Fizjoterapeuta Paweł Tartak

29/09/2025

🫀 29 września obchodzimy Światowy Dzień Serca – to świetny moment, by przypomnieć, że leczenie często zaczyna się… po wypisie ze szpitala.

Po operacjach, udarach, zapaleniu płuc czy długotrwałym unieruchomieniu — ciało potrzebuje nie tylko odpoczynku, ale również aktywnego wsparcia.

🛏 Dlaczego pionizacja i wczesny ruch są tak ważne?

• Zapobiegają zakrzepom i zatorowości płucnej
(Gujral et al., 2020 – Impact of early mobilization in hospitalized medical patients)

• Poprawiają wentylację płuc i zapobiegają zapaleniom
(Fossat et al., 2018 – Effect of a mobilization therapy on critically ill patients)

• Chronią mięśnie przed zanikiem i osłabieniem
(Puthucheary et al., 2013 – Acute skeletal muscle wasting in critical illness)

✅ Jak może wyglądać rehabilitacja w domu?

• Ćwiczenia nóg i stóp w łóżku – przeciwzakrzepowe
• Ćwiczenia oddechowe i dmuchanie w rurkę/worek – poprawa wentylacji
• Siadanie na łóżku, pionizacja, spacer po pokoju – aktywacja całego układu krążenia
• Stopniowe zwiększanie dystansu i intensywności – zgodnie z tolerancją
• Wsparcie emocjonalne i kontakt z fizjoterapeutą – by się nie poddać

📚 Co mówi nauka?

• Wczesna mobilizacja zmniejsza ryzyko zatorowości płucnej i skraca rekonwalescencję
(Schaller et al., 2016 – Early goal-directed mobilisation in critically ill patients)

• Wydolność spada już po kilku dniach leżenia – rehabilitacja domowa jest konieczna
(Dirks et al., 2016 – Bed rest and muscle mass and strength in older adults)

• Ćwiczenia po COVID-19 poprawiają jakość życia i funkcję płuc
(Liu et al., 2020 – Effect of respiratory rehabilitation on patients recovering from COVID-19)

🧭 Podsumowanie

• Rehabilitacja domowa po szpitalu to leczenie — nie „opcjonalny dodatek”
• Każdy dzień w łóżku osłabia mięśnie, serce i płuca
• Pionizacja, ćwiczenia oddechowe i ruch chronią przed powikłaniami
• Fizjoterapeuta pomoże Ci zaplanować bezpieczny powrót do sprawności

📍 Dbając o serce – zadbaj też o ruch. Szczególnie po chorobie.

Fizjoterapia ortopedyczna, neurologiczna, uroginekologiczna, kompresjoterapia i drenaż limfatyczny, dietetyka i psychologia.

22/09/2025

Tendinopatia ścięgna Achillesa to jedna z najczęstszych dolegliwości przeciążeniowych u osób aktywnych fizycznie. Mimo to bywa często bagatelizowana.
➡️ Tymczasem brak odpowiedniego postępowania rehabilitacyjnego może prowadzić do przewlekłego bólu, osłabienia ścięgna, a nawet zerwania.

🌐 Więcej artykułów przeczytasz na naszym blogu:
👉 https://flinsmed.eu/blog

🔄 Etapy nowoczesnej rehabilitacji ścięgna Achillesa:

1️⃣ Redukcja bólu i aktywacja mięśni
🔸 Rozpoczynamy od ćwiczeń izometrycznych – statycznych, bez ruchu w stawie – które mają działanie przeciwbólowe oraz poprawiają kontrolę nerwowo-mięśniową.
📌 Izometria przynosi krótkoterminową ulgę w bólu, ale nie wpływa na przebudowę strukturalną ścięgna (Rio et al. 2015).

2️⃣ Przebudowa i wzmocnienie ścięgna
🔸 Kluczowym elementem jest progresywny trening oporowy z dużym obciążeniem i powolnym tempem.
🔸 Taki bodziec stymuluje produkcję kolagenu i poprawia właściwości mechaniczne ścięgna (Kongsgaard et al. 2009).

