Psycholog - Paulina Łatka

07/06/2025

CO SIĘ DZIEJE W ORGANIZMIE, GDY DOŚWIADCZASZ STRESU?

✨ zachodzi cały szereg zmian biologicznych w ciele

✨ układ współczulno-nadnerczowy mobilizuje zasoby w celu przygotowania się do reakcji walki lub ucieczki
⏩podwzgórze reaguje na stres i wysyła sygnały do
⏩ współczulnego układu nerwowego, który przekazuje impuls do
⏩ rdzenia nadnerczy, które uwalniają do
⏩ krwioobiegu adrenalinę i noradrenalinę, powodujące m. in.
⏩ przyspieszenie rytmu serca, szybszy matabolizm glukozy

✨ oś podwzgórze-przysadka-nadnercza
⏩ podwzgórze wydziela
⏩ hormon CRH, który pobudza
⏩ przysadkę do wydzielania
⏩ hormonu ACTH, co powoduje że
⏩ kora nadnerczy wydziela
⏩ kortyzol - hormon stresu

✨ kortyzol przydaje się w nagłych sytuacjach, ponieważ przygotowuje organizm do walki lub ucieczki oraz hamuje wrodzone reakcje odpornościowe
⏩ ucieczka staje się ważniejsza od zdrowienia, a regeneracja tkanek wtórna wobec przeżycia (w przypadku wystąpienia urazu, reakcja zapalna organizmu ulega opóźnieniu)

✨ jeśli stresor nie znika, kortyzol jest stale wydzielany - taka sytuacja może prowadzić do problemów fizycznych i psychicznych

✨ może on uszkodzić komórki mózgowe (zwłaszcza w obrębie hipokampa)

✨ długotrwały stres jest szkodliwy dla mózgu - może nawet zahamować rozwój (np. zestresowane dzieci nie przybierają na wadze w normalny sposób i przestają się prawidłowo rozwijać)

✨ wysoki poziom kortyzolu we krwi może być przyczyną wielu problemów zdrowotnych

✨ im dłużej działa dany stresor, tym poważniejsze są jego skutki

✨ przykładowe sytuacje życiowe powodujące przewlekły stres: długotrwała frustracja niesatysfakcjonującą pracą, tkwienie całymi latami w nieudanym i pełnym konfliktów małżeństwie, przewlekły problem zdrowotny)

✨ znaczenie ma też stawianie czoła wielu stresorom jednocześnie

07/06/2025

06/06/2025

✨ specyficzne dla kultury japońskiej zaburzenie lękowe - przypominające zachodnią fobię społeczną

✨ polega na strachu przed relacjami międzyludzkimi lub sytuacjami towarzyskimi - osoby cierpiące na taijin kyofusho niepokoją się, że zrobią coś, co zawstydzi lub obrazi innych

✨ obawa jest tak silna, że prowadzi do izolacji

✨ osoby z tym zaburzeniem boją się, że obrażą kogoś np. czerwieniąc się, wydzielając przykry zapach, patrząc niestosownie prosto w oczy drugiemu człowiekowi albo z powodu postrzeganych przez nie same własnych defektów fizycznych lub wyimaginowanych deformacji

✨ badacze dowiedli, że wzorzec symptomów został ukształtowany przez czynniki kulturowe - wartości kolektywistyczne Japonii (m. in. wychowanie w ścisłej zależności od matki, wpajanie strachu przed światem zewnętrznym, kładzenie dużego nacisku na komunikację utajoną - umiejętność odgadywania myśli i uczuć drugiej osoby oraz wrażliwość na nią)

✨ ludzie Zachodu cierpiący na tego rodzaju fobię, boją się sytuacji, w których mogą stać się obiektem obserwacji lub krytyki innych osób

✨ badacze międzykulturowi zauważyli, że w zależności od kultury, zaburzenia będą przyjmować rozmaite formy

06/06/2025

✨ badania sugerują, że już w wieku 4 miesięcy człowiek zaczyna reagować na związek między własnymi ruchami i zmianami w odbiciu lustrzanym
✨ przed ukończeniem pierwszego roku życia, rozpoczyna się rozpoznawanie określonych cech (np. plama różu na nosie)
✨ takie rozpoznanie siebie może być związane z rozwojem świadomości i umysłowym w ogóle, co ma ogromne znaczenie psychologiczne
✨ większość zwierząt nie rozpoznaje swojego odbicia w lustrze - często traktują je jako innego osobnika
✨ szympansy potrafią to zrobić pod warunkiem, że widziały swoje odbicie już wcześniej - później używają lustra, aby się sobie przyglądać i wykonywać czynności pielęgnacyjne
✨ m. in. delfiny i słonie również rozpoznają swoje odbicie w lustrze
✨ niektóre gatunki mogą być świadome siebie w inny sposób, nawet jeśli nie przechodzą testu lustra

