20/11/2022
CZYM JEST SOMATIC EXPERIENCING®
:
"Nie musisz znać szczegółów zdarzeń ze swojej przeszłości, aby móc przeprogramować ich objawy lub skutki". - Peter A. Levine, PhD
:
Ponieważ nurt ten coraz bardziej wpływa na sposób mojej pracy, dziś post o Somatic Experiencing® (SE). SE to metoda, która w Polsce dopiero rozpoczyna swój rozwój. Jest to skuteczna psychofizjologiczna metoda leczenia objawów traumy i łagodzenia chronicznego stresu. Jest ona dziełem życia dra Petera A. Levine’a, które powstało dzięki jego ponad 45-letniemu doświadczeniu klinicznemu oraz licznym multidyscyplinarnym badaniom z zakresu fizjologii, psychologii, etologii, biologii i neurologii. Podejście SE związane jest z uwalnianiem traumatycznego wstrząsu, co stanowi klucz do przekształcenia PTSD, ran emocjonalnych i urazów psychicznych z wczesnego dzieciństwa.
:
CZYM JEST TRAUMA
;
„Trauma rozumiana jest jako głęboki uraz psychiczny będący skutkiem konfrontacji ze zdarzeniem subiektywnie postrzeganym jako nagłe, dramatyczne, drastyczne, wykraczające poza ludzkie doświadczenie. Zdarzeniu temu nie są w stanie podołać mechanizmy samoregulacyjne organizmu. Pojawiające się wówczas intensywne przeżycie strachu, przerażenia lub utraty kontroli zostaje niejako zamrożone w czasie. Energia wyzwolona wskutek silnej reakcji systemu nerwowego nie zostaje usunięta z ciała, lecz pozostaje w nim na długo, powodując specyficzne zaburzenia fizjologiczne i psychiczne. Przyczyną traumy jest zatem coś, co wydarza się w świecie zewnętrznym, ale skutkiem jest psychiczne czy „duchowe” zranienie. Długotrwale osłabia ono zdolności radzenia sobie z różnego rodzaju wyzwaniami codziennego życia, obniżając tym samym jego jakość. Wpływa na zachowania i relacje z ludźmi, może prowadzić do powstawania uzależnień, utrudnia podejmowanie decyzji, a nawet ujawnia się w postaci różnego rodzaju objawów somatycznych, jak na przykład trudny do zdiagnozowania ból fizyczny czy choroby.
:
Wydarzeniami, które mogą być źródłem traumy, są między innymi wypadki samochodowe, katastrofy naturalne, poważne operacje, utrata bliskiej osoby, akty agresji, obrażenia cielesne, przemoc emocjonalna, itp. Ponieważ zdolności samoregulacyjne różnych osób mają odmienny poziom radzenia sobie ze stresem, źródłem traumy mogą być także wydarzenia o pozornie łagodniejszym charakterze, które stanowią jednak nadmierną stymulację systemu nerwowego danej osoby, powodując u niej odczucie przytłoczenia i niezdolność do adaptacji (szczególnie w przypadku dzieci, na przykład pobyt w szpitalu czy kłótnia rodziców). Kluczowe dla uruchomienia reakcji traumatycznej jest nie tyle samo wydarzenie, ile bardziej postrzeganie danej sytuacji jako zagrażające życiu lub przytłaczające. Trauma ma więc wymiar osobowy – ludzie różnie reagują na to samo wydarzenie.
:
Jak podkreśla Levine, wskutek głębokiego urazu psychicznego układ nerwowy człowieka ulega dezorientacji i nie jest zdolny do przywrócenia stanu równowagi. W efekcie u dotkniętej traumą osoby pojawiają się różnego rodzaju fiksacje i utrata naturalnej zdolności do samoregulacji pobudzenia. System nerwowy traci swą elastyczność funkcjonowania zakłócając zdolność do doświadczania życia „tu i teraz”. Na różnego rodzaju bodźce życiowe reaguje tak, jakby nadal występowało zagrożenie; myśli, emocje i reakcje ciała są nieświadomie sprzężone z minionym doświadczeniem, które wywołało uraz psychiczny.“ (Instytut Terapii Psychosomatycznej)
:
„Trauma jest wewnętrznym kaftanem bezpieczeństwa, który tworzy się w chwili, kiedy moment przerażenia zostaje zamrożony w czasie. Dławi on rozwój poczucia istnienia i tłamsi próby pójścia naprzód w życiu. Odłącza nas od nas samych, od innych, od natury i od ducha. Kiedy przytłacza nas zagrożenie, jesteśmy jak zamrożeni w lęku, tak jakby cała nasza instynktowna energia przetrwania została pobudzona, ale jakbyśmy nie mieli dokąd pójść“ (Peter A. Levine).