3️⃣ Przywracanie funkcji elastycznej
🔸 W dalszym etapie wprowadzane są ćwiczenia typu SSC (stretch-shortening cycle) – m.in. podskoki, przeskoki i dynamiczne odbicia.
🔸 Celem jest odbudowa zdolności ścięgna do magazynowania i oddawania energii – kluczowej w bieganiu czy skakaniu (Arampatzis & Mersmann 2021).

4️⃣ Powrót do sportu i aktywności specyficznej
🔸 Ostatnia faza obejmuje ćwiczenia funkcjonalne – dostosowane do wymagań konkretnej dyscypliny (np. sprinty, zmiany kierunku, kontakt z piłką).

📌 Istotne zasady procesu leczenia:

✔️ Lekki ból podczas ćwiczeń (do 3/10 w skali VAS) jest dopuszczalny
✔️ Unikanie aktywności i długotrwały odpoczynek opóźniają regenerację
✔️ Czas trwania rehabilitacji jest zmienny – od 3 do 6 miesięcy lub dłużej, zależnie od przewlekłości i stopnia uszkodzenia (Malliaras et al. 2016)

📚Dowody naukowe potwierdzają skuteczność takiego podejścia:

🔸 Rio et al. (2015) – ćwiczenia izometryczne działają przeciwbólowo, ale nie przebudowują ścięgna
🔸 Kongsgaard et al. (2009) – wolny, ciężki trening oporowy poprawia strukturę kolagenu i siłę funkcjonalną
🔸 Arampatzis & Mersmann (2021) – ćwiczenia SSC przywracają sprężystość i biomechaniczną funkcję ścięgna
🔸 Malliaras et al. (2016) – pełna rehabilitacja wymaga czasu, monitorowania i progresji obciążenia

🎯 Podsumowanie:

🔹 Ból Achillesa nie mija sam – a bierny odpoczynek to zbyt mało
🔹 Skuteczna rehabilitacja to przemyślany proces, bazujący na biologii i adaptacji tkanek
🔹 Obejmuje zarówno pracę nad strukturą ścięgna, jak i jego funkcją w dynamicznym ruchu
🔹 Cierpliwość, regularność i profesjonalne prowadzenie = większa szansa na trwały powrót do sprawności i sportu

14/09/2025

Skręcenie stawu skokowego to jeden z najczęstszych urazów w praktyce ortopedycznej i fizjoterapeutycznej. Choć bywa bagatelizowane, bez odpowiedniej rehabilitacji może prowadzić do przewlekłych dolegliwości.

🌐 Więcej artykułów o rehabilitacji znajdziesz na naszym blogu:
✅ https://flinsmed.eu/blog

Dlaczego tak łatwo o ten uraz?
📌 Nagłe zmiany kierunku, potknięcia i lądowania z wyskoku
📌 Brak przygotowania funkcjonalnego (słaba siła i kontrola mięśni)
📌 Niedoleczone wcześniejsze skręcenia
📌 Zbyt szybki powrót do aktywności po urazie

Co utrudnia powrót do pełnej sprawności?
🚫 Rezygnacja z rehabilitacji po ustąpieniu bólu
🚫 Zbyt szybki powrót do sportu bez odbudowy siły i propriocepcji
🚫 Pomijanie ćwiczeń równoważnych i funkcjonalnych
🚫 Brak uwzględnienia aspektów psychologicznych (np. lęk przed ponownym urazem)

Co realnie pomaga?
🔹 Profesjonalna ocena funkcjonalna i diagnostyka
🔹 Terapia manualna stawu skokowego (np. mobilizacje wg metody Kaltenborna)
🔹 Ćwiczenia oporowe (Theraband, hantle, piłki gimnastyczne)
🔹 Trening stabilizacji i równowagi – stojąc, w ruchu, z zamkniętymi oczami
🔹 Praca z ciężarem własnego ciała – wykroki, przysiady, skoki w miejscu
🔹 Edukacja pacjenta – jak kontrolować obciążenia i stopniowo wracać do aktywności

