08/07/2025
"Bowlby stworzył swą niezwykłą teorię przywiązania, która opisuje negatywne następstwa odrzucenia przez rodziców i pozytywne skutki rodzicielskiej czułości. Nazwałem tę teorię "niezwykłą", ponieważ wynikające z niej przewidywania znalazły potwierdzenie w wynikach wielu badań empirycznych i mają ogromne znaczenie społeczne.
Według Bowlby'ego niemowlę traktuje opiekuna jako bezpieczną bazę,z której może badać otaczający świat - ma poczucie, że kiedy oddala się od rodzica, w każdej chwili może do niego wrócić, aby uzupełnić zapas emocjonalnego paliwa (opiekunem dziecka jest na ogół - choć nie zawsze - jego biologiczna matka lub ojciec). Chwaląc dziecko, pocieszając je i zapewniając mu poczucie bezpieczeństwa, czuły rodzic pomaga mu w radzeniu sobie z lękiem oraz w budowaniu pewności siebie i ufności w bezpieczeństwo relacji.
Oto moja parafraza teorii Bowlby'ego: to, co opiekun daje dziecku w pierwszych, decydujących latach życia, jest niczym garniec złota. Stwierdzenie to wyraża myśl - opartą na Freudowskiej idei wglądu - że napełniając swoje dziecko pozytywnymi emocjami, rodzic obdarza je czymś dużo cenniejszym niż jakiekolwiek dobro materialne. Ów wewnętrzny garniec złota jest czymś, co dziecko może nieść w sobie przez życie - nawet jeśli stanie się uchodźcą bez grosza przy duszy albo będzie się borykać z innymi poważnymi problemami. Ów wewnętrzny garniec złota daje jednostce siłę niezbędną do walki z trudnościami, umiejętność podnoszenia się po niepowodzeniach oraz zdolność okazywania miłości i cieszenia się bliskością z innymi, w innych związkach."
"Teoria zła. O empatii i genezie okrucieństwa"
Simon Baron-Cohen, Wydawnictwo Smak słowa, Sopot 2014
fot Judith Fahner
