Stowarzyszenie Świadoma Obrona Cywilna

16/07/2025

W latach 2022–2023 Państwowa Straż Pożarna przeprowadziła ogólnokrajową inwentaryzację schronów, ukryć oraz miejsc doraźnego schronienia. Celem akcji było określenie ich stanu technicznego oraz dostępności dla ludności w przypadku wystąpienia sytuacji zagrożenia – takich jak klęski żywiołowe, katastrofy czy konflikty zbrojne. Wyniki inwentaryzacji ujawniają, że Polska dysponuje infrastrukturą ochronną mogącą pomieścić ponad 49 milionów osób – więcej niż liczy cała populacja kraju.

Strażacy zinwentaryzowali aż 234 735 obiektów budowlanych, które zostały sklasyfikowane jako:
• Schrony – około 2 tys. obiektów, mogących pomieścić ponad 300 tys. osób.
• Ukrycia – blisko 9 tys. miejsc dla ponad 1,1 mln osób.
• Miejsca doraźnego schronienia (MDS) – aż 224 tys. lokalizacji, które mogą być użyte w nagłych przypadkach.
Tak ogromna liczba obiektów nie oznacza jednak, że każdy z nich oferuje taki sam poziom ochrony.

Rodzaje schronień – czym się różnią?
• Schrony to najbardziej zaawansowane budowle ochronne. Ich konstrukcja jest hermetyczna, muszą być wyposażone w systemy filtracji powietrza i wentylacji. Schrony mogą być zarówno wolnostojące, jak i stanowić część istniejących budynków, np. piwnic.
• Ukrycia zapewniają ograniczoną ochronę, zwykle nie są hermetyczne. Są to przeważnie piwnice lub inne pomieszczenia zaadaptowane do roli schronienia.
• Miejsca doraźnego schronienia to tymczasowe lokalizacje wyznaczane na wypadek zagrożeń. Mogą to być garaże podziemne, tunele, wykopy ziemne, a także specjalnie przygotowane przestrzenie w budynkach użyteczności publicznej.

W ramach projektu stworzono specjalną aplikację mobilną, której strażacy używali podczas inwentaryzacji. Na jej podstawie opracowano ogólnodostępną aplikację internetową działającą pod adresem: http://schrony.straz.gov.pl
Aplikacja umożliwia interaktywne przeszukiwanie mapy, pozwalając każdemu użytkownikowi zlokalizować najbliższe miejsce schronienia – z podziałem na schrony, ukrycia i MDS. Jest dostępna zarówno na komputerach, jak i urządzeniach mobilnych.

Do czasu uruchomienia Centralnej Ewidencji Obiektów Zbiorowej Ochrony, wynikającej z ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (z dnia 5 grudnia 2024 r.), aplikacja „Schrony” pozostaje narzędziem informacyjnym. Choć nie ma charakteru urzędowego, pełni ważną rolę edukacyjną i operacyjną. Sposób prowadzenia Centralnej Ewidencji Obiektów Zbiorowej Ochrony określa rozporządzenie, które wejdzie w życie 25 lipca.

W obliczu rosnącej liczby ekstremalnych zjawisk pogodowych, niepewnej sytuacji geopolitycznej i konieczności przygotowania ludności cywilnej, wiedza o lokalizacji najbliższych miejsc schronienia może mieć kluczowe znaczenie. Warto samodzielnie zapoznać się z mapą i sprawdzić, gdzie w naszej okolicy znajdują się takie obiekty – by w razie zagrożenia działać szybko i skutecznie oraz uświadomić sobie ogromne potrzeby związane z budową obiektów ochronnych w Polsce.

09/07/2025

Broń w Obronie Cywilnej

W sytuacjach kryzysowych, takich jak wojna, katastrofy naturalne czy załamanie porządku publicznego, kwestia dostępu do broni staje się szczególnie kontrowersyjna. Dla wielu osób to narzędzie ostatecznej ochrony – przed zagrożeniem zewnętrznym, przestępczością czy chaosem. Zwolennicy twierdzą, że odpowiedzialnie przeszkoleni obywatele z dostępem do broni mogą odegrać kluczową rolę w pierwszej linii obrony, zanim dotrą służby państwowe. Broń może więc stać się elementem odstraszającym oraz środkiem realnego wpływu na bezpieczeństwo lokalnych społeczności.