Co mówią badania naukowe?
✅ Bleakley et al. (2019)– Rehabilitacja oparta na ćwiczeniach zmniejsza ryzyko ponownego skręcenia nawet o 47%.
✅ Bain et al. (2021) – Mobilizacje stawu skokowego w połączeniu z ćwiczeniami poprawiają zakres ruchu i kontrolę stawu.
✅ McKeon & Donovan (2019) – Powrót do aktywności zależy nie tylko od biomechaniki, ale też od percepcji stabilności i lęku przed urazem.
✅ Wytyczne NICE – zalecają szybkie wprowadzenie ruchu i ćwiczeń stabilizacyjnych, bez długiego unieruchamiania.

Podsumowanie
🔹 Skręcenie kostki to poważny uraz, który wymaga pełnej rehabilitacji – nie tylko odpoczynku
🔹 Ćwiczenia i terapia manualna są skuteczne, jeśli są dobrane indywidualnie i wprowadzane etapowo
🔹 W powrocie do sportu liczy się nie tylko siła, ale i poczucie stabilności oraz gotowość psychiczna
🔹 Dobra rehabilitacja to inwestycja w przyszłość – zmniejsza ryzyko nawrotów i poprawia kontrolę ruchu

08/09/2025

8 września – Światowy Dzień Fizjoterapii

🔬 Fizjoterapia to nauka i praktyka medyczna, która pomaga odzyskać sprawność, zmniejszyć ból i poprawić jakość życia – niezależnie od wieku, poziomu sprawności czy choroby podstawowej.

📍 Dla kogo jest fizjoterapia?
Dla każdego, kto doświadcza ograniczeń ruchowych, bólu, trudności w codziennym funkcjonowaniu lub chce im zapobiegać.

W jakich dziedzinach jest stosowana?
✅ Ortopedia – po złamaniach, skręceniach, operacjach, w bólach kręgosłupa i stawów.
✅ Neurologia – po udarach, urazach czaszkowo-mózgowych, w SM, Parkinsonie.
✅ Uroginekologia – przy nietrzymaniu moczu, bólach miednicy, rozejściu mięśni brzucha, po porodzie.
✅ Pulmonologia – w POChP, astmie, COVID-19 – wspomaga wentylację i wydolność.
✅ Kardiologia – po zawale, w niewydolności serca – zwiększa tolerancję wysiłku i poprawia jakość życia.
✅ Onkologia – wspiera po leczeniu raka – w obrzękach limfatycznych, ograniczeniach ruchu, bólu.
✅ Pediatria – rozwój ruchowy dziecka, korekcja wad postawy, terapia neurorozwojowa.
✅ Geriatria – profilaktyka upadków, utrzymanie samodzielności osób starszych.
✅ Rehabilitacja osób z niepełnosprawnością – zarówno dzieci, jak i dorosłych – w celu utrzymania lub poprawy funkcji ruchowych, komunikacyjnych, samodzielności i uczestnictwa w życiu społecznym.

📌 Osoby z niepełnosprawnością – wrodzoną lub nabytą – wymagają kompleksowego podejścia:
🔹 indywidualnej oceny funkcjonalnej,
🔹 terapii ruchowej dopasowanej do możliwości i celów pacjenta,
🔹 wsparcia w utrzymaniu aktywności, niezależności i jakości życia.
Fizjoterapia w tym kontekście to nie tylko ćwiczenia, ale także długofalowa opieka, edukacja i współpraca z rodziną i innymi specjalistami.

🧠 Fizjoterapia to nie dodatek – to integralna część leczenia i profilaktyki.
Wielu pacjentów właśnie dzięki niej odzyskuje niezależność, funkcję i poczucie kontroli nad swoim życiem.

07/09/2025

Mobilizacja stawów to technika terapii manualnej, której celem jest przywrócenie fizjologicznego zakresu ruchu, zmniejszenie napięcia tkanek okołostawowych i poprawa komfortu funkcjonowania. W podejściu Kaltenborn–Evjenth opiera się na precyzyjnej diagnostyce biomechanicznej i indywidualnym dopasowaniu rodzaju oraz siły mobilizacji.

