26/01/2025
Schematy emocjonalne według Jeffreya Younga, twórcy terapii schematów, to trwałe wzorce myślenia, odczuwania i zachowania, które kształtują się w dzieciństwie i mogą mieć wpływ na całe życie dorosłej osoby. Young identyfikuje 18 różnych schematów, które mogą być uznawane za negatywne lub nieadaptacyjne.
Dziś „Schemat porzucenia”.
Według Jeffreya Younga jest jednym z najczęstszych schematów emocjonalnych, który rozwija się najczęściej w dzieciństwie, szczególnie w wyniku doświadczeń związanych z brakiem stabilności emocjonalnej ze strony ważnych opiekunów. Może się przejawiać w poczuciu, że jesteśmy narażeni na porzucenie przez innych, co prowadzi do lęku przed utratą bliskich i trudności w utrzymaniu stabilnych, intymnych relacji.
Schemat ten może rozwinąć się w wyniku różnych doświadczeń, takich jak:
Wczesne doświadczenia utraty: np. śmierć rodzica, rozwód, częste zmiany opiekunów, lub brak emocjonalnej obecności ze strony rodziców.
Zaniedbanie emocjonalne: brak wsparcia emocjonalnego, niedostateczna opieka.
Niestabilne lub nieprzewidywalne relacje: rodzice, którzy są emocjonalnie niestabilni, zmieniający się partnerzy opiekunów, lub osoby, które nie są dostępne w trudnych momentach.
Objawy schematu porzucenia:
Osoba z tym schematem często ma głęboko zakorzenione przekonanie, że nie jest w stanie utrzymać stabilnych relacji lub że zawsze zostanie porzucona. Objawy mogą obejmować:
Lęk przed porzuceniem: Obsesyjne obawy, że bliskie osoby odejdą lub nie będą w stanie się z nami zająć emocjonalnie.
Trudności w zbliżaniu się do innych: Często unikanie zaangażowania emocjonalnego, ponieważ istnieje obawa, że relacja zakończy się niepowodzeniem.
Nadmierna potrzeba zapewnienia: Osoby z tym schematem mogą nieustannie szukać zapewnienia o miłości i lojalności, a jeśli nie otrzymują tego w sposób, jaki oczekują, mogą odczuwać silny niepokój.
Zachowania kontrolujące: Niekiedy, aby "zabezpieczyć" relację, osoba może starać się kontrolować partnera, co może prowadzić do napięć w związku.
Przykłady myśli i przekonań związanych z tym schematem:
„Nie jestem wystarczająco dobry, aby ktoś mnie kochał.”
„Zawsze ktoś mnie opuści.”
„Jeśli się za bardzo zbliżę, zostanę porzucony.”
„Nie potrafię utrzymać stałej relacji, bo ludzie prędzej czy później odejdą.”