Centrum Widok-Tomatis Piła analogowo

12/09/2025

Zaburzenia ze spektrum autyzmu. Warto przeczytać.

Szanowni Państwo – dzisiaj niełatwe treści, ale starałam się je w prosty sposób przedstawić.

Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) to zrożnicowane zaburzenie neurorozwojowe, dla którego obecnie nie ma zatwierdzonej terapii medycznej łagodzącej podstawowe objawy. Obecnie opracowywanych jest kilka leków, które mogą wspomóc funkcjonowanie osób z ASD oddziałując zarówno na podstawowe nieprawidłowości patofizjologiczne, jak i podstawowe objawy ASD.

Kwas foliowy to rozpuszczalna w wodzie witamina z grupy B (witamina B9), która jest niezbędna do prawidłowego rozwoju neurologicznego. Wady metabolizmu kwasu foliowego mogą powodować nieprawidłowości fizjologiczne związane z ASD, takie jak zaburzenia w szlakach metabolicznych puryn i redoks. O co chodzi? Już tłumaczę.

Puryny są niezbędne do syntezy, naprawy i replikacji kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA) obecnego w naszych komórkach. Ograniczenia w produkcji puryn mogą prowadzić do mutacji, niestabilności chromosomowej, zmienności liczby kopii i poważnych nieprawidłowości chromosomowych, które mogą być związane z ASD.

Zredukowany glutation (GSH) jest niezbędny do usuwania bardzo szkodliwych wolnych rodników tlenowych. Nieprawidłowości w metabolizmie GSH mogą prowadzić więc do uszkodzeń oksydacyjnych DNA, białek i lipidów komórkowych. Czy poziom dobrego GSH jest zmniejszony u osób z ASD? Tak. Nieprawidłowości GSH i markery [znaczniki] uszkodzeń oksydacyjnych zostały udokumentowane pośmiertnie w obszarach mózgu odpowiedzialnych za mowę, emocje i zachowania społeczne u osób z ASD. W rzeczywistości są one tak powszechne w ASD, że sugeruje się, że mogą być markerami diagnostycznymi dla tego zaburzenia.

To teraz … nawet pomimo prawidłowego stężenia kwasu foliowego w surowicy, jego stężenie w mózgu może być bardzo niskie. Dlaczego? Chodzi o to, że głównym zaś transporterem kwasu foliowego przez barierę krew-mózg jest receptor kwasu foliowego α (FRα). Jeśli on zostanie zablokowany, to jednocześnie transport niezbędnej witaminy do mózgu będzie znacząco zahamowany. Jest jeszcze alternatywny transporter, tzw RFC, ale on ma mniejsze znaczenie.

Co może zablokować receptor dla kwasu foliowego? Na przykład własne przeciwciała (tzw. autoprzeciwciała), które wiążą i upośledzają funkcję tego receptora – co za tym idzie, pomimo obecności kwasu foliowego w krążeniu nie może się on dostać do mózgu.

W jednym z badań 93 dzieci z ASD wykazano, że 60% z nich posiada przeciwciała blokujące receptor dla kwasu foliowego. A zatem, posiadały one znacząco niższe stężenia kwasu foliowego w mózgu. Podobne wyniki pokazano z badań we Francji – 58% dzieci z ASD miało takie autoprzeciwciała. W sumie, różna badania wykazały, że autoprzeciwciała zidentyfikowano u 58%–76% dzieci z ASD.

I teraz przechodzę do sedna …

Leukoworyna wapnia (znana również jako kwas folinowy) jest badana pod kątem poprawy funkcjonowania szlaku kwasu foliowego w dzieci z ASD. Otóż wiąże się ona właśnie z alternatywnym receptorem kwasu foliowego – RFC, co teoretycznie ma zwiększyć transport tej witaminy do mózgu. Ponieważ jednak RFC ma mniejsze powinowactwo do folianów niż FRα (ten główny transporter), leczenie wymaga wysokiej dawki leukoworyny.

Jakie uzyskano wyniki?

Dr Frye i dr Rossignol w roku 2020 badali grupę 44 dzieci z ASD z pozytywnym wynikiem testu na obecność autoprzeciwciał dla receptorów kwasu foliowego. Część stanowiło grupę kontrolną, zaś pozostałym dzieciom podawano 2 mg/kg/dzień (maksymalnie 50 mg dziennie) leukoworyny w 2 dawkach podzielonych.