Jak wygląda w praktyce?
📌 Diagnostyka – terapeuta ocenia, czy ograniczenie ruchu wynika z mechanicznej blokady stawu, napięcia torebki stawowej czy przeciążenia.
📌 Mobilizacja – wykonywana jest jako pasywny ruch wzdłuż płaszczyzny ślizgu stawowego. W zależności od celu, stosuje się jeden z trzech stopni trakcji (od odciążenia do rozciągania struktur ograniczających ruch).
📌 Ćwiczenia – często stanowią uzupełnienie mobilizacji. Ich zadaniem jest utrwalenie uzyskanego zakresu, poprawa stabilizacji i reedukacja ruchowa.

Kiedy stosuje się mobilizację stawów?
🔹 Zespół zamrożonego barku – jedna z najczęściej badanych wskazań. Mobilizacja poprawia zakres ruchu i zmniejsza ból przy unoszeniu i rotacji barku.
🔹 Ból kręgosłupa lędźwiowego o charakterze mechanicznym – badania wskazują, że techniki mobilizacji mogą redukować dolegliwości, zwłaszcza gdy są połączone z ćwiczeniami.
🔹 Ograniczenia ruchomości szyi (np. sztywność karku) – mobilizacja stosowana przy ograniczonej rotacji lub zgięciu bocznym szyi.
🔹 Zespół bolesnego barku (shoulder impingement, tendinopatie) – mobilizacja zmniejsza napięcie struktur okołostawowych.
🔹 Ograniczenia stawu biodrowego i kolanowego – po urazach lub długotrwałym unieruchomieniu, w celu przywrócenia funkcji chodu.

Co mówi literatura?
📊 Badania potwierdzają skuteczność mobilizacji Kaltenborna w zmniejszaniu bólu i poprawie funkcji, szczególnie u pacjentów z problemami stawu ramiennego:
– Afzal (2022): mobilizacja Kaltenborna zmniejsza ból i poprawia funkcję u pacjentów z zespołem zamrożonego barku, choć nieco mniej niż techniki mięśniowe.
– Junaid et al. (2016): połączenie mobilizacji z fizjoterapią daje lepsze efekty niż sama terapia tradycyjna.
– Rusanov et al. (2023): przegląd badań potwierdza, że mobilizacja przynosi korzyści w zakresie ruchu i funkcji, zwłaszcza po kilku tygodniach terapii.

Podsumowanie
Mobilizacja stawów Kaltenborna to precyzyjna i bezpieczna technika, stosowana wtedy, gdy ruch staje się ograniczony lub bolesny. Jest skuteczna zarówno jako element leczenia zachowawczego, jak i pourazowego – a jej efekty wzmacnia połączenie z indywidualnie dobranymi ćwiczeniami ruchowymi.

02/09/2025

Terapia manualna to metoda fizjoterapii, która skupia się na przywracaniu prawidłowej ruchomości stawów, równowagi mięśniowej i kontroli nerwowo-mięśniowej. W systemie Kaltenborn–Evjenth opiera się na dokładnej diagnostyce i indywidualnym doborze technik, a jej skuteczność potwierdzają badania naukowe.

Jak wygląda w praktyce?
📌 Diagnostyka – fizjoterapeuta ocenia zakres ruchu, stabilność i wzorce motoryczne, aby znaleźć rzeczywiste źródło problemu.
📌 Techniki manualne – mobilizacje, trakcje i ślizgi stawowe wykonywane zgodnie z biomechaniką danego stawu.
📌 Ćwiczenia ruchowe (tzw. trening REHA) – integralna część terapii. Ich zadaniem jest utrwalenie efektu mobilizacji, odbudowa stabilizacji i nauka prawidłowej kontroli ruchu.

