11/02/2025
Decydenci polityczni i grupy rzecznicze dyskutują w Brukseli o przyszłości europejskiej żywności.
Członkowie Europejskiej Rady ds. Rolnictwa i Żywności, w tym Slow Food, stwierdzili, że polityka musi ulec zmianie, aby wspierać szersze stosowanie zdrowej i zrównoważonej diety.
Autor - Germana Foscale.
Pierwsze spotkanie Europejskiej Rady ds. Rolnictwa i Żywności (EBAF) odbyło się na początku tego miesiąca w Brukseli, a przewodniczył mu europejski komisarz ds. rolnictwa i żywności Christophe Hansen.
„ Komisarz Hansen podkreślił, że nadchodzące Dokument „ Wizja dla rolnictwa i żywności” powinien koncentrować się na obszarach priorytetowych: zapewnieniu silnej wymiany pokoleniowej, ponownym uatrakcyjnieniu sektora rolniczego i zmniejszeniu zależności od zewnętrznych czynników, w tym zależności UE od Rosji w zakresie nawozów, biorąc pod uwagę obecną sytuację geopolityczną” – powiedziała.
EBAF, organ konsultacyjny z 30 członkami z całego łańcucha rolno-spożywczego i społeczeństwa obywatelskiego, został utworzony w grudniu 2024 r. w ramach Strategicznego dialogu na temat przyszłości rolnictwa UE. Celem jest poprawa dostępu do bezpiecznej, niedrogiej i pożywnej żywności dla wszystkich oraz rozwiązanie problemu rosnącego niezadowolenia wśród rolników w UE.
kontrowersyjną umowę o wolnym handlu.
Spotkanie odbyło się w kontekście niskiego poziomu przestrzegania diety śródziemnomorskiej , co zdaniem zwolenników tej diety wynika z dominującej polityki i niezrównoważonych systemów produkcji żywności na świecie.
Jej zwolennicy widzą w diecie śródziemnomorskiej logiczny punkt końcowy dla wielu krajów podejmujących się tzw. Wielkiej Transformacji Żywieniowej , tj.„ bezprecedensowy zakres działań podejmowanych przez wszystkie sektory systemu żywnościowego na wszystkich poziomach, których celem jest normalizacja zdrowej diety pochodzącej ze zrównoważonych systemów żywnościowych”.
W 2024 r. niezależna Komisja Ekonomiki Systemu Żywnościowego opublikowała raport polityczny, w którym wyraziła pilną potrzebę transformacji.
Raport szczegółowo opisuje wykonalne ścieżki radzenia sobie z globalnymi kryzysami klimatycznymi, przyrodniczymi i zdrowotnymi poprzez poprawiający zdrowie i zrównoważony ekologicznie system żywnościowy. Podkreśla ogromne korzyści ekonomiczne, jakie może przynieść ta zmiana wzorców produkcji i konsumpcji.
Systemy rolno-spożywcze i ich przekształcanie w zrównoważone, odporne i inkluzywne systemy żywnościowe stanowią istotę strategii Unii Europejskiej „Od pola do stołu”, która stanowi kluczowy element Europejskiego Zielonego Ładu.
Messa stwierdził jednak, że polityki europejskie, takie jak Wspólna Polityka Rolna (WPR), która wygaśnie z końcem 2027 r., muszą zostać zrewidowane w celu promowania bardziej zrównoważonego systemu żywnościowego.
„ Rozpoczynają się prace nad rewizją WPR, które – mamy nadzieję – pójdą w kierunku wsparcia przejścia na gospodarkę agroekologiczną” – powiedziała.
Obecnie,„ Eko-programy są sposobem na promowanie pozytywnych praktyk, dążących do uznania potrzeby ochrony i wspierania agrobioróżnorodności, która jest często pomijana w politykach europejskich” – dodała Messa.
Powiedziała, że Hansenowi powierzono zadanie zaplanowania nowej WPR, która miałaby uwzględniać możliwość przystąpienia Ukrainy do UE
„ W takim scenariuszu obecne płatności obszarowe WPR nie byłyby już wykonalne” – stwierdziła.„ Ale przede wszystkim WPR wymaga rewizji, aby zapewnić zrównoważony rozwój rolnictwa w Europie na przestrzeni lat”.
