03/09/2025
Psycholog dziecięcy radzi: jak dbać o zdrowie psychiczne Twojego dziecka w nowym roku szkolnym? 🧠
Nowy rok szkolny to nie tylko podręczniki i zeszyty. To także emocje, stres i wyzwania, z którymi mierzy się każde dziecko. Psycholog dziecięcy podpowiada, jak wspierać zdrowie psychiczne uczniów, by szkoła była miejscem rozwoju, a nie źródłem lęku.
📊Według danych WHO, nawet co piąte dziecko może doświadczać problemów zdrowia psychicznego – od lęków, przez obniżony nastrój, aż po trudności w relacjach z rówieśnikami. Jeśli pozostają niezauważone, mogą narastać i odbijać się na całym życiu dziecka.
🏫Szkoła to przestrzeń, w której dziecko codziennie spotyka się z presją, ocenami, oczekiwaniami i wymaganiami. Dlatego przypominamy, że emocje są ważne nie tylko edukacja – i że troska o psychikę dziecka to najważniejsza inwestycja w jego przyszłość.
Szkoła jako miejsce wyzwań 🏫💪
Szkoła stawia przed dziećmi normatywne zadania – naturalne wyzwania, z którymi każdy młody człowiek musi się zmierzyć. Nauczenie się współpracy, radzenia sobie z porażką, rozwiązywania konfliktów czy pokonywania trudności w nauce to doświadczenia, które nie tylko kształtują charakter, ale przede wszystkim budują u dziecka poczucie sprawstwa. A to właśnie ono przekłada się na rozwój zdrowej, trwałej samooceny.
🧑🧑🧒Ważną rolą rodzica jest towarzyszyć i wspierać, ale nie rozwiązywać ich za dziecko.
Zdarza się, że z troski rodzice przejmują wyzwania dziecka – wyręczają je, tłumaczą się za nie czy walczą w jego imieniu. Choć intencją jest pomoc, dziecko może dojść do wniosku: ‘skoro rodzice rozwiązują problemy za mnie, to znaczy, że nie wierzą, iż jestem w stanie poradzić sobie samodzielnie’. To doświadczenie podcina skrzydła i odbiera poczucie sprawstwa. Natomiast kiedy rodzic okazuje dziecku zaufanie i wsparcie, daje mu siłę.
Donald Winnicott pisał, że dziecko poznaje świat, patrząc w oczy matki – jeśli w tym spojrzeniu odnajduje przekaz: ‘dasz radę, jesteśmy obok’, wtedy czuje swoją moc i rośnie w nim pewność, że może sprostać wyzwaniom.
Dlatego wspieranie nie oznacza wyręczania, lecz mądre towarzyszenie – obecność, cierpliwość i zaufanie, że dziecko może i potrafi uczyć się na własnych doświadczeniach.
Jak rodzic może wspierać zdrowie psychiczne dziecka? 👨👩👧👦💚
🔹Rozmawiaj codziennie – pytaj nie tylko o lekcje czy zadania, ale o emocje i relacje: „Co sprawiło, że się uśmiechnąłe/aś?”, „Czy było dziś coś trudnego?”, „Z kim najlepiej spędzało ci się czas w szkole?”
🔹Ucz nazywania emocji – pomóż dziecku zrozumieć, co czuje „Widzę, że jesteś zdenerwowany, to naturalne przed sprawdzianem”.
🔹Daj przestrzeń na odpoczynek – dziecko potrzebuje równowagi między obowiązkami a zabawą. Ważne jednak, aby odpoczynek nie oznaczał tylko czasu przed ekranem. Telefon czy komputer nie dają prawdziwego wytchnienia – przeciwnie, angażują emocje i powodują zmęczenie poznawcze, bo mózg cały czas przetwarza intensywne bodźce. Dlatego warto proponować dziecku inne formy relaksu: ruch na świeżym powietrzu, kreatywne zabawy, słuchanie muzyki, czytanie czy zwykłą rozmowę. To właśnie takie aktywności pozwalają naprawdę naładować baterie.
🔹Wspieraj, zamiast wyręczać – podpowiadaj sposoby rozwiązania problemu, ale pozwól dziecku spróbować własnych sił.
🔹Bądź uważny na sygnały ostrzegawcze – nagła zmiana nastroju, wycofanie, problemy ze snem czy jedzeniem mogą świadczyć o kryzysie.
🔹Daj przykład – dzieci uczą się, patrząc na dorosłych. Jeśli rodzic mówi o emocjach i radzi sobie z nimi, dziecko też uczy się, że emocje są naturalne.
A jeśli dziecko sobie nie radzi? 🆘
Nie bój się sięgnąć po wsparcie specjalisty – pedagoga szkolnego czy psychologa. Wczesna pomoc to nie nadmiar troski, lecz rozsądne działanie, które uchroni dziecko przed pogłębianiem się trudności.
Weronika Potaczek – psycholog, psychoterapeuta, Centrum Myśli