Zapraszamy do oglądania materiału na naszym kanale YouTube. Wypowiadają się

Artur Wiąk - CCD Skills, prezes Stowarzyszenia Świadoma Obrona Cywilna
Krzysztof Papadis – prezes Polskiego Związku Strzelectwa Obronnego, twórca i instruktor Smart Target
Mateusz Kanigowski – właściciel firmy szkoleniowej DTF Solutions

07/07/2025

Ochrona ludności w praktyce: nowe przepisy, szkolenia i wyzwania samorządów ⚠️

Od lutego 2025 roku w życie weszła cała seria rozporządzeń wykonawczych do ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej (OLiOC). Ustawa wprowadza kompleksowe zmiany w zakresie zarządzania kryzysowego, ochrony ludności oraz obrony cywilnej. Nowe obowiązki i procedury zaczynają obowiązywać zarówno administrację centralną, jak i jednostki samorządu terytorialnego. Wdrażanie przepisów odbywa się dynamicznie, ale nie bez problemów.

1️⃣Szkolenia ruszyły pełną parą

Zgodnie z art. 51 ustawy, Akademia Pożarnicza rozpoczęła już w lutym cykl szkoleń dla kluczowych przedstawicieli administracji publicznej. Jako pierwsi szkoleni byli starostowie oraz prezydenci miast na prawach powiatu. Następnie przeszkoleni zostali wojewodowie i marszałkowie województw, a od czerwca – członkowie kierownictwa ministerstw oraz urzędów centralnych. Zgodnie z art. 205 ustawy, wszystkie te szkolenia muszą zakończyć się w ciągu 6 miesięcy od wejścia w życie ustawy.

Szkolenia dla burmistrzów, wójtów i prezydentów miast prowadzone są przez wojewodów. Samorządowcy ci mają obowiązek przeszkolenia również swojego personelu, przy czym muszą korzystać z certyfikowanych podmiotów, zatwierdzonych przez Akademię Pożarniczą. Organy ochrony ludności mogą także prowadzić szkolenia dla organizacji pozarządowych, przedsiębiorców oraz ogółu społeczeństwa.

2️⃣Podmioty ochrony ludności – lista otwarta

Art. 19 ust. 5 ustawy określa, kto może być uznany za podmiot ochrony ludności. Oprócz podmiotów wskazanych wprost w ustawie, organy ochrony ludności mogą, poprzez zarządzenia lub porozumienia, wyznaczać także inne jednostki organizacyjne, spółki z większościowym udziałem publicznym, a także organizacje pozarządowe i przedsiębiorców.

Rozporządzenie określające warunki zawierania porozumień weszło w życie 21 marca. Mimo to liczba podpisanych porozumień – zarówno przez samorządy, jak i wojewodów – pozostaje znikoma.

3️⃣Budowle ochronne – pierwsze kontrole

27 lutego zaczęło obowiązywać rozporządzenie definiujące kryteria uznawania budynków lub ich części za budowle ochronne. Pozwoliło to na rozpoczęcie przeglądów technicznych obiektów potencjalnie nadających się na schrony lub ukrycia. Za realizację sprawdzeń odpowiadają strażacy z Państwowej Straży Pożarnej i inspektorzy nadzoru budowlanego.

Według danych z połowy czerwca, sprawdzono 647 obiektów, z których 218 uznano za przydatne po remoncie. Nadal brakuje jednak wytycznych dotyczących tzw. miejsc doraźnego schronienia, które miałyby służyć masowej ochronie cywilnej.

4️⃣Nowe zasady alarmowania i ostrzegania

Kluczowe znaczenie ma rozporządzenie, które weszło w życie 31 maja i reguluje system alarmów i komunikatów ostrzegawczych. Utrzymano dotychczasowe sygnały dźwiękowe, ale dodano nowe: sygnał dla jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz alarm ćwiczebny.

System komunikacji alarmowej ma zostać rozbudowany w ramach krajowego projektu realizowanego przez Komendę Główną PSP. W planach jest modernizacja infrastruktury alarmowej w ponad 4000 lokalizacji. Projekt realizowany jest w ramach Krajowego Planu Odbudowy oraz programu MSWiA „Odporność na kryzys”.