Slow Food to ogólnoświatowy ruch żywnościowy skupiający rolników, rybaków, kucharzy, rzemieślników spożywczych, edukatorów, młodzież, obywateli i wszystkich tych, którzy wierzą w dobrą, czystą i uczciwą żywność dla wszystkich.
„ Kluczem jest zaangażowanie wszystkich interesariuszy systemu żywnościowego w przejście na agroekologię, stosując holistyczne podejście” i„ podejście agroekologiczne jako główny element„ Wizja rolnictwa i żywności” będzie miała istotne konsekwencje na poziomie produkcji, dystrybucji i konsumpcji” – powiedział Messa.
Zasady agroekologii są stosowane przez wielu producentów i promowane przez wiele organizacji i naukowców.
W 2024 r. przegląd ponad 13 000 publikacji przyniósł cenne informacje na temat dowodów naukowych związanych z praktykami agroekologicznymi i ich wpływem na gospodarkę i społeczeństwo.
„ Agroekologia jest tym, czego potrzebujemy, aby osiągnąć zmianę w systemach żywnościowych” – powiedział Messa. Ponadto,„ ponowne zrównoważenie produkcji wpłynęłoby również na ponowne zrównoważenie diet, co byłoby podejściem, które zapewniłoby zrównoważony rozwój systemów żywnościowych teraz i w przyszłości”.
Jeśli chodzi o oliwę z oliwek,„ należy skupić się na agroekologicznej produkcji oliwy z oliwek w agroekologicznych systemach żywnościowych, które są również zrównoważone pod względem środowiskowym” – dodała, biorąc również pod uwagę„ wpływ kryzysu klimatycznego i jego oddziaływanie na produkcję oliwy z oliwek i wielu innych upraw”.
Rzeczywiście,„ podczas strategicznego dialogu omawiano również dowody naukowe uzasadniające konieczność zrównoważenia produkcji (między produktami pochodzenia zwierzęcego i roślinnego) i konsumpcji” – zauważył Messa.
Podkreśliła, że praktyki agroekologiczne można wdrożyć na szczeblu lokalnym i regionalnym, aby zapewnić zrównoważoną produkcję oliwy z oliwek i wyeliminować lub ograniczyć podatność upraw na szkodniki i choroby, takie jak Xylella fastidiosa .
Dotychczas projekty uprawy oliwy prowadzone przez Slow Food koncentrowały się na trzech krajach: Włoszech, Hiszpanii i Turcji.
„ Uruchomiliśmy inicjatywę Slow Food Farms, opartą na zasadach agroekologicznych, aby wspierać rolników, którzy angażują się w transformację agroekologiczną, aby mogli oni promować i sprzedawać swoje produkty za pośrednictwem istniejącej sieci Slow Food” – powiedział Messa,„ Rozwój sieci Slow Food Farms jest obecnie naszym priorytetem, aby wesprzeć wszystkich zaangażowanych w transformację agroekologiczną”.
Organizacja Slow Food z powodzeniem tworzy koalicje Slow Coffee i Slow Wine, czyli sieci współpracy mające na celu promowanie zrównoważonych praktyk agroekologicznych w międzynarodowych sieciach sprzedaży kawy i wina.
Messa powiedział, że utworzenie koalicji na rzecz oliwy z oliwek byłoby„ wspaniały” dodatek do idei Slow Food.
„ Nawiązanie partnerstwa z podmiotami podzielającymi wspólną wizję byłoby jednak warunkiem koniecznym” – powiedziała, podkreślając wartość i wykonalność kreatywnej agencji zbiorowej.
Naukowcy twierdzą, że pomimo oporu wobec zmian, system rolno-spożywczy wymaga przekształcenia, aby przejść do zrównoważonego i odpornego systemu postwzrostowego.
Znalezienie wspólnego stanowiska między różnymi podmiotami przy rozwiązywaniu złożonych i fundamentalnych problemów w ramach procesu decyzyjnego, który ukształtuje przyszłe kierunki polityki rolnej UE, będzie oznaczało również konieczność uwzględnienia promowania niedrogich i zdrowych wzorców żywieniowych jako wyrazu lokalnej tożsamości kulturowej.
EBAF może być wyjątkową okazją, by to osiągnąć.
Members of the European Board on Agriculture and Food, including Slow Food, said policy must change to support the broader uptake of healthy and sustainable diets.
