20/05/2025
Jeśli zastanawiacie się dlaczego:
Dlaczego faszyzm tak szybko uwodzi?
Faszyzm to ideologia, która:
– dzieli ludzi na „lepszych” i „gorszych”,
– gloryfikuje siłę, przemoc, dyscyplinę,
– opiera się na kulcie wodza i podporządkowaniu jednostki państwu,
– pogardza słabością, empatią i wolnością.
Psychologiczne podłoże faszyzmu to:
– zbiorowy lęk (przed zmianą, chaosem, utratą statusu),
– poczucie upokorzenia (społecznego, ekonomicznego, historycznego),
– potrzeba prostych rozwiązań i jasnego „wroga”.
To ideologia, która obiecuje bezpieczeństwo kosztem człowieczeństwa.
Po czym rozpoznać faszyzm?
Uważaj na hasła i postawy, które:
– mówią, że „nie wszyscy zasługują na równość”,
– dzielą świat na „my – oni”,
– uznają siłę za ważniejszą niż prawo,
– przedstawiają empatię jako słabość,
– obiecują „porządek” przez wykluczenie.
Dlaczego ludzi tak łatwo uwieść faszyzmem?
Bo faszyzm daje prostą narrację: kto jest winny.
Kiedy świat jest skomplikowany, a życie trudne – chcemy prostych wyjaśnień.
Faszyzm mówi:
👉 „To nie twoja wina. To ich wina.”
👉 „Gdyby nie oni – byłoby ci lepiej.”
I pokazuje wroga: uchodźcę, liberała, mniejszość, „elity”, kobiety, gejów.
Bo obiecuje siłę i porządek.
W świecie, gdzie wszystko się zmienia, faszyzm mówi:
👉 „Zrobimy porządek.”
👉 „Przywrócimy to, co było dobre.”
👉 „Silna ręka, silne państwo, silni mężczyźni – to jest ratunek.”
To kusząca wizja dla ludzi zmęczonych chaosem.
Bo faszyzm daje poczucie przynależności.
Ludzie chcą czuć się częścią „czegoś większego” – narodu, wspólnoty, walki.
Faszyzm oferuje jasną tożsamość:
👉 „Jesteś jednym z nas. Jesteś prawdziwym patriotą.”
Bo faszyzm usuwa złożoność i wątpliwości.
Nie musisz już się zastanawiać, mieć empatii, rozważać innych punktów widzenia.
👉 „My mamy rację. Oni są zagrożeniem.”
To psychologicznie bardzo kojące – daje ulgę od ambiwalencji.
Bo ludzie w kryzysie chcą sensu, nie wolności.
Kiedy brakuje pieniędzy, bezpieczeństwa, nadziei – wolność nie wystarcza.
Faszyzm daje złudną narrację sensu:
– walczysz o coś większego,
– jesteś potrzebny,
– bronisz tradycji.
Psychologicznie to działa, bo:
– uruchamia mechanizmy obronne: projekcję, rozszczepienie, dehumanizację,
– aktywuje emocje zbiorowe: wstyd, gniew, poczucie zagrożenia,
– daje wspólny cel: „pokonać wroga”.
Faszyzm uwodzi, szczególnie tych w największym kryzysie tożsamości, przynależności, wstydu, gniewu i niskiego poczucia własnej wartości.
Nie wyrasta z wolności, tylko z wewnętrznego zniewolenia.
Nie wyrasta z siły, tylko jej braku.
Nie wyrasta z poczucia spełnienia, ale z rozpaczy.
Dlatego jest tak niebezpieczny.