5️⃣Ewakuacja i zabezpieczanie mienia – nowe obowiązki dla samorządów

26 czerwca weszło w życie rozporządzenie określające sposób przeprowadzania ewakuacji oraz zabezpieczania mienia, w tym dóbr kultury. Samorządy zostały zobowiązane do przygotowania własnego wkładu do wojewódzkich planów ewakuacyjnych. Dokumentacja ta ma kluczowe znaczenie w przypadku zagrożeń naturalnych i konfliktów zbrojnych.

6️⃣Budżet i finansowanie – dużo pytań, mało konkretów

Uchwalony 27 maja Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej na lata 2025–2026, opublikowany 5 czerwca, wskazuje budżet na poziomie 16,7 miliarda złotych na 2025 rok. Z tego około 5 miliardów ma trafić do samorządów za pośrednictwem wojewodów.

Problemem jest jednak brak jasnych wytycznych, co do podziału środków – wiele gmin nie wie, jaką kwotą będą dysponować. Co więcej, środki te mają być wykorzystane i rozliczone do końca 2025 roku, co w praktyce oznacza pośpiech i konieczność działania „na ślepo”.

Mimo dynamicznego wdrażania przepisów o ochronie ludności, wyzwania logistyczne, finansowe i organizacyjne wciąż są znaczące. Ustawa wprowadza rewolucyjne zmiany, ale skuteczność ich realizacji będzie zależała od tempa działania administracji oraz jakości współpracy między rządem, samorządami i sektorem pozarządowym.

04/07/2025

Pół roku ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej – co osiągnięto, a co jeszcze przed nami?

Minęło sześć miesięcy od wejścia w życie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (OLiOC), która ma na nowo zdefiniować system bezpieczeństwa cywilnego w Polsce. Jej celem jest nie tylko reaktywacja zaniedbanego w ostatnich dekadach systemu obrony cywilnej, ale również stworzenie spójnej struktury współdziałającej z systemem zarządzania kryzysowego. Dziś przyglądamy się, co udało się osiągnąć w tym czasie, a co wciąż pozostaje w sferze planów.

Ustawa to dopiero początek☝️
Jak każda nowa regulacja, ustawa OLiOC wymaga wdrożenia poprzez szczegółowe akty wykonawcze. W sumie przewidziano ich osiemnaście, z czego – według stanu na koniec czerwca 2025 r. – wydano jedenaście. Oznacza to, że ponad połowa niezbędnych rozporządzeń i zarządzeń już funkcjonuje, choć tempo prac legislacyjnych nadal pozostawia pewien margines niepewności.

Kluczowe akty wykonawcze już obowiązują☝️
Wśród opublikowanych i obowiązujących już dokumentów znajdują się zarówno rozporządzenia Rady Ministrów, jak i Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Do najważniejszych należą:
• Rozporządzenie RM z 23 stycznia 2025 r. określające szczegółowy zakres Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej,
• Rozporządzenie MSWiA z 6 lutego 2025 r. regulujące programy szkoleń i wymagania dla podmiotów je prowadzących,
• Rozporządzenie MSWiA z 21 lutego 2025 r. w sprawie kryteriów uznawania obiektów budowlanych albo ich części za budowle ochronne,
• Rozporządzenie MSWiA z 25 lutego 2025 r. w sprawie ćwiczeń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej,
• Rozporządzenie MSWiA z 3 marca 2025 r. w sprawie elementów porozumienia o wykonywaniu zadań ochrony ludności lub obrony cywilnej oraz sposobu weryfikacji zdolności podmiotu, z którym ma być zawarte porozumienie, do wykonywania tych zadań,
• Rozporządzenie MSWiA z 18 marca 2025 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania naboru ochotniczego do służby w obronie cywilnej,
• Rozporządzenie MSWiA z 14 kwietnia 2025 r. w sprawie Centralnej Ewidencji Zasobów Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej,
• Rozporządzenie MSWiA z 14 maja 2025 r. dotyczące systemu alarmowania i komunikatów ostrzegawczych,
• Rozporządzenie RM z 30 maja 2025 r. regulujące zasady ewakuacji ludności oraz zabezpieczenia mienia.
Ponadto istotne znaczenie ma Uchwała RM nr 72 z 27 maja 2025 r., zatwierdzająca Program OLiOC na lata 2025–2026, który wyznacza kierunek działań na najbliższy okres.