06/06/2025

❌ przemoc!
❌ nie rób tego!
✨ istnieją inne, prawidłowe formy dyscyplinowania dzieci
❌ klaps, chwytanie, potrząsanie, itp. - ma swoją cenę
❌ badania pokazują związek między fizycznym dyscyplinowaniem, a odczuwaniem wyższego poziomu lęku u dzieci
❌ im bardziej nasilone fizyczne dyscyplinowanie przez rodzica, tym większa agresja u dziecka wobec innych
❌ gdy stosujesz przemoc fizyczną wobec swojego dziecka, zostaje zaburzone jego zaufanie do ciebie
❌ stosowanie fizycznego dyscyplinowania niesie ze sobą szereg negatywnych konsekwencji i ma duży wpływ na wiele aspektów reszty życia twojego dziecka
❌ kiedy podnosisz rękę na swoje dziecko, świadczy to o twoim problemie wewnętrznym

06/06/2025

✨ wyniki badań wskazują, że dla zdrowia tłumienie emocji może być szkodliwe
✨ może odegrać negatywną rolę w przebiegu choroby nowotworowej, wrzodowej i chorobach układu krążenia
✨ wyrażanie emocji jest częścią przystosowawczego stylu radzenia sobie i zmniejsza ryzyko zachorowania oraz łagodzi przebieg choroby
✨ ponadto, zrozumienie traumy, którą przeżyliśmy wydaje się sprzyjać zdrowiu

06/06/2025

📚 Różnorodne badania psychologiczne sugerują takie wnioski:

✨ najbardziej intensywne wzrastanie dziecka umożliwiają akceptujące i demokratyczne postawy rodziców
✨ towarzyszy temu przyspieszony rozwój intelektualny, oryginalność, poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego i kontroli
✨ dzieci rodziców odrzucających i autorytarnych mogą być chwiejne, agresywne, zbuntowane, kłótliwe
✨ kluczowe znaczenie ma spostrzeganie przez dzieci ocen siebie ze strony rodziców - jeśli czują, że są one pozytywne, wówczas są dla dziecka źródłem korzystnych odczuć
✨ jeśli czują, że oceny są negatywne - rozwijają u siebie niepewność i negatywną ocenę własną

06/06/2025

✨ szanowanie opinii dziecka i zachęcanie do ich wyrażania
✨ wspólne przebywanie w atmosferze ciepła i bliskości
✨ zezwolenie na spędzanie czasu z dziećmi i rodzinami, które cechują odmienne wartości lub idee
✨ udzielanie wsparcia
✨ zachęcanie dziecka do samodzielnego działania

📚 Badania potwierdzają, że warunki wychowania zapewniające dzieciom poczucie bezpieczeństwa oraz wolność w sferze psychicznej sprzyjają rozwojowi twórczych możliwości.

W jaki sposób wspierasz swoje dziecko? 🤩

06/06/2025

ZALETY ODCZUWANIA PRZYJEMNYCH EMOCJI

✨ między innymi budują odporność psychiczną
✨ badania potwierdzają, że odczuwanie przyjemnych emocji neutralizuje niektóre ze skutków działania stresu
✨ ludzie, którzy są zdolni doświadczać więcej przyjemnych emocji są bardziej odporni psychicznie
✨ takie osoby potrafią w większym stopniu kontrolować swoje myśli i działania oraz czują się mniej zestresowane od innych

06/06/2025

📚 Badania dowodzą, że tak!

✨ stres, którego doświadczamy ma wpływ na wewnętrzne procesy chemiczne organizmu - w tym środowisko komórkowe (a w nim znajdujące się telomery - łańcuchy DNA)
✨ telomer ulega nieznacznemu skróceniu przy każdej replikacji komórki, a więc z wiekiem telomer się zmniejsza
✨ osoby będące w tym samym wieku, które doświadczają codziennie stresu o różnym nasileniu, różnią się pod względem długości telomerów w komórkach
✨ dane empiryczne pokazały niezwykle silny związek między stresem, a długością telomerów
✨ wpływ stresu na proces starzenia jest ogromny
✨ okazało się, że wiek komórkowy u osób doświadczających silnego natężenia stresu wynosił od 9 do 17 lat więcej niż u osób, które odczuwają słabsze nasilenie stresu
✨ stres dotyczy każdego z nas - aby uniknąć jego negatywnych konsekwencji, warto nauczyć się radzić sobie z nim w konstruktywny sposób

06/06/2025

✨ poczucie dumy z osiągnięć
✨ pomysłowość i silne zaangażowanie w inicjowaniu działań
✨ szerokie zainteresowania
✨ tolerancja wobec niepewności i złożoności
✨ wytrwałość w obliczu przeciwności losu

👆🏻 w poście wymienione zostały przykładowe cechy, charakterystyczne dla osobowości twórczej