Centrum Leczenia Zaburzeń Odżywiania Profesor Anny Brytek-Matery

18/03/2025

Termin ortoreksja psychiczna został po raz pierwszy użyty pod koniec lat 90. XX wieku. Amerykański lekarz Steven Bratman określił ją jako „fiksację” na spożywaniu zdrowego jedzenia. Zaabsorbowanie jakością spożywanych produktów wynika z nadmiernej troski o własne zdrowie i tym samym dążenia do osiągnięcia optymalnego stanu zdrowia. Osoba przejawiająca zachowania ortorektyczne unika spożywania żywności ocenianej przez nią jako niezdrową. Zatem pojęcie „zdrowia” posiada, w przypadku ortoreksji psychicznej, wysoce subiektywny charakter.

Osoby zainteresowane problematyką ortoreksji psychicznej i/lub udziałem w badaniach zapraszamy na stronę:

23/01/2025

Prawie jedna ósma światowej populacji choruje na otyłość.
W połowie stycznia br. Komisja kierowana przez profesora Francesco Rubino (Kings College London) opublikowała nową definicję i ramy diagnostyczne otyłości klinicznej.
Dokonano podziału na otyłość przedkliniczną (otyłość jako czynnik ryzyka) oraz otyłość kliniczną (samodzielna jednostka chorobowa). Pierwsza definiowana jest jako stan nadmiernej tkanki tłuszczowej z zachowaną funkcją innych tkanek i narządów oraz ogólnie zwiększonym ryzykiem rozwoju otyłości klinicznej i innych chorób (np. cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe). Natomiast, otyłość kliniczną określono jako przewlekłą, ogólnoustrojową chorobę charakteryzująca się zmianami w funkcjonowaniu tkanek i narządów spowodowanymi nadmierną tkanką tłuszczową. Otyłość kliniczna może prowadzić do poważnych uszkodzeń narządów, przyczyniając się do występowania zaburzeń funkcjonowania oraz potencjalnie zagrażających życiu powikłań (np. zawał serca, udar mózgu, niewydolność nerek).

24/09/2024

Muzyka w tle, obecna w większości lokali gastronomicznych, jest jednym z czynników środowiskowych wpływających na spożycie pokarmów. Najnowsze wyniki badań wykazały, że to, co i jak jemy, może być zależne od tego, czego aktualnie słuchamy.
Głośniejsze/stresujące dźwięki, w porównaniu z łagodniejszymi/relaksującymi, mogą zmniejszyć czerpanie przyjemności z jedzenia, intensywność smaku, upodobania smakowe czy nawet zmniejszyć intencję zakupu jedzenia i/lub napoju. Hałas w restauracji może prowokować mniej świadome wybory żywieniowe (co związane jest ze skróconym czasem procesu decyzyjnego). Z kolei, pozytywnie skojarzone dźwięki natury, takie jak śpiew ptaków lub fale morza/oceanu, sprzyjają relaksacji i prowadzą do zdrowych wyborów żywieniowych. Wyniki badań wykazały, że uczestnicy, którzy słuchali łagodnych dźwięków natury wybierali zdrowsze pokarmy zamiast niezdrowych.
Mamy tendencję do wybierania posiłków zgodnych z odtwarzaną muzyką etniczną. Wyniki badań pokazują, że muzyka specyficzna dla danego kraju wpływa na wybór posiłków spożywanych w tej kulturze. W sklepie z winami, możemy zdecydować się na zakup wina z konkretnego kraju, jeśli odtwarzana jest muzyka typowa dla tego kraju (np. stwierdzono, że słuchanie muzyki francuskiej zwiększa sprzedaż francuskich win). Ponadto, odtwarzana muzyka może mieć wpływ na to, ile pieniędzy wydajemy podczas wizyty w restauracji. Zwykle, w restauracji, wydajemy większą ilość gotówki, gdy jest prezentowana muzyka klasyczna lub jazzowa w porównaniu z muzyką pop lub gdy konsumujemy w ciszy.

05/09/2024

U 40% do 50% pacjentów z jadłowstrętem psychicznych dochodzi do nawrotu choroby. Z kolei, u pacjentów z bulimią psychiczną i zaburzeniem z napadami objadania się wskaźnik nawrotu wynosi około 30%. Wśród pacjentów z zaburzeniami odżywiania (uwzględniając wszystkie jednostki nozologiczne) jedna trzecia doświadczyła nawrotu choroby.
Najnowsze metaanalizy badań identyfikują czynniki sprzyjające ryzyku nawrotu zaburzenia. Należą do nich: niska masy ciała przed i po leczeniu (zwłaszcza u pacjentów z jadłowstrętem i bulimią psychiczną), nieprawidłowe zachowania i nawyki żywieniowe po leczeniu (gęstość energetyczna, różnorodność produktów, poziom białka i dzienne spożycie kilokalorii), dłuższy czas trwania choroby w przypadku pacjentów z jadłowstrętem psychicznym z postacią z napadami objadania się/przeczyszczaniem.
Znormalizowane i zróżnicowane zachowania żywieniowe są związane z niższym prawdopodobieństwem nawrotu. Ponieważ wyższy poziom leptyny (oceniany przy wypisie pacjenta) przewiduje mniejsze prawdopodobieństwo nawrotu zaburzenia, badacze proponują potraktowanie go jako biomarkera nawrotu jadłowstrętu psychicznego.
W celu zminimalizowania nawrotu choroby pomocna może być identyfikacja i monitorowanie kluczowych czynników podtrzymujących zaburzenie odżywiania przed i w trakcie leczenia oraz opracowywanie metod leczenia ukierunkowanych na te czynniki.

