkoła, zdrowie, przyszłość).
• Towarzyszy mu napięcie, drażliwość, trudności z koncentracją, zaburzenia snu.
2. Lęk separacyjny
• Silny lęk przed rozstaniem z rodzicami lub opiekunami.
• Może objawiać się płaczem, niechęcią do szkoły, koszmarami, bólami brzucha.
3. Fobia społeczna (lęk społeczny)
• Intensywny lęk przed oceną, kompromitacją, mówieniem przy innych.
• Często prowadzi do unikania sytuacji społecznych, np. odpowiadania w klasie.
4. Specyficzne fobie
• Lęk przed określonymi obiektami lub sytuacjami (np. pająkami, burzą, ciemnością, zastrzykami).
5. Panikowe zaburzenie lękowe
• Nawracające napady paniki – nagły, intensywny lęk z objawami somatycznymi (kołatanie serca, duszność, zawroty głowy).
Kryteria diagnostyczne według ICD-11
Aby zdiagnozować zaburzenie lękowe u dziecka, muszą być spełnione następujące warunki:
1. Obecność uporczywego i nadmiernego lęku lub niepokoju, który wykracza poza normy rozwojowe.
2. Lęk trwa przez co najmniej kilka tygodni (dla niektórych zaburzeń – np. fobii – wystarczy powtarzalność i nasilenie).
3. Objawy są utrwalone, nawracające i nieproporcjonalne do realnego zagrożenia.
4. Lęk zakłóca codzienne funkcjonowanie – w szkole, relacjach rówieśniczych, rodzinie.
5. Objawy nie są lepiej wyjaśnione innym zaburzeniem psychicznym (np. depresją, zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym, ASD).
Jak leczymy zaburzenia lękowe u dzieci i młodzieży?
1. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
• To metoda z wyboru – szczególnie skuteczna u dzieci i nastolatków.
• Uczy rozpoznawania i zmiany zniekształconych myśli lękowych, a także strategii radzenia sobie z lękiem.
• Wykorzystuje techniki ekspozycji, stopniowej desensytyzacji, relaksacji i pracy z przekonaniami.
2. Terapia rodzinna i wsparcie psychoedukacyjne
• Rodzice uczą się, jak nie wzmacniać lękowych zachowań, jak wspierać dziecko w przezwyciężaniu trudności i jak radzić sobie z własnym stresem.
3. Farmakoterapia
• Stosowana w cięższych przypadkach, zwłaszcza gdy objawy są silne, przewlekłe lub utrudniają terapię.
• Leki z grupy SSRI (np. sertralina, fluoksetyna) są najczęściej zalecane – zawsze pod kontrolą psychiatry dziecięcego.
4. Terapie wspierające
• Treningi umiejętności społecznych, zajęcia relaksacyjne, arteterapia, biofeedback – wspomagają leczenie właściwe i redukują napięcie.
Dlaczego warto działać wcześnie?
Zaburzenia lękowe często zaczynają się w dzieciństwie, a nieleczone mogą prowadzić do depresji, fobii społecznych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych czy trudności w relacjach. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie zwiększają szanse na trwałe wyleczenie i poprawę jakości życia młodego człowieka.
Jeśli chcesz umówić wizytę do naszych specjalistów skontaktuj się :
Rejestracja :
Centrum Terapii Physio & Psyche
1 Maja 15L, 74-100 Gryfino
Telefon 790 853 833
