
30/04/2025
Dziś dalsze informacje na temat odruchów, ponieważ ku naszemu wielkiemu zaskoczeniu wiele rodziców i pacjentów jest bardzo zainteresowana tym tematem...Dziś szczegółowo na temat jednego nich ale w następnym poście wytłumaczymy raz jeszcze dlaczego akurat warto zainteresować się tym tematem w przypadku rehabilitacji, życia codziennego m.in. podczas aktywności sportowych czy nawet rozwoju psychicznego;)
Zapraszam do lektury. A treści przygotowała dla Was Pani Aleksandra Głosz kto®a w naszym gabinecie prowadzi terapię dzieci z integracji odruchów :)
CHWYTNY ROBINSONA
🧠 Odruch jak z czasów prehistorycznych
Odruch chwytny jest uważany za ewolucyjnie stary mechanizm. U naszych przodków był niezbędny — małe małpiątko musiało mocno trzymać się sierści mamy, by nie spaść, gdy ta się przemieszczała. Dzieci dzisiaj już nie muszą chwytać sierści, ale mózg nadal „pamięta” tę funkcję — dlatego niemowlę automatycznie zaciska dłoń, gdy coś ją dotknie.
🖐️ Co to jest odruch chwytny (Robinsona)?
Odruch chwytny to jeden z tzw. odruchów pierwotnych, z którymi dzieci przychodzą na świat. Odruch chwytny Robinsona pojawia się pod koniec jedenastego tygodnia ciąży. Utrzymuje się do około 4. miesiąca życia dziecka. Natomiast u stóp do 12. miesiąca życia.
Ten odruch powinien stopniowo zanikać około 3–6 miesiąca życia. Jednak u niektórych dzieci, odruch może utrzymywać się dłużej i zaburzać rozwój motoryki małej, czyli np. umiejętności związanych z pisaniem, rysowaniem, zapinaniem guzików czy korzystaniem ze sztućców.
🤲 Działa błyskawicznie i bardzo mocno
Noworodek ma naprawdę zaskakująco silny chwyt — jeśli położysz swój palec na jego dłoni, potrafi się go trzymać tak mocno, że czasem można go delikatnie podnieść do pozycji siedzącej, trzymając tylko za rączki (choć oczywiście nie należy tego robić!). To pokazuje, jak intensywny jest ten odruch na początku życia.
🧘♂️ Nie tylko dłoń, ale też… stopa!
Dzieci mają również odruch chwytny w stopach – jeśli dotkniesz spodu stopy niemowlęcia, palce często się zginają, jakby próbowały coś złapać. To również jest pozostałość ewolucyjna.
🖐️🦶 Wywołanie odruchu
Wywołanie odruchu chwytnego polega na dotknięciu wnętrza dłoni niemowlęcia palcem lub cienkim przedmiotem (np. uchwyt grzechotki). Odruch może nasilać się także podczas uczucia głodu.
W przypadku stóp, aby wywołać zgięcie podeszwowe palców, można delikatnie nacisnąć je u nasady. Pomaga w rozwoju procesów poznawczych.
🧩 Niewygaszony odruch = ukryta przeszkoda w nauce
Choć może się wydawać, że to „drobnostka”, utrzymujący się odruch chwytny potrafi poważnie utrudnić dziecku naukę pisania i skupienia. Mózg, który nadal „myśli” odruchowo, ma mniejsze zasoby, by skupić się na innych zadaniach, np. literkach, cyfrach czy instrukcjach nauczyciela.
👧👦 Jakie mogą być objawy utrzymującego się odruchu chwytnego u starszych dzieci?
U dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym może to wyglądać tak:
✊Dziecko mocno zaciska długopis i szybko się męczy podczas pisania.
✊Ma trudności z precyzyjnym ruchem dłoni i palców.
✊Niechętnie rysuje, maluje, wycina.
✊Trzyma przedmioty zbyt mocno lub zbyt lekko — mogą wypadać z ręki.
✊Ma trudności z samodzielnym ubieraniem się (zapinanie guzików, suwanie suwaków itp.).
🎯 Dzieci czasem kompensują – ale kosztem energii
Niektóre dzieci radzą sobie z niewygaszonym odruchem np. przez dziwny chwyt narzędzia, zbyt duży nacisk, podpórki na łokciu czy zginanie ciała podczas pisania. Wygląda to jak „lenistwo” albo „dziwna pozycja”, ale to często sprytny sposób dziecka na obejście problemu, który wymaga uwagi.
👩🏫 Ćwiczenia integrujące odruch mogą poprawić nie tylko pisanie, ale też… zachowanie
Czasem po regularnym wykonywaniu ćwiczeń rodzice i nauczyciele zauważają, że dzieci są spokojniejsze, bardziej skupione, mniej impulsywne. To dlatego, że praca z odruchami pomaga „odciążyć” układ nerwowy.