09/09/2025
Czy wiesz, że FASD występuje częściej niż zespół Downa? Szacuje się, że w Polsce może dotyczyć nawet kilku tysięcy dzieci rocznie!
9 września obchodzimy Światowy Dzień FAS (Fetal Alcohol Syndrome – płodowy zespół alkoholowy). To szczególny dzień, który przypomina, że każda ilość alkoholu w ciąży może być niebezpieczna dla dziecka.
Warto od razu zaznaczyć: wiele kobiet dowiaduje się o ciąży dopiero po kilku tygodniach. To naturalne, że wcześniej mogły zdarzyć się okazjonalne sytuacje, w których alkohol był obecny. Nie ma sensu obwiniać się ani żyć w poczuciu winy. Najważniejsze jest to, co dzieje się od momentu, kiedy wiemy o ciąży. Od tego momentu możemy realnie chronić dziecko, podejmując świadomą decyzję o całkowitej abstynencji.
Dlaczego alkohol jest tak groźny?
• Alkohol łatwo przenika przez łożysko i trafia bezpośrednio do krwi dziecka.
• Organizm dziecka nie ma jeszcze dojrzałych enzymów do rozkładu alkoholu, ponieważ w jego krwi stężenie bywa nawet wyższe i utrzymuje się dłużej niż u matki.
• Nawet niewielkie ilości alkoholu mogą zakłócać rozwój mózgu, narządów wewnętrznych i układu kostnego.
Czym jest FAS?
Płodowy zespół alkoholowy (FAS) to najcięższa postać spektrum uszkodzeń alkoholowych płodu (FASD). Dzieci z FAS mogą mieć:
- charakterystyczne cechy twarzy – m.in. krótką szparę powiekową, wygładzoną rynienkę podnosową, cienką górną wargę,
- niską masę urodzeniową i wolniejszy przyrost masy ciała,
- zaburzenia rozwoju układu nerwowego – trudności z uczeniem się, koncentracją, pamięcią, kontrolą emocji,
- problemy z koordynacją ruchową, równowagą, a czasem także wady narządów wewnętrznych (np. serca, nerek).
A dodatkowo:
• Twarz dziecka z FAS „zmienia się z wiekiem” w okresie dorosłości charakterystyczne rysy mogą być mniej widoczne, ale problemy z pamięcią czy samodzielnością pozostają.
• W historii medycyny pierwsze opisy FAS pojawiły się w latach 70. XX wieku to stosunkowo niedawno, biorąc pod uwagę wagę problemu.
• Symbol 9.09 nie jest przypadkowy ma przypominać o 9 miesiącach abstynencji w czasie ciąży.
Pamiętajcie! Nie istnieje „bezpieczna dawka” alkoholu w ciąży. Najbezpieczniej i najprościej jest nie pić wcale od chwili, kiedy wiemy o ciąży. To decyzja, która chroni rozwijające się dziecko przed problemami na całe życie.
