26/08/2025
Matcha – Fakty i mity.
Matcha to nie tylko modny trend, ale prawdziwa potęga, która od wieków jest częścią japońskiej tradycji. To sproszkowana zielona herbata, ale wyjątkowa. Krzewy herbaciane są zacieniane na kilka tygodni przed zbiorami, co sprawia, że liście produkują więcej chlorofilu i L-teaniny. To właśnie ta ostatnia odpowiada za charakterystyczny, bogaty smak (umami) i unikalne właściwości. Pijąc matchę, spożywamy cały liść, a nie tylko napar, co czyni ją znacznie bogatszą w składniki odżywcze.
🟢Kluczowe korzyści zdrowotne
🟩 Bogactwo antyoksydantów: Matcha to mistrzyni wśród superfoods pod względem zawartości przeciwutleniaczy, zwłaszcza katechin, w tym EGCG. Związki te chronią komórki przed uszkodzeniami, wspierają zwalczanie stanów zapalnych i mogą zmniejszać ryzyko chorób przewlekłych.
🟩 Wsparcie dla umysłu: Połączenie kofeiny i L-teaniny działa synergicznie. O ile kawa daje szybki "kop" energii, o tyle matcha zapewnia łagodny, ale długotrwały przypływ energii i koncentracji. L-teanina wycisza układ nerwowy i pomaga zniwelować nerwowość często towarzyszącą spożyciu kofeiny.
🟩 Wspomaganie metabolizmu: Badania sugerują, że EGCG może przyspieszać metabolizm i zwiększać spalanie tłuszczu, co jest cennym wsparciem w procesie redukcji wagi.
🟩Źródło witamin i minerałów: Matcha dostarcza też witamin (A, C, K) oraz minerałów (potas, żelazo).
Przeciwwskazania i środki ostrożności
Mimo wielu zalet, matcha nie jest dla każdego. Ze względu na wysoką zawartość kofeiny, należy spożywać ją z umiarem, szczególnie w przypadku
▪️nadciśnienia tętniczego,
▪️chorób serca,
▪️zaburzeń lękowych,
▪️wrażliwości na kofeinę,
▪️kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny skonsultować spożycie matchy z lekarzem. Matcha może również ograniczać wchłanianie żelaza, dlatego nie należy pić jej w trakcie posiłków bogatych w ten pierwiastek.
🥄Jak przygotować i przyjmować matchę?
🟢Tradycyjnie (na wodzie)
▪️1-2 g matchy przesyp przez sitko do miseczki.
▪️Dodaj 70-100 ml gorącej wody (ok. 70-80°C).
▪️Ubijaj energicznie trzepaczką, aż powstanie jednolita, puszysta pianka. Pij od razu.
🟢Nowocześnie (Matcha Latte)
Jeśli wolisz łagodniejszy, kremowy smak, matcha latte to świetna opcja. Pamiętaj jednak o ważnej zasadzie: mleko krowie może w pewnym stopniu osłabiać działanie antyoksydantów.
Dlaczego tak się dzieje? Głównym winowajcą jest kazeina, białko zawarte w mleku krowim. Wiąże ono katechiny i EGCG z matchy, utrudniając ich wchłanianie przez organizm.
Jaką masz alternatywę? Jeśli zależy Ci na prozdrowotnych właściwościach, wybierz do matcha latte napoje roślinne o niskiej zawartości białka, takie jak mleko owsiane, migdałowe czy kokosowe.
Jak przygotować? W miseczce rozpuść 1-2 g matchy w małej ilości gorącej wody (20-30 ml). W osobnym naczyniu spień 200 ml ciepłego napoju roślinnego i wlej je do kubka z pastą matchy. Opcjonalnie posłodź.
🍵Inne formy spożycia
Matchę można także dodawać do smoothie, wypieków oraz owsianki czy jogurtu, aby wzbogacić je o składniki odżywcze.
⏲️Dawkowanie i pora dnia
Zalecana porcja to 1-2 filiżanki dziennie. Ze względu na zawartość kofeiny, najlepiej spożywać matchę w pierwszej połowie dnia (np. na śniadanie), co naturalnie pobudzi organizm i poprawi koncentrację.
Źródła:
* "The effect of green tea on exercise-induced fat oxidation; a meta-analysis", *Obesity Reviews*, 2011.
* "Theanine and Caffeine Synergistic Effect on Cognitive Function and Mood", *Nutrients*, 2021.
* "Green tea and its health benefits", *Journal of the American College of Nutrition*, 2005.