23/06/2025
W Dzień Ojca chciałbym Wam tutaj wrzucić z kilkanaście wpisów i powiedzieć o wielu aspektach ojcostwa – pokazać, dlaczego zaangażowanie taty od samego początku jest ważne, jak to zaangażowanie wspierać; omówić wyzwania, z jakimi mierzą się ojcowie i rekomendacje dot. pracy z nimi; przyjrzeć się ograniczeniom systemowym (ale też dobrym praktykom i politykom proojcowskim); przedstawić rolę ojca w ciąży, porodzie i połogu… I jeszcze wiele innych kwestii. Wszystko to, o czym na co dzień tutaj piszę i wokół czego stworzyłem już setki postów omawiających wyniki różnych badań naukowych.
Ale, że to fizycznie niemożliwe, to postanowiłem w jednym poście zebrać kilka najważniejszych, moim zdaniem, kwestii dot. ojców i ojcostwa, na które wskazują nam badania naukowe. Większość przytoczonych poniżej badań to przeglądy lub metaanalizy. Jeśli coś Was zaciekawi – piszcie! Chętnie przekieruję Was do wpisów, gdzie wszystko jest znacznie obszerniej omówione.
1️⃣. Obecność i zaangażowanie ojca (od pierwszych dni dziecka) pozytywnie wpływają na rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny dziecka, a także na jego lepsze zdrowie fizyczne i psychiczne! Dobra relacja z obojgiem rodziców to optymalna sytuacja rozwojowa dla dziecka. Zarówno mama i tata są ważni!
👉 Allen, S., & Daly, K. J. (2007). The effects of father involvement. An Updated Research Sum, 603, 1-27.
2️⃣. Także w sytuacji rozstania rodziców, ważne jest, aby dziecko miało możliwość budować dobrą więź z każdym z nich (o ile któreś nie jest wyraźnie niewydolne rodzicielsko, przem*cowe itp.).
Współpraca na rzecz dobra dziecka powinna być priorytetem rozstających się rodziców oraz obszarem wsparcia sądów i profesjonalistów.
👉 Vowels, L. M., Comolli, C. L., Bernardi, L., Chacón-Mendoza, D., & Darwiche, J. (2023). Systematic review and theoretical comparison of children’s outcomes in post-separation living arrangements. Plos one, 18(6), e0288112.
3️⃣. Należy też podkreślić, że już zaangażowanie mężczyzny w okresie ciąży jest ogromnie ważne, bo pozytywnie wpływa na dbanie o siebie przez jego partnerkę (co jest korzystne dla dziecka), a także pomaga budować więź ojca z dzieckiem po porodzie.
👉 Fijałkowska, D. i Bielawska-Batorowicz, E. (2020). A longitudinal study of parental attachment: pre-and postnatal study with couples. Journal of reproductive and infant psychology, 38(5), 509-522.
👉 Glover, V. i Capron, L. (2017). Prenatal parenting. Current Opinion in Psychology, 15, 66-70.
4️⃣. A jak o porodzie mowa, to warto wspomnieć, że obecność świadomego i zaangażowanego partnera to ważne wsparcie dla rodzącej kobiety, które zmniejsza ryzyko przeżywania przez nią porodu, jako czegoś negatywnego. Jako mężczyźni możemy na różne sposoby łagodzić ból partnerki, wspierać ją emocjonalnie, a także od pierwszych chwil zacząć budować więź z dzieckiem.
👉 Gungor, I., & Beji, N. K. (2007). Effects of fathers’ attendance to labor and delivery on the experience of childbirth in Turkey. Western journal of nursing research, 29(2), 213-231.
👉 Dennis, C. L., & Ross, L. (2006). Women's perceptions of partner support and conflict in the development of postpartum depressive symptoms. Journal of advanced nursing, 56(6), 588-599.
5️⃣. W kwestii więzi – mega ważny jest tutaj kontakt fizyczny. Dlatego już od pierwszych chwil warto dziecko przytulać i brać „na gołą klatę” (nie tylko po cesarce). To wpływa na gospodarkę hormonalną zarówno dziecka, jak i naszą. I pomaga budować bliską więź!
👉 Chen, E. M., Gau, M. L., Liu, C. Y., & Lee, T. Y. (2017). Effects of father-neonate skin-to-skin contact on attachment: a randomized controlled trial. Nursing research and practice.