:
JAK PORADZIĆ SOBIE Z TRAUMĄ
:
„Obserwując żyjące na wolności zwierzęta drapieżne, Peter Levine stwierdził, że pomimo nieustannie występującego zagrożenia, rzadko ulegają one traumie. Posiadają naturalną odporność na traumatyzację. W przypadku zagrożenia zmobilizowane zostają ogromne ilości energii, by organizm był gotowy do obrony swojego bytu poprzez walkę, ucieczkę lub znieruchomienie. Kiedy zagrożenie minie, zwierzę spontanicznie "rozładowuje" ten nadmiar energii wykonując mimowolne ruchy, takie jak trzęsienie się, drżenie i głębokie spontaniczne oddechy. Ten proces pomaga w równoważeniu (resetowaniu) autonomicznego układu nerwowego, przywracając możliwość jego dalszego prawidłowego i optymalnego funkcjonowania. Ludzie, podobnie jak zwierzęta, posiadają wrodzone mechanizmy przezwyciężania skutków traumy. Jednak często na przeszkodzie staje nasz „racjonalny” umysł, który w konfrontacji z sytuacją zagrażającą życiu wpada w pomieszanie i zaczyna zagłuszać instynktowne impulsy. Poprzez racjonalizację, osądzanie, wstyd czy strach przed cielesnymi doznaniami, człowiek zagłusza wrodzoną zdolność do samoregulacji układu nerwowego, w efekcie czego mogą ulec poważnym zakłóceniom elementarne procesy życiowe, jak sen, trawienie, oddychanie, czy odporność. Występuje cały szereg fizycznych, poznawczych, behawioralnych i emocjonalnych symptomów, których skutkiem jest obniżenie jakości życia.
:
Mechanizmy przezwyciężania skutków traumy można uruchomić używając metodę SE®, która okazała się skuteczna w pracy z osobami doświadczającymi różnego rodzaju sytuacji traumatyzujących. W odróżnieniu od innych stosowanych powszechnie metod terapeutycznych, SE® nie koncentruje się na samym przeżyciu doświadczenia o charakterze traumatyzującym, lecz przede wszystkim na przywróceniu pełnej, właściwej reakcji ciała na to doświadczenie. Rozwiązanie traumy dokonuje się zatem poprzez stopniowe uwolnienie energii przetrwania nagromadzonej w autonomicznym systemie nerwowym i dokończenie zatrzymanej reakcji stresowej na minioną sytuację, co prowadzi do uregulowania psychosomatycznych następstw traumy. Unika się tym samym retraumatyzacji (powrotu do przykrych dla pacjenta wspomnień), ogniskując uwagę przede wszystkim na obecnych „tu i teraz” subiektywnych odczuciach płynących z ciała.“ (Instytut Terapii Psychosomatycznej)
:
PRACA Z ODCZUCIAMI
:
W SE® odczucie jest centralnym układem organizującym integrację po doznaniu traumatycznego urazu. Uczymy się więc mówić „językiem odczuć“, aby dotrzeć do niewolicjonalnego funkcjonowania gadziego mózgu. Przykłady opisowego języka odczuć to: ciepło, mrowienie, prąd, przepływ, gładkość, elektryczność, miękko, napięty, rozluźniony, gęsty, lekki rozmyty, ostry, bolesny, tępy, przepuszczalny, porowaty, płynny, rozświetlony, buzujący, martwy, odrętwiały, chłodny, zimny, gorący, mglisty, wyraźny.
:
W SE® praca polega na skupieniu uwagi na odczuciach poprzez uważne zadawanie pytań skierowanych na odczucia. Praktyczka SE opiera się więc pokusie zadawania pytań nakierowanych kognitywnie lub emocjonalnie. („Czy jest coś, co zauważasz w związku z tym odczuciem“ zamiast „Dlaczego sądzisz, że tak się czułaś?“). Praktyczka pomaga klientowi rozszerzyć odczucia, pozostać z nimi w kontakcie i pozwalać sobie na to, by ich doznawać. Rozwijamy zdolność tolerowania odczuć.
:
SE® W MOJEJ PRAKTYCE
:
Obecnie jestem w 3-letniej certyfikacji SE® na drugim roku. Zdecydowałam się zostać praktyczką tej metody, aby nabyć gruntowną wiedzę o fizjologii traumy i móc w ten sposób w jeszcze bardziej kompleksowy i pogłębiony sposób wspierać moje klientki terapeutycznym dotykiem. Sesje pracy z traumą SE® będę oferować za dwa lata. Jednak już teraz ta wiedza i kompetencje płyną w moich sesjach i warszatach, pogłębiając moje zrozumienie i wzbogacając mój sposób pracy. Jednym z objawów i skutków traumy jest chroniczny ból, z którego diagnozą medycyna zachodnia najczęściej sobie nie radzi.
:
W mojej praktyce prawie codziennie spotykam osobę, która przychodzi do mnie, poszukując wsparcia w poradzeniu sobie z chronicznym bólem. Z tego względu jestem także w trakcie 3-miesięcznego kursu online bezpośrednio u twórcy SE® Petera Levina, poświęconego innowacyjnym, somatycznym metodom pracy z fibromialgią i bólem chronicznym.
:
Źródło: Instytut Terapii Psychosomatycznej, www.interp.pl
:
Zdjęcie autorstwa Natalia Miedziak-Skonieczna pochodzi z jej pięknej serii Ciałoobrazy, z sesji, w której miałam ogromną przyjemność wziąć udział i leżeć nago na drzewie pewnej mroźnej, warszawskiej zimy. Dziękuję!