Kiedy stosuje się terapię manualną Kaltenborn–Evjenth?
🔹 W ortopedii – bóle i ograniczenia ruchu kręgosłupa, barku, biodra czy kolana.
🔹 W neurologii obwodowej – rwa kulszowa, rwa ramienna, zespoły uciskowe nerwów.
🔹 Po urazach i operacjach – w celu przywrócenia prawidłowej ruchomości, redukcji bólu i bezpiecznego powrotu do sprawności.
🔹 W sporcie – zarówno w rehabilitacji po kontuzjach (np. skręcenia, naderwania mięśni), jak i w profilaktyce przeciążeń, by zoptymalizować biomechanikę ruchu i zmniejszyć ryzyko nawrotu urazów.

Badania potwierdzają, że najlepsze efekty daje połączenie technik manualnych z ćwiczeniami – zmniejsza ból i poprawia funkcję skuteczniej niż sama terapia pasywna (Bronfort et al., 2004).

Podsumowanie
Terapia manualna Kaltenborn–Evjenth to kompleksowe podejście: precyzyjna diagnostyka, techniki manualne i odpowiednio dobrane ćwiczenia. Dzięki temu pacjent nie tylko odczuwa ulgę, ale także uczy się, jak utrzymać efekty terapii w codziennym życiu.

31/08/2025

Bieganie to jedna z najpopularniejszych form aktywności fizycznej, ale obciążenia powtarzane tysiące razy podczas treningów mogą prowadzić do urazów przeciążeniowych. Szacuje się, że nawet 20–80% biegaczy w ciągu roku doświadcza dolegliwości wymagających ograniczenia treningu (van Gent et al., 2007). Systematyczny przegląd Kakouris i wsp. (2021) oszacował średnią częstość urazów związanych z bieganiem na 40–45% rocznie, najczęściej dotyczących kolana, goleni i stopy.

Najczęstsze problemy:

📌 Zespół pasma biodrowo-piszczelowego (ITBS) – ból po bocznej stronie kolana, nasilający się podczas biegu po twardym podłożu lub w dół.
📌 Bóle rzepkowo-udowe (tzw. „kolano biegacza”) – dyskomfort w przedniej części kolana, szczególnie przy schodzeniu po schodach i długim siedzeniu.
📌 Zapalenie ścięgna Achillesa – ból i sztywność pięty, często rano lub na początku treningu.
📌 Shin splints (zespół przeciążeniowy przyśrodkowej strony goleni) – ból wzdłuż piszczeli, związany z przeciążeniem mięśni i błony kostnej.
📌 Zapalenie rozcięgna podeszwowego – ból pięty nasilający się przy pierwszych krokach po wstaniu z łóżka.
📌 Złamania zmęczeniowe – mikrozłamania kości, najczęściej śródstopia i kości piszczelowej, wynikające z kumulacji przeciążeń.

Co zwiększa ryzyko urazów?

🚫 Zbyt szybkie zwiększanie intensywności i objętości treningów
🚫 Bieganie w zużytym lub niedopasowanym obuwiu
🚫 Brak ćwiczeń wzmacniających mięśnie stabilizujące tułów i biodra
🚫 Zaniedbywanie regeneracji i rozciągania

Jak pomaga fizjoterapia?

🔹 Diagnostyka funkcjonalna – ocena wzorców ruchu i siły mięśniowej
🔹 Terapia manualna i ćwiczenia korekcyjne
🔹 Indywidualny program wzmacniający mięśnie stabilizujące miednicę, biodra i tułów
🔹 Edukacja dotycząca stopniowania obciążeń i regeneracji
🔹 Analiza techniki biegu i dobór odpowiedniego obuwia

Podsumowanie

Większość urazów biegaczy to przeciążenia, którym można zapobiec dzięki odpowiedniemu planowaniu treningu, ćwiczeniom stabilizacyjnym i kontroli techniki. Fizjoterapia pozwala nie tylko wrócić do biegania po kontuzji, ale też zmniejsza ryzyko nawrotów i poprawia efektywność biegu.