20/06/2024

Pacjenci z jadłowstrętem psychicznym wykazuję większe trudności w stosowaniu adaptacyjnych strategii regulacji emocji (akceptacja, pozytywna reinterpretacja) w porównaniu z pacjentami z bulimią psychiczną. Trudności te mogą wynikać z wysokiego poziomu nadmiernej kontroli (co wyczerpuje zasoby poznawcze osoby), sztywności poznawczej (co związane jest z niemożnością stosowania strategii regulacji emocji w elastyczny sposób), współwystępującej aleksytymii (która upośledza świadomość emocjonalną i rozpoznawanie emocji). Ponadto, niska masa ciała wiąże się z mniejszą reaktywnością emocjonalną i prowadzi do upośledzenia świadomości emocjonalnej oraz ogranicza zdolność angażowania się w stosowanie adaptacyjnych strategii regulacji emocji.

04/06/2024

06/03/2024

Serdecznie zapraszamy Państwa do udziału w badaniach dotyczących zachowań żywieniowych
https://forms.gle/Lv7kvN4okH8VnkAs5

16/02/2024

Jedzenie intuicyjne określane jest adaptacyjnym zachowaniem żywieniowym, gdyż charakteryzuje się zwracaniem uwagi na sygnały fizjologiczne organizmu, w tym jedzenie, w momencie bycia głodny i zaprzestanie jedzenia w momencie odczucia sytości. Wyniki najnowszych badań podłużnych (2024 r.) wykazały, że kobiety (z populacji ogólnej) posiadające wysoki poziom jedzenia intuicyjnego częściej utrzymywały swoją masę ciała (na poziomie ± 2 kilogramów) i rzadziej przybierały na masie ciała (powyżej 2 kg) w porównaniu z kobietami posiadającymi niski poziom jedzenia intuicyjnego. Podobnych zmian nie zaobserwowano u mężczyzn.
Zarówno u kobiet, jak i mężczyzn wysoki poziom jedzenia intuicyjnego na początku badań, jak i jego wzrost przewidywały niższą częstotliwość nieprawidłowych zachowań żywieniowych trzy lata później.
Co więcej, jedzenie intuicyjne było powiązane z redukcją nieadaptacyjnych zachowań żywieniowych oraz ze spadkiem częstotliwości przejadania się w badanej grupie kobiet i mężczyzn. Wyniki badań sugerują, że jedzenie intuicyjne może być pomocne w przeciwdziałaniu nieprawidłowym zachowaniom żywieniowym (np. kontrolowaniu spożywanego jedzenia, przejadaniu się) oraz w utrzymaniu masy ciała na stabilnym poziom (uwzględniając perspektywę długoterminową).

09/02/2024

Stygmatyzacja osób z zaburzeniami odżywiania nie tylko przyczynia się do nasilenia objawów, ale także może mieć wpływ na niepodjęcie leczenia.
Niewielka liczba badań przeprowadzonych w tym obszarze wykazała, że postawy stygmatyzujące różnią się w zależności od diagnozy zaburzenia. Wyniki badań amerykańskich dowiodły, że studenci posiadali mniej stygmatyzujące nastawienie do osób z zaburzeniem objadania się aniżeli z jadłowstrętem psychicznych i bulimią psychiczną. Co zgodne jest z innymi ustaleniami wskazującymi, że objawy zaburzenia z napadami objadania się w porównaniu z objawami bulimii psychicznej są postrzegane jako „mniej poważne” i częściej reprezentują „brak siły woli czy samokontroli”. Kolejne wyniki badań pokazały, że mężczyźni częściej aniżeli kobiety doświadczali stygmatyzacji ze względu na zaburzenie z napadami objadania się i jadłowstręt psychiczny. W opinii studentów zaburzenie z napadami objadania się i jadłowstręt psychiczny charakteryzowały się wyższym poziomem patologii (rozumianej w kontekście oceny przyczyn, mechanizmów powstawania i rozwoju zaburzenia) niż inne zaburzenia odżywiania. Z kolei, jedzenie emocjonalne oraz zaburzenie polegające na ograniczaniu lub/i unikaniu przyjmowania pokarmów było postrzegane jako charakteryzujące się wyższym poziomem patologii aniżeli pica i restrykcyjne jedzenie.
Stygmatyzacja osób z jadłowstrętem psychicznym była najwyższa.