22/04/2025
🌈 Osoby transpłciowe w spektrum autyzmu – ważny, a często pomijany temat! ❤️💛💜
Szanowni Państwo,
Dziś chcemy zwrócić uwagę na osoby transpłciowe w spektrum autyzmu – temat, o którym wciąż mówi się za mało, mimo że jest niezwykle istotny!
🧩 Być może część z Was nie wie, że osoby w spektrum autyzmu częściej identyfikują się jako osoby należące do społeczności LGBTQ+ niż osoby neurotypowe.
📊 Jeśli chodzi o dane liczbowe to wyglądają one następująco:
🔸 50% mężczyzn i 78% kobiet w spektrum autyzmu określa się jako osoby nieheteroseksualne.
🔸 Około 8% osób w spektrum doświadcza dysforii płciowej – choć niektóre badania sugerują, że odsetek ten może być wyższy. (1)
💡 Kim są osoby transpłciowe?
Osoby transpłciowe to osoby, których tożsamość płciowa jest niezgodna z płcią przypisaną przy urodzeniu.
Osoby transpłciowe mogą doświadczać dysforii płciowej, która wywołuje dyskomfort i cierpienie psychiczne związane z rozbieżnością między płcią przypisaną a tożsamością płciową. Nie jest to ani zaburzeniem, ani defektem- tak samo jak spektrum autyzmu, jest to wielopłaszczyznowe zjawisko o różnych symptomach.
Osoby nienormatywne płciowo mogą też zmagać się z dyskryminacją krzyżową, która wynika z faktu bycia osobą w spektrum i przynależności do społeczności LGBTQ+, co w efekcie może prowadzić do zwielokrotnionego stresu mniejszościowego (dotyka on osoby należące do stygmatyzowanych grup mniejszościowych).
🔍 Co łączy spektrum autyzmu i transpłciowość?
Tak naprawdę nie ma na to pytanie jednej, poprawnej odpowiedzi. Wciąż istnieje mało badań skupiających się na tym zjawisku.
📌 Wśród ableistycznych hipotez, pisanych przez osoby, przez które przemawiają uprzedzenia na szczęście możemy też znaleźć hipotezy lepiej ugruntowane. Jedna z nich mówi, że „autystyczna skłonność do nieprzyswajania norm społecznych czy postrzegania ich jako arbitralne i niezrozumiałe, może chronić osoby autystyczne przed tłumieniem swojej nienormatywności płciowej”. (2)
Niestety możemy też spotkać się ze stwierdzeniem, że osoby autystyczne nie są w stanie same określić swojej płci, ponieważ nie rozumieją czym ta płeć faktycznie jest. Niektórzy specjaliści i osoby z otoczenia mogą też traktować to jako „objaw” autyzmu lub bagatelizować te przeżycia i odbierać je jako „autystyczną fiksację”.
🏳️⚧️ Jak wspierać osoby transpłciowe w spektrum autyzmu?
🔸 Bądźmy obecni – rozmawiajmy, wspierajmy i okazujmy nie tylko tolerancję, ale pełną akceptację.
🔸 Nie musimy wszystkiego rozumieć, by okazywać szacunek.
🔸 Respektowanie zaimków używanych przez osoby transpłciowe nic nas nie kosztuje, a dla nich jest czymś niezwykle ważnym.
🔸 W razie potrzeby warto skonsultować się ze specjalistą – seksuologiem, który ma doświadczenie w pracy z osobami w spektrum autyzmu.
💖 Każdy z nas jest inny, ale każdy zasługuje na wsparcie i akceptację.
(1) Dora M., Furgał E. (2021), Nastolatki LGBT+ w spektrum autyzmu. Poradnik dla
specjalistów. Kraków: Fundacja Dziewczyny w Spektrum, s. 9.
(2) Cyt. za: Kuta N., Fajt D. (2022) Spektrum autyzmu a transpłciowość.
[https://tranzycja.pl/publikacje/autyzm-transplciowosc/]
Post przygotowała Patrycja Kulas, studentka pedagogiki specjalnej na UWM w Olsztynie.
📚 Bibliografia w komentarzu
🔸
🖼 Opis grafiki:
Grafika przedstawia tęczowy symbol nieskończoności (symbol neuroróżnorodności), otoczony abstrakcyjnymi, kolorowymi wzorami, które podkreślają inkluzję osób LGBTQ+ w spektrum autyzmu.
🎨 Grafika wygenerowana przez ChatGPT. 🎭✨🎶