Co jeszcze przed nami?☝️
Choć dotychczasowy dorobek legislacyjny można uznać za solidną podstawę, do pełnej realizacji założeń ustawy wciąż brakuje siedmiu aktów wykonawczych. Ich opracowanie i wdrożenie będzie kluczowe dla spójnego działania systemu, zwłaszcza w kontekście rosnących zagrożeń – od ekstremalnych zjawisk pogodowych po zagrożenia hybrydowe.

Pierwsze sześć miesięcy obowiązywania ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej to czas intensywnych przygotowań legislacyjnych i organizacyjnych. Choć wiele już osiągnięto, system nadal wymaga dalszych działań, by stać się w pełni funkcjonalnym filarem bezpieczeństwa obywateli. Najbliższe miesiące pokażą, czy uda się utrzymać tempo reform i zbudować efektywną strukturę ochrony ludności na miarę współczesnych wyzwań.

02/07/2025

Partnerzy - nie konkurencja.

25/06/2025

Zapraszamy do odsłuchania podcastu, w którym poruszony został temat plecaka ewakuacyjnego i słuszności jego posiadania. Rozmawiamy o tym czym jest plecak ewakuacyjny, w jakich sytuacjach może się przydać i jak go przygotować. Podcast został nagrany przez Fundacja SELA, która sympatyzuje z naszym Stowarzyszeniem i wspiera nasze działania. Gościem odcinka jest Konrada Kochana - członek Stowarzyszenie Świadoma Obrona Cywilna oraz przedstawiciel firmy szkoleniowej CCD Skills. Dziękujemy za merytoryczną rozmowę i poruszenie kolejnego tematu w kwestii poprawy bezpieczeństwa.

Link do podcastu na Spotify w komentarzu.

24/06/2025

Artur Wiąk Prezes Stowarzyszenia Świadoma OC, wziął udział w warsztatach
"Bądź gotów! Zabezpiecz swoje wydatki na wypadek wojny!".

Zapraszamy do obejrzenia relacji 🤝

30 maja 2025 roku w Auditorium Maximum UJ Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski we współpracy z Samorządem Miasta Krakowa zorganizowało warsztaty dla mie...

14/06/2025

Miło nam było gościć w naszej siedzibie Kazimierza Barczyka, Przewodniczącego Federacji Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP, Przewodniczącego Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski.
Tym bardziej cieszy nas fakt, że z rąk Pana Przewodniczącego otrzymaliśmy zaproszenie na warsztaty z ekspertami, odbywające się pod Patronatem Honorowym Ministra Obrony Narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza oraz Prezydenta Krakowa Aleksandra Miszalskiego, w ramach cyklu konferencji o obronie cywilnej „Bądź gotów! Zanim w Krakowie zawyją syreny.”
30 maja 2025r. uczestniczyliśmy w tym jak ważnym i potrzebnym wydarzeniu.
Zapraszamy do obejżenia relacji dzięki uprzejmości kanału Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski.

Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski
Stowarzyszenie Świadoma Obrona Cywilna
CCD Skills

https://youtu.be/d8k9nbDGFq8?feature=shared
https://youtu.be/SBvkJg1uqFo?feature=shared

11/06/2025

Mocny materiał... Warto się szkolić - warto reagować... ❤️

10/06/2025

❗Kolejny film z serii “Obrona Cywilna zaczyna się od Ciebie” już w środę o 18:00 na Kanale YouTube, Facebooku i Instagramie CCD Skills! ❗

➡Pokochaliście pierwszy film - odbiór przerósł wszelkie nasze oczekiwania - dziękujemy Wam bardzo po raz kolejny! Nie przestajemy i nie spoczywamy na laurach. Chcemy z naszą wiadomością trafić do Was a potem do jak największej liczby osób.

➡Bądźcie gotowi. Ten film trzyma w napięciu do ostatniej sekundy! 🔥