Więcej artykułów znajdziesz na naszym blogu:
https://flinsmed.eu/blog

24/08/2025

Ból barku to jedna z najczęstszych przyczyn ograniczenia ruchu w obrębie kończyny górnej – dotyczy nawet 18–26% populacji dorosłych w ciągu życia (Luime et al., 2004). Najczęściej wiąże się z przeciążeniem, urazami lub zmianami degeneracyjnymi w obrębie tkanek miękkich i stawu ramiennego.

Najczęstsze przyczyny bólu barku:
📌 Zespół cieśni podbarkowej – ucisk struktur ścięgnistych i kaletki w przestrzeni podbarkowej
📌 Uszkodzenia stożka rotatorów – naderwania częściowe lub całkowite
📌 Zapalenie kaletki podbarkowej – często po przeciążeniach lub urazach
📌 Zamrożony bark (capsulitis adhesiva) – przewlekłe ograniczenie ruchu i ból
📌 Niestabilność barku – pourazowa lub wrodzona

Co utrudnia powrót do sprawności?
🚫 Odkładanie diagnostyki i leczenia – przewlekły ból wymaga więcej czasu na rehabilitację
🚫 Samodzielne ćwiczenia bez oceny funkcjonalnej – ryzyko pogorszenia stanu
🚫 Ignorowanie bólu i kontynuowanie obciążeń

Jak pomaga fizjoterapia?
🔹 Indywidualny dobór ćwiczeń poprawiających zakres ruchu i siłę mięśni stabilizujących staw barkowy
🔹 Terapia manualna i techniki mobilizacji tkanek miękkich
🔹 Ćwiczenia kontroli motorycznej i stabilizacji łopatki
🔹 Edukacja dotycząca ergonomii i modyfikacji aktywności

Badania potwierdzają:
✅ Ćwiczenia terapeutyczne są skuteczniejsze niż bierne leczenie w redukcji bólu i poprawie funkcji barku w zespole cieśni podbarkowej (Hanratty et al., 2012)
✅ Połączenie ćwiczeń terapeutycznych z terapią manualną może skutkować większą redukcją bólu i poprawą funkcji niż same ćwiczenia, choć różnice są umiarkowane i nie zawsze istotne klinicznie (Liu et al., 2024), (Paraskevopoulos et al., 2022)

Podsumowanie
Ból barku może mieć wiele przyczyn, a skuteczna rehabilitacja wymaga dokładnej diagnostyki i indywidualnego planu terapii. Fizjoterapia nie tylko łagodzi ból, ale też przywraca funkcję stawu i zapobiega nawrotom.

18/08/2025

Złamania, skręcenia, uszkodzenia więzadeł czy mięśni wymagają nie tylko leczenia chirurgicznego czy farmakologicznego, ale także odpowiednio zaplanowanej fizjoterapii. To właśnie rehabilitacja warunkuje skuteczny powrót do pełnej sprawności funkcjonalnej.

Dlaczego jest tak ważna?

📌 Wczesna fizjoterapia po rekonstrukcji ACL (więzadła krzyżowego przedniego) prowadzi do lepszej funkcji stawu i mniejszego bólu, w porównaniu z opóźnioną rehabilitacją (Łyp et al., 2018).
📌 Wdrożenie fizjoterapii już w 1. tygodniu po zdjęciu unieruchomienia poprawia funkcję kończyny po urazie kolana lub złamaniu w porównaniu z opóźnionym startem (Klupiński et al., 2014).
📌 Nawet przy opóźnieniu (np. 2 tygodnie po operacji), odpowiednio zaprogramowana fizjoterapia może przynieść znaczną poprawę siły, zakresu ruchu i równowagi w ciągu 12 tygodni (Thiyagarajan et al., 2025).

Co utrudnia powrót do sprawności?

• Zbyt długie unieruchomienie lub opóźnione rozpoczęcie rehabilitacji
• Samodzielne ćwiczenia bez nadzoru i diagnostyki
• Brak progresji obciążenia i nieodpowiedni dobór ćwiczeń

Co pomaga?

