16/09/2025
Jakie działania może podejmować przedsiębiorca przebywając na L-4?
Pobieranie przez przedsiębiorcę zasiłku chorobowego nie oznacza zakazu podejmowania przez niego jakichkolwiek czynności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Dotyczy to m.in. podpisania dokumentu finansowego sporządzonego przez inną osobę.
Zgodnie z ogólną zasadą ubezpieczony, który:
wykonuje w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową,
lub
wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia,
traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
Wykonywanie pracy zarobkowej polega na podjęciu działań stanowiących realizację obowiązków pracowniczych lub wynikających z innego stosunku prawnego obejmującego świadczenie pracy. W przypadku prowadzenia działalności pozarolniczej, takimi pracami jest realizacja konkretnych czynności związanych wprost z tą działalnością, w tym nadzór nad zatrudnionymi pracownikami, obsługa klientów czy przyjmowanie i wydawanie materiałów.
Niezbędne i sporadyczne
Pracy zarobkowej nie stanowi uzyskiwanie w trakcie korzystania ze zwolnienia lekarskiego dochodów niepołączonych z osobistym świadczeniem pracy. Chodzi np. o podpisywanie dokumentów finansowych sporządzonych przez inną osobę.
Dopuszczalne jest m.in.:
w ramach czynności formalnoprawnych i sporadycznych, podpisanie dokumentów przygotowanych przez inne osoby, odebranie korespondencji,
udzielenie pełnomocnictwa innym osobom do prowadzenia firmy,
zarządzanie finansami bez aktywnej pracy operacyjnej (takie jak kontrola nad kontem bankowym, jeśli nie wymaga to aktywnej działalności).
Ważne! Dopuszczalne są takie czynności, których wykonanie jest konieczne, a brak ich realizacji mógłby negatywnie wpłynąć na zachowanie ciągłości działalności przedsiębiorstwa.
Nie jest natomiast dopuszczalne:
wykonywanie czynności generujących przychód lub czynności związanych z bezpośrednią obsługą klientów, realizacją zamówień, usług,
aktywne prowadzenie działalności operacyjnej (nadzór nad pracownikami, podejmowanie decyzji biznesowych dotyczących bieżącej działalności),
świadczenie usług lub sprzedaż produktów, kontaktowanie się z klientami w celu zawierania transakcji,
przekazywanie lub podpisywanie dokumentów bezpośrednio związanych z realizacją bieżącej działalności gospodarczej, jeśli wymagają one osobistego zaangażowania i przekraczają charakter czynności formalnoprawnych.
Takie wnioski wynikają m.in. z wyroku Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2012 r., sygn. akt II UK 186/11.
W niektórych przypadkach na okres pobierania zasiłku chorobowego warto rozważyć zawieszenie działalności (jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą nie zatrudnia pracowników) albo ustanowienie pełnomocnika.
Koszty funkcjonowania przedsiębiorstwa
Sam fakt przebywania na zwolnieniu lekarskim nie oznacza braku możliwości rozliczania kosztów. Aby określone wydatki można było uznać za koszty uzyskania przychodów, muszą one spełniać podstawowe warunki, tj.:
zostać poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania źródła przychodów,
zostać odpowiednio udokumentowane,
być związane z charakterem działalności gospodarczej.
Koszty „stałe” związane z prowadzeniem działalności, a ponoszone w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim, które mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, to np.:
stałe opłaty związane z wynajem biura, leasingiem pojazdów i maszyn,
koszty związane z mediami, takie jak prąd, internet, telefon,
wynagrodzenia pracowników,
usługi outsourcingowe (obsługa księgowo-kadrowa, marketing, obsługa IT).
Nawet jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność samodzielnie, bez zatrudnienia pracowników, to brak przychodów w danym okresie nie stanowi przeszkody do ujęcia określonych kosztów w ciężar kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem że spełniają one ustawowe przesłanki do uznania za koszty uzyskania przychodów.
Ważne! Zwolnienie lekarskie przedsiębiorcy nie ma wpływu na obowiązek złożenia PIT-u rocznego.
Odliczenie VAT
Podstawą do odliczenia VAT jest związek wydatku z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej. Prawo do odliczenia nie jest uzależnione od tego, czy przedsiębiorca przebywa na zwolnieniu lekarskim.
Przedsiębiorca może odliczyć VAT, jeśli:
wydatki są odpowiednio udokumentowane fakturą wystawioną na przedsiębiorcę,
zakupy dotyczą działalności gospodarczej (nawet jeśli przedsiębiorca nie wykonuje czynności osobiście, ponieważ przebywa na zwolnieniu lekarskim),
wydatki są poniesione w okresie prowadzenia działalności gospodarczej (nie w okresie zawieszenia działalności, podczas którego można rozliczać tylko określone wydatki),
towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Ważne! Przebywanie na zwolnieniu lekarskim nie jest równoznaczne z zawieszeniem działalności, a więc przedsiębiorca będzie zobowiązany do składania JPK_VAT.
Podstawa prawna:
art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 501 ze zm.)
art. 22, art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 163 ze zm.)
art. 86, art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 775 ze zm.)