16/09/2024
Jak rozmawiać z dzieckiem o traumie
Zadbaj o bezpieczną atmosferę
🛋️ Znajdź spokojne miejsce: Upewnij się, że rozmowa odbywa się w spokojnym, bezpiecznym otoczeniu, gdzie dziecko czuje się komfortowo. Nie wyglądaj przez okno, nie scrolluj zdjęć z podtopień na komórce. 👐 Bądź obecny, pokaż dziecku, że jesteś dostępny i gotowy do słuchania, nie przerywaj i nie osądzaj. Spróbuj oddać dziecku władzę nad tą rozmową.
Dostosuj język do wieku
🧸 Młodsze dzieci: Używaj prostego, zrozumiałego języka. Możesz korzystać z przykładów, które dziecko rozumie, np. z bajek. Jeśli chcesz opowiedzieć historyjkę społeczną, zrób w niej z siebie głównego bohatera (nie superbohatera).
🎓 Starsze dzieci: Mogą lepiej zrozumieć bardziej złożone koncepcje, ale wciąż ważne jest, by nie przytłaczać ich szczegółami. Odpowiadaj na pytania, parafrazuj ich wnioski, okazuj zainteresowanie wybieranym przez nich kontekstem rozmowy.
Odpowiadaj na pytania szczerze, ale delikatnie
🤔 Jeśli dziecko pyta o trudne rzeczy, staraj się odpowiadać zgodnie z prawdą, ale bez nadmiernych detali, które mogłyby je dodatkowo zaniepokoić. Formułuj proste zdania, nie udawaj bez potrzeby odwagi i obojętności.
Nazwij uczucia
❤️ Pomóż dziecku zrozumieć swoje emocje. Możesz powiedzieć: „Wydajesz się smutny/przestraszony. Ja się też denerwowałem tym, co się działo". Opisz swoje emocje, np. „Bałam się tak bardzo, że zasychało mi w ustach. Starałam się głęboko oddychać”. Daj dziecku przestrzeń, by przetworzyło to, co usłyszało.
Zapewnij o bezpieczeństwie
🛡️ Dzieci po traumatycznych przeżyciach mogą czuć się zagrożone. Ważne, aby zapewniać je, że teraz są bezpieczne, a dorośli dbają o ich ochronę. Jeśli nadal jesteście w stanie zagrożenia, omów to dziecku i przedstaw plan.
Nie wymuszaj rozmowy
⏳ Pozwól dziecku mówić, gdy będzie gotowe. Niektóre dzieci potrzebują więcej czasu, by się otworzyć. Bądź cierpliwy i nie naciskaj. Podsuń inne możliwości wyrażenia emocji, np. modelinę, kredki 🎨, instrument 🎶.
Okaż wsparcie i miłość
🤗 Fizyczny kontakt (jeśli dziecko go akceptuje) może działać kojąco. Powiedz mu, że zawsze może na ciebie liczyć, niezależnie od sytuacji. Zabawy paluszkami, wspólne czesanie włosów czy nakładanie maseczki to też formy komunikacji.
Unikaj dramatyzowania i nie obciążaj dziecka swoimi emocjami
🧘♂️ Staraj się zachować spokój, nawet jeśli sam czujesz lęk. Dzieci często „chłoną” emocje dorosłych. Ogranicz oglądanie relacji z powodzi i rozmowy o dramatach innych osób przy dziecku.
Pomóż dziecku odnaleźć sens( lub jego brak) w tym, co się wydarzyło
🌍 Jeśli dziecko próbuje zrozumieć, dlaczego coś się wydarzyło, możesz powiedzieć: „Czasami dzieją się złe rzeczy i to nie jest niczyja wina”. „To bardzo niesprawiedliwe i nie znam odpowiedzi na pytania dlaczego”.
Skorzystaj ze wsparcia specjalisty
👩⚕️ Jeśli widzisz, że dziecko nie radzi sobie z traumą, warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym lub terapeutą. Nie bierz wszystkiego na siebie.
Stosuj techniki relaksacyjne
🧘 Naucz dziecko prostych technik relaksacyjnych, takich jak głębokie oddychanie, medytacja czy rysowanie. Jeśli lęk przerodzi się w działanie, dziecko poczuje większą kontrolę nad sytuacją.
Bądź wzorem “bez aureoli”
🌱 Pokaż dziecku, że sam również stosujesz te techniki. Przejdź przez ćwiczenia relaksacyjne razem z nim, pokazując, jak prosisz o pomoc. Czyny uczą lepiej niż słowa!
Rozmowa o traumie nie musi odbyć się za jednym razem.
Ważne, aby stworzyć przestrzeń, w której dziecko czuje się na tyle bezpieczne, by otworzyć się wtedy, gdy będzie na to gotowe. Czasami osoba trzecia, jak zaufana ciocia czy nauczycielka, może pomóc dziecku wyrazić swoje uczucia.