• Ocena funkcjonalna i plan terapii dopasowany do urazu
• Ćwiczenia zgodne z fazą gojenia (np. zamknięte łańcuchy kinematyczne po ACL)
• Edukacja pacjenta w zakresie bezpiecznego powrotu do aktywności
• Systematyczna kontrola postępów i modyfikacja protokołu

Podsumowanie

Fizjoterapia to kluczowy element leczenia urazów – nie „dodatek”, ale warunek pełnego powrotu do zdrowia. Zarówno zbyt wczesne, jak i zbyt późne wprowadzenie ćwiczeń może być niekorzystne – dlatego terapia powinna być zaplanowana indywidualnie i oparta na aktualnym stanie funkcjonalnym pacjenta. Wczesne wdrożenie fizjoterapii (np. w 1. tygodniu po unieruchomieniu lub operacji) może znacząco skrócić czas rekonwalescencji i ograniczyć ryzyko przewlekłych powikłań.

03/08/2025

Artroskopia kolana to jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów ortopedycznych, jednak jej skuteczność w chorobie zwyrodnieniowej często nie odpowiada oczekiwaniom pacjentów.

🌐 Więcej ciekawych artykułów znajdziesz na naszym blogu:
✅ https://flinsmed.eu/blog

Dlaczego decydujemy się na artroskopię?

📌 Nawracające bóle kolana
📌 Trudności w codziennym funkcjonowaniu
📌 Przekonanie, że zabieg chirurgiczny to najszybsze rozwiązanie

Co utrudnia powrót do sprawności?

🚫 Szybka decyzja o operacji, bez wcześniejszego wyczerpania terapii zachowawczej
🚫 Zbyt duże oczekiwania względem natychmiastowej poprawy
🚫 Brak systematycznej rehabilitacji po zabiegu

Co realnie pomaga?

🔹 Profesjonalna diagnostyka i rozmowa z lekarzem
🔹 Ruch i rehabilitacja – zarówno przed, jak i po zabiegu
🔹 Edukacja na temat przebiegu choroby oraz realistycznych efektów leczenia

Badania potwierdzają:

✅ W metaanalizie BMJ (Siemieniuk et al., 2017) oraz przeglądzie Brignardello-Petersen i wsp. (2017) wykazano, że po roku od zabiegu artroskopii poprawę przekraczającą efekt placebo odnotowuje tylko 12–15% pacjentów z chorobą zwyrodnieniową.
✅ W długim okresie skuteczność leczenia operacyjnego i zachowawczego jest porównywalna.

Podsumowanie

🔹 Nie każda operacja jest konieczna – warto rozważyć leczenie zachowawcze
🔹 Rehabilitacja i edukacja są kluczowe dla poprawy sprawności
🔹 Decyzję o leczeniu podejmuj wspólnie z lekarzem i fizjoterapeutą

24/07/2025

Loty kosmiczne, takie jak misja Sławosza Uznańskiego na ISS, to nie tylko technologiczne wyzwanie, ale też ogromny test dla ludzkiego ciała. Badania NASA i ESA pokazują, że długotrwała mikrograwitacja prowadzi do szybkiej utraty siły i masy mięśniowej oraz mineralizacji kości.

Co dzieje się z mięśniami i kośćmi w kosmosie?

📌 Już po 2–3 tygodniach bez grawitacji zanika nawet 10–20% masy mięśni nóg i grzbietu (Fitts & Trappe, 2010).
📌 Gęstość mineralna kości spada o ok. 1–1,5% miesięcznie (LeBlanc et al., 2000; Smith et al., 2012).
📌 To tempo jest znacznie większe niż u osoby z osteoporozą na Ziemi – przeciętnie taki ubytek występuje tu w ciągu roku, a w kosmosie nawet w ciągu miesiąca!

Dlaczego tak się dzieje?

🔬 W mikrograwitacji mięśnie i kości nie są zmuszane do pracy przeciwko sile ciężkości, dlatego błyskawicznie tracą masę i wytrzymałość.
🔬 Zmienia się metabolizm tkanek – zaburzona zostaje równowaga wapniowa i aktywność komórek budujących kości (osteoblastów).

