Okulistyka Weterynaryjna Lew

Zmiany mogą dotyczyć wnętrza soczewki, lub jej torebki. Zaćma u psa w początkowym stadium może obejmować jedynie część soczewki, lecz z czasem wypełnia jej całą objętość. W niektórych przypadkach zaćma przekracza pierwotną objętość torebki – tzw. zaćma pęczniejąca, doprowadzając do ciężkich powikłań w postaci zwichnięć soczewki, zapalenia błony naczyniowej i jaskry.

Bez względu na rodzaj zaćmy oraz czas powstania, mechanizmy jej rozwoju są podobne. Normalnie soczewka składa się w 2/3 z wody i 1/3 z białek. Jest zanurzona w płynach wewnątrzgałkowych, tzw. cieczy wodnistej, zatem przed jej spęcznieniem (nasiąknięciem jak gąbka), chroniona jest przez system pomp jonowych, zachowujących równowagę pomiędzy jej składnikami. Zaburzenie tej równowagi powoduje napływ wody do wnętrza soczewki, wzrost poziomu białek nierozpuszczalnych w wodzie i w konsekwencji utratę przezroczystości i rozwój zaćmy.

Stwardnienie jądra soczewki (ang. nuclear sclerosis) występujące fizjologicznie u starszych psów, jest często błędnie rozpoznawane jako zaćma. Objawy mogą być początkowo mylące, dlatego niezbędna jest konsultacja u okulisty. Proces ten związany jest z kompresją włókien soczewki co nieznacznie załamuje światło, dając lekko szaro-niebieskie zabarwienie. Przypadki te są objawem normalnego starzenia się soczewki u psa, nie upośledzają widzenia i nie wymagają leczenia.

Zaćma wrodzona – zwykle obustronna, jest to zaćma z którą pies się rodzi. Fakt ten nie musi jednak oznaczać, iż jest to zaćma dziedziczna. Powstawać może np. w skutek infekcji, zatrucia, lub towarzyszyć innym wadom jak: przetrwała błona źreniczna PPM, przetrwała tętnica szklistki PHA, przetrwała błona naczyniowa soczewki PHTVL, lub przetrwałe pierwotne ciało szkliste PHPV (ang. persistent hyperplastic primary vitreous). Możliwe i zalecane jest jej usunięcie.

Zaćma rozwojowa (wczesna) może pojawiać się jedno, lub obustronnie i powstaje we wczesnym okresie życia. Może mieć charakter dziedziczny, lub nabyty – jako skutek urazów oka, infekcji, intoksykacji, lub cukrzycy. Zalecane jest jej usunięcie.

Zaćma cukrzycowa w przebiegu cukrzycy dochodzi do wzrostu stężenia glukozy w soczewce, której nadmiar zamieniany jest w nierozpuszczalny w wodzie sorbitol. To powoduje gwałtowny napływ wody do wnętrza soczewki, uszkodzenie jej włókien i w konsekwencji zaćmę. W nieprawidłowo leczonej cukrzycy, rozwój zaćmy u psa może być błyskawiczny. Przy uregulowanej cukrzycy, tzn. ustaleniu dawek insuliny oraz unormowaniu dobowych poziomów glukozy, usunięcie zaćmy powinno być wykonane.

Zaćma pourazowa – po wypadku komunikacyjnym, po pogryzieniu, po ukłuciu kocim pazurem, po skaleczeniu kolcem, gałęzią, lub źdźbłem trawy – rozwój zaćmy jest bardzo szybki. Leczenie chirurgiczne zaćmy jest tu bezwzględnie zalecane.

Zaćma starcza (późna) – jako efekt normalnych procesów starzenia, statystycznie zaczyna pojawiać się u psów powyżej 6 roku życia. Usunięcie takiej zaćmy przywraca psu komfortowe życie.

Zaćma dziedziczna – jej częstotliwość wykazuje określone tendencje i predyspozycje rasowe. Psy z tą formą zaćmy nie powinny uczestniczyć w programach hodowlanych.