10/11/2024
Zapewnienie nastolatkowi przestrzeni do bycia sobą jest jednym z najważniejszych kroków w kształtowaniu jego tożsamości, poczucia własnej wartości i odpowiedzialności. W wieku nastoletnim młodzi ludzie zaczynają intensywnie poszukiwać własnej tożsamości, badając swoje zainteresowania, przekonania i wartości. Jako psycholog, podkreślam, że odpowiednie wsparcie, połączone z przestrzenią do samodzielnego wyrażania siebie, jest kluczowe w budowaniu zdrowej autonomii i stabilnego poczucia siebie.
# # # 1. Zaufanie i akceptacja
Nastolatkowie, którzy czują się akceptowani bezwarunkowo, są bardziej skłonni otwierać się przed rodzicami i opiekunami. Pokazując nastolatkowi, że jest akceptowany takim, jakim jest, dajemy mu przestrzeń do odkrywania siebie, nawet jeśli nie zawsze rozumiemy jego wybory. Akceptacja oznacza również gotowość do słuchania bez oceniania i przyjmowanie różnych emocji i opinii, jakie nastolatek wyraża.
# # # 2. Zachęta do samodzielności
Przyznawanie przestrzeni oznacza pozwolenie na podejmowanie samodzielnych decyzji, nawet jeśli czasem wiąże się to z błędami. Samodzielność jest kluczowym elementem w budowaniu odpowiedzialności i zaufania do siebie. Zamiast decydować za nastolatka, warto wspierać go w procesie podejmowania decyzji, na przykład poprzez wspólne omawianie ich konsekwencji, ale bez narzucania własnych rozwiązań.
# # # 3. Wspieranie, ale nie kontrolowanie
Odpowiedzialność dorosłych nie polega na pełnej kontroli, ale na oferowaniu bezpiecznej przystani, gdzie nastolatek może powrócić w razie potrzeby. Nadmierna kontrola może wywoływać bunt, a także utrudniać rozwój tożsamości. Ważne, aby jasno określić granice w sferach istotnych dla bezpieczeństwa, takich jak godziny powrotu do domu czy korzystanie z internetu, ale w pozostałych kwestiach zostawić więcej swobody.
# # # 4. Szacunek dla prywatności
Poszanowanie prywatności nastolatka, zarówno fizycznej, jak i emocjonalnej, to ważny element budowania jego poczucia autonomii. Pokój czy pamiętnik są dla nastolatka miejscem, gdzie może być sobą bez obaw o ocenę. Dając przestrzeń do prywatnych refleksji, budujemy w dziecku przekonanie, że może być autonomiczną jednostką. Nastolatkowie są bardziej skłonni do otwartości i zaufania, jeśli nie czują, że każdy ich krok jest nadzorowany.
# # # 5. Gotowość do dialogu bez oceniania
Rozmowy, w których dorosły zachowuje postawę otwartą, ciekawą, a nie oceniającą, dają nastolatkowi możliwość wyrażania myśli i opinii, które mogą być inne od poglądów dorosłych. Pozwólmy nastolatkowi mówić o swoich emocjach, wartościach i przekonaniach, nawet jeśli nie pokrywają się z naszymi. Taka przestrzeń do dialogu buduje zaufanie, a także pozwala nastolatkowi czuć się autentycznie przy dorosłych.
# # # 6. Docenianie indywidualności i różnorodności zainteresowań
Każdy nastolatek ma inne pasje, wartości i styl wyrażania siebie, a eksploracja tych obszarów jest naturalnym etapem dorastania. Nawet jeśli zainteresowania nastolatka wydają się nietypowe lub różnią się od naszych oczekiwań, warto być otwartym na poznawanie jego świata. Zachęcanie do rozwijania zainteresowań oraz docenianie różnorodności w sposobie wyrażania siebie pozwala nastolatkowi poczuć się akceptowanym w swojej indywidualności.
🍀