24/09/2025
Akwaporyny – „kanały wodne” Twoich krążków międzykręgowych
Dzisiaj kilka słów krążku międzykręgowym.
Jego funkcja amortyzacyjna w dużej mierze zależy od jądra miażdżystego – czyli centralnej, pełnej wody i proteoglikanów części.
No dobrze aleco sprawia, że woda w krążku może się przemieszczać szybko i selektywnie? To zasługa akwaporyn.
Akwaporyny to białka błonowe, które tworzą kanały transportujące wodę przez błonę komórkową.
W krążkach międzykręgowych mamy głównie AQP1 i AQP3, obecne w komórkach jądra miażdżystego i pierścienia włóknistego.
Dzięki nim woda i małe cząsteczki polarne (np. glicerol) mogą szybko przemieszczać się przez macierz ECM – co jest kluczowe dla sprężystości i odżywiania krążka.
Dlaczego Akwaporyny są ważne?
1.Utrzymują ciśnienie osmotyczne jądra miażdżystego
Jądro działa jak hydrożel – woda nadaje mu sprężystość. Akwaporyny pozwalają komórkom reagować na obciążenia: przy zginaniu czy rotacji kręgosłupa woda przepływa tam, gdzie jest potrzebna, chroniąc ECM przed mikrouszkodzeniami.
2. Odżywianie i regeneracja
Krążki nie mają naczyń krwionośnych, więc transport wody i składników odżywczych przez akwaporyny jest kluczowy dla życia komórek jądra i pierścienia włóknistego.
3. Sprężystość i odporność na obciążenia
Brak lub dysfunkcja akwaporyn → spadek nawodnienia ECM → mniejsza zdolność do amortyzacji sił kompresyjnych i ścinających → większe ryzyko mikrouszkodzeń i wczesnej degeneracji.
Dbając o krążki, nie myślmy tylko o mięśniach i postawie. Hydratacja i metabolizm komórek jądra są równie ważne. Zaburzenia funkcji akwaporyn mogą być jednym z czynników wczesnej degeneracji, a w przyszłości terapie biologiczne mogą celować właśnie w te kanały, by wspierać regenerację ECM.
Akwaporyny kontrolują przepływ wody, sprężystość jądra miażdżystego i metabolizm komórek. Bez nich naturalny amortyzator kręgosłupa działałby znacznie gorzej.
Źródło fotografii:
Hydrogel delivery systems in intervertebral disc degeneration: Current status and future perspectives
🙏 Dziękuję wszystkim studentom i osobom, dla których Środa z Anatomią niesie wartość.
Pozdrawiam serdecznie
Marcin Absalon