Jak astronauci temu przeciwdziałają?

🔹 Codziennie wykonują min. 2 godziny ćwiczeń siłowych i aerobowych na specjalistycznym sprzęcie (ARED, bieżnia z uprzężą)
🔹 Dieta bogata w białko, wapń i witaminę D, a także eksperymentalne terapie farmakologiczne.
🔹 Po powrocie na Ziemię prowadzi się intensywną rehabilitację – powrót do sprawności zajmuje zwykle kilka miesięcy.

Badania potwierdzają:

✅ Trening oporowy istotnie ogranicza zanik mięśni i utratę siły
✅ Połączenie ćwiczeń z odpowiednią dietą pozwala częściowo zahamować spadek gęstości kości
✅ Bez regularnego ruchu utrata sprawności w kosmosie przebiega znacznie szybciej niż nawet przy wielotygodniowym unieruchomieniu na Ziemi.

Podsumowanie

🔹 Aktywność fizyczna w kosmosie to konieczność – pozwala utrzymać mięśnie i kości nawet w warunkach, gdzie „naturalne” obciążenie nie istnieje.
🔹 Badania nad astronautami przypominają, jak kluczowe dla naszego zdrowia są codzienna aktywność i indywidualna rehabilitacja – zarówno na orbicie, jak i na Ziemi.

16/07/2025

Ból kręgosłupa to problem, który dotyczy nawet 8 na 10 dorosłych w ciągu życia. Jego źródła są różnorodne – nie zawsze winne są „uszkodzenia” widoczne w rezonansie.

🌐 Link do pełnej treści artykułu:
✅ https://flinsmed.eu/bol-kregoslupa-i-jego-przyczyny-kompleksowe-ujecie-problemu-z-perspektywy-fizjoterapii

Dlaczego pojawia się ból kręgosłupa?

📌 Przeciążenia mięśniowo-powięziowe – efekt długotrwałego siedzenia, złych nawyków ruchowych i braku aktywności.
📌 Dyskopatia/przepuklina – nie zawsze wywołują ból! Objawy pojawiają się głównie przy podrażnieniu nerwów.
📌 Zmiany zwyrodnieniowe – są naturalną częścią starzenia, a ich obecność nie zawsze oznacza ból.
📌 Ból neuropatyczny – np. rwa kulszowa, gdy podrażnione są korzenie nerwowe.
📌 Centralna sensytyzacja – układ nerwowy staje się nadwrażliwy, nawet jeśli struktury są „w porządku”.

Co utrudnia powrót do sprawności?

🚫 Brak indywidualnej diagnostyki – leczenie „na oko” i uniwersalne ćwiczenia z Internetu.
🚫 Lęk przed ruchem – błędne przekonania, że każdy ból to uszkodzenie lub że „lepiej nie ruszać pleców”.
🚫 Pomijanie istotnych klinicznie czynników – stres, choroby, styl życia, dieta, używki.

Co pomaga?

🔹 Profesjonalna diagnostyka – wywiad, badanie funkcjonalne, rozpoznanie objawów alarmowych (tzw. „czerwonych flag”).
🔹 Indywidualna fizjoterapia – ćwiczenia, edukacja, praca nad nawykami.
🔹 Model biopsychospołeczny – leczenie uwzględniające ciało, psychikę i otoczenie.
🔹 Unikanie mitów – np. o „idealnej postawie” czy konieczności oszczędzania kręgosłupa przez unikanie określonych ruchów.

Badania potwierdzają:
✅ Skuteczna fizjoterapia to edukacja, ruch, terapia manualna i wsparcie psychologiczne.

Podsumowanie

🔹 Każdy przypadek bólu kręgosłupa wymaga indywidualnego podejścia i współpracy ze specjalistą.
🔹 Nie każdy ból to uszkodzenie – wiele osób z „zwyrodnieniami” nie odczuwa żadnych dolegliwości.
🔹 Edukacja i aktywność ruchowa są fundamentem skutecznej terapii.