6️⃣. Co może ułatwić budowanie więzi z dzieckiem? Spędzanie z nim większej ilości czasu! I tu ogromną pomocą są urlop ojcowski i rodzicielski. Skorzystanie z nich pozytywnie wpływa na relację ojca z dzieckiem, zaangażowanie taty w opiekę, dobrostan samego mężczyzny, jak i odciążenie matki. I wcale nie ma aż tak negatywnego wpływu na domowe finanse.
👉 André, S., Cammu, N., & Meuleman, E. (2025). Fathers, families, and society: A two-decade systematic literature review on the contexts and consequences of paternity and parental leave for fathers. Social Sciences, 14(3), 168.
7️⃣. Choć niektórzy to bezpodstawnie wyśmiewają, to również dla mężczyzn rodzicielstwo może wiązać się z różnymi wyzwaniami, stresem, niepokojem i trudnościami. Od 20 do 60% ojców może doświadczać symptomów Baby Blues, a ok. 10-12% z nich depresji okołoporodowej.
👉 Baldy, C., Piffault, E., Chopin, M. C., & Wendland, J. (2023). Postpartum Blues in fathers: Preva-lence, associated factors, and Impact on father-to-infant bond. International Journal of Environmen-tal Research and Public Health, 20(10), 5899.
👉 Paulson, J. F., & Bazemore, S. D. (2010). Prenatal and postpartum depression in fathers and its association with maternal depression: a meta-analysis. Jama, 303(19), 1961-1969.
👉 Wong, O., Nguyen, T., Thomas, N., Thomson‐Salo, F., Handrinos, D., & Judd, F. (2016). Perinatal mental health: Fathers–the (mostly) forgotten parent. Asia‐Pacific Psychiatry, 8(4), 247-255
8️⃣. Jeśli czujecie, że coś Was przerasta – zadbajcie o siebie. Depresja czy inne problemy psychiczne ojca negatywnie wpływają na dziecko i partnerkę. Nie mówiąc o tym, że są po prostu obciążające i niebezpieczne dla samego mężczyzny (jak inne choroby). Zadbanie o siebie i skorzystanie z profesjonalnej pomocy to wyraz miłości do najbliższych i troski o nich. Na moim blogu znajdziecie listę miejsc i osób, gdzie możecie uzyskać wsparcie.
👉 Ramchandani, P., Stein, A., Evans, J., & O! Connor, T. G. (2005). Paternal depression in the postnatal period and child development: A prospective population study. Lancet,365(9478), 2201–2205.
9️⃣. A jeśli pracujecie wokół rodzicielskich tematów, to pamiętajcie o włączaniu ojców w swoje działania (szkoła rodzenia, warsztaty, materiały psychoedukacyjne). Bardzo często czują się oni wykluczani i niezrozumiani przez profesjonalistów. A to ogromna strata dla wszystkich.
👉 Ahldén, I., Ahlehagen, S., Dahlgren, L.O., Josefsson, A. (2012). Parents’ Expectations About Participating in Antenatal Parenthood Education Classes. The Journal of Perinatal Education, 21(1), 11–17.
👉 Baldwin, S., Malone, M., Sandall, J., Bick, D. (2018). Mental Health and Wellbeing During the Transition to Fatherhood: A Systematic Review of First Time Fathers’ Experiences. JBI Evidence Synthesis, 16(11), 2118–2191.
👉 Shorey, S., Doris, N.L., Valerie, C.H.A.N., Crystal, C.H.U.A., Choolani, M.A. (2022). Parents’ Perceptions of Antenatal Educational Programs: A Meta-synthesis. Midwifery, 103432.
Podsumowując, obecni, świadomi i zaangażowani ojcowie to skarb nie tylko dla dziecka, ale także dla całej rodziny i społeczeństwa. Każdy z nas może dołożyć swoją cegiełkę, by takich ojców było więcej – stając się nim, wspierając swojego partnera, tworząc bardziej inkluzywne dla ojców społeczeństwo, czy też dostarczając potrzebnych im form wsparcia. Skorzystamy na tym WSZYSCY!
A jeśli chcecie wesprzeć to, co robię na rzecz ojców (i ich rodzin), to każdy Wasz komentarz 💬, udostępnienie 📨 tego posta lub profilu będą ogromną pomocą, żeby te treści dotarły w nowe miejsca. Dziękuję. 😊
ojcostwo ▪️ tata ▪️ dzień ojca ▪️ dziecko ▪️ psychologia ▪️ nauka
