23/02/2025
Dziś, w , chcemy zwrócić uwagę na jej związek z chorobami przewlekłymi. to nie tylko obniżony nastrój czy smutek – to poważne schorzenie, które może dotknąć każdego, a osoby zmagające się z długotrwałymi problemami zdrowotnymi są na nią szczególnie narażone.
, takie jak cukrzyca, nowotwory, choroby serca, przewlekłe choroby płuc czy niepłodność, znacząco zwiększają ryzyko rozwoju depresji. Niestety, objawy depresji często pozostają niezauważone lub są mylnie przypisywane samej chorobie podstawowej. To sprawia, że wiele osób nie otrzymuje na czas odpowiedniego wsparcia i leczenia. Pamiętajmy - depresję można i trzeba diagnozować oraz leczyć, niezależnie od innych schorzeń.
❓Dlaczego choroby przewlekłe zwiększają ryzyko depresji?
Życie z chorobą przewlekłą to często ogromne obciążenie fizyczne i psychiczne. Codzienny dyskomfort, ból, konieczność stałego leczenia, niepewność co do przyszłości – wszystko to może prowadzić do poczucia bezradności i przygnębienia.
🔷Stres i lęk – Przewlekłe schorzenia często oznaczają konieczność stałego monitorowania zdrowia, częste wizyty u lekarzy i lęk o przyszłość. Z czasem może to prowadzić do chronicznego stresu, który zwiększa ryzyko depresji.
🔷Zmiany w codziennym funkcjonowaniu – Choroby przewlekłe mogą ograniczać aktywność fizyczną, kontakty społeczne czy możliwość pracy, co sprzyja izolacji i poczuciu osamotnienia.
🔷Zmiany hormonalne i neurologiczne – Niektóre choroby wpływają na gospodarkę hormonalną i działanie układu nerwowego, co może sprzyjać obniżonemu nastrojowi. Na przykład cukrzyca wpływa na poziom serotoniny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za nasz nastrój.
🔷Ból i dyskomfort – Przewlekły ból jest jednym z głównych czynników zwiększających ryzyko depresji. Osoby cierpiące na przewlekłe bóle częściej doświadczają poczucia beznadziejności i braku motywacji.
📊Depresja a choroby przewlekłe – co mówią badania?
🔹 Choroby sercowo-naczyniowe – U pacjentów po zawale serca depresja występuje nawet trzykrotnie częściej niż w ogólnej populacji. Co więcej, u osób z depresją ryzyko kolejnego incydentu sercowego wzrasta o 64%.
🔹 Nowotwory – Szacuje się, że depresji doświadcza 20–40% pacjentów onkologicznych, a u osób z rakiem trzustki czy płuca odsetek ten może być jeszcze wyższy. Nie tylko diagnoza nowotworu, ale także efekty uboczne leczenia (np. chemioterapii) mogą prowadzić do depresji.
🔹 Cukrzyca – Osoby chore na cukrzycę typu 2 są dwukrotnie bardziej narażone na depresję, a w cukrzycy typu 1 ryzyko to jest aż trzykrotnie wyższe. Co więcej, depresja może pogarszać kontrolę glikemii, co prowadzi do groźnych powikłań.
🔹 Przewlekłe choroby płuc – U osób z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) depresja występuje nawet u 40% pacjentów. Trudności z oddychaniem, ograniczona aktywność fizyczna i strach przed dusznościami znacząco wpływają na zdrowie psychiczne.
🔹 Niepłodność – Problemy z zajściem w ciążę mogą prowadzić do silnego stresu, poczucia winy i obniżenia samooceny. Badania pokazują, że aż 30–50% kobiet i 15% mężczyzn zmagających się z niepłodnością doświadcza objawów depresji.
❓Jak depresja wpływa na przebieg chorób przewlekłych?
Depresja nie tylko obniża jakość życia, ale może również pogarszać przebieg choroby podstawowej:
✅ Zmniejsza motywację do leczenia – Osoby w depresji częściej zaniedbują przyjmowanie leków i nie przestrzegają zaleceń lekarza.
✅ Obniża odporność organizmu – Stres i depresja mogą osłabiać układ immunologiczny, co utrudnia walkę z chorobą.
✅ Zwiększa ryzyko powikłań – Na przykład u pacjentów z chorobami serca depresja zwiększa ryzyko nadciśnienia i arytmii.
❓Jak rozpoznać depresję u osób z chorobami przewlekłymi?
W chorobach somatycznych objawy depresji mogą być trudniejsze do zauważenia, ponieważ niektóre symptomy (np. zmęczenie, osłabienie, zaburzenia snu) mogą wynikać z samej choroby. Dlatego warto zwracać uwagę na:
🔹 Utrzymujący się smutek i przygnębienie
🔹 Brak radości z życia, utrata zainteresowań
🔹 Poczucie beznadziejności i pesymizm
🔹 Zmiany w apetycie i wadze
🔹 Trudności z koncentracją
🔹 Myśli o śmierci lub brak chęci do życia
❓Co robić, jeśli podejrzewamy depresję?
Jeśli zauważamy u siebie lub u bliskiej osoby objawy depresji, warto:
✔ Porozmawiać z lekarzem – zarówno lekarz rodzinny, jak i specjalista prowadzący chorobę przewlekłą może pomóc w diagnozie i skierować do psychiatry lub psychoterapeuty.
✔ Sięgnąć po wsparcie psychologiczne – terapia, zwłaszcza poznawczo-behawioralna, może skutecznie pomóc w radzeniu sobie z depresją.
✔ Nie bagatelizować problemu – depresja to choroba, którą można leczyć. Odpowiednia pomoc może poprawić nie tylko samopoczucie, ale także ogólny stan zdrowia i jakość życia.
Pamiętajmy – jest jedno - psychiczne i fizyczne jego części wpływają na siebie wzajemnie. Nie bójmy się szukać pomocy!