Zaobserwowano istotnie większą poprawę u dzieci, którym podawano leukoworynę w porównaniu z dziećmi nieleczonymi w zakresie komunikacji werbalnej, języka receptywnego i ekspresywnego oraz zachowań stereotypowych.

Ale – trochę studzę emocje. Jak widać na załączonej rycinie, inne parametry nie ulegały tak spektakularnej poprawie. Na przykład w zakresie nadreaktywności, poprawy nastroju czy agresji nie osiągnięto polepszenia wskaźników, a nawet w niektórych przypadkach obserwowano pogorszenie.

Dlatego czekam na wyniki badań klinicznych. Obecnie trwa badanie NCT02839915 „Leukoworyna w leczeniu zaburzeń językowych u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu”, zaś do drugiego NCT04060030 „Leczenie deficytów społecznych i językowych leukoworyną u małych dzieci z autyzmem” przebiega dopiero rekrutacja.

Chcę jednak wyraźnie zaznaczyć jedno - leukoworyna to nie lek - nie da się "wyleczyć" ASD. Jednak prawdopodobna jest poprawa funkcjonowania dzieci z tym zaburzeniem.

06/09/2025

♦️Dysleksja. Co jest najważniejsze w pracy z dzieckiem z dysleksją? Spokój i odpuszczenie sobie i dziecku. Jeśli jesteś sfrustowany i zmęczony mierzeniem się na co dzień z problemem dysleksji, zapraszam na terapię. Pomoże ona nie tylko dziecku w lepszej koncentracji, motywacji do pracy czy poprawieniu percepcji słuchowej. Pozwoli również Tobie zrelaksować się, uzyskać lepszą odporność na stres czy nie przejmować się drobiazgami. Zapraszam dzieci wraz z opiekunami (opiekun nie płaci za terapię).
https://www.facebook.com/621249334728404/posts/1136510076535658/

MAMA DZIECKA Z DYSLEKSJĄ – AGENTKA DO ZADAŃ SPECJALNYCH

Im dłużej pracuję dziećmi dyslektycznymi i ich mamami, tym bardziej rozumiem, jak bardzo mama i jej nastawienie są ważne. Taka mama wcale nie rodzi się z zestawem potrzebnych cech, by rzeczywiście pomóc swojemu dziecku. Ciężko na nie pracuje. I gdy w końcu zgromadzi większość odpowiednich przymiotów, sukces dziecka staje się łatwiejszy.

Początkowo każda mama myśli podobnie: „przecież jeśli tylko dłużej przysiądziemy, damy radę”. Siadają więc razem – mama i dziecko, ćwiczą godzinami i… niewiele to daje. Dziecko w domu umie, ale na sprawdzianie pisze jakoś inaczej. Więc może trzeba przysiąść jeszcze dłużej…? Im więcej nacisków ze strony mamy, tym większy opór dziecka. Mama walczy z własną złością, zniechęceniem, bezradnością i brakiem cierpliwości, stopniowo przejmując odpowiedzialność za zadania domowe i oceny szkolne. Czuje, że tak właśnie robić powinna, ponieważ nauczyciele powtarzają „Proszę pracować więcej”.

Niestety, szkoła nie jest przygotowana do tego, by pomóc dziecku z dysleksją i stara się przerzucić odpowiedzialność na barki rodzica. „Pani syn za wolno pracuje”, „Córka źle przepisuje z tablicy”, „Muszą Państwo popracować nad charakterem pisma”, „Proszę coś zrobić z ortografią”. Ale czy rodzic może zdziałać coś więcej niż nauczyciel, nie będąc w żadnym nawet calu pedagogiem? To trochę tak, jakby lekarz podczas wizyty powiedział nam: „Proszę się jednak bardziej skupić, bo sama pani widzi, że nie idzie nam z tą diagnozą”.

To, że szkoła nie do końca radzi sobie z dysleksją, to kwestia systemu edukacji, który niestety pod tym względem nie jest, i nie był, reformowany. A tymczasem podstawowy program trzeba by mocno okroić. Pozostałe godziny dzieci powinny spędzać w szkole albo rozwijając prawdziwe zainteresowania i talenty, albo korzystając z pomocy w zakresach, w których mają problemy.

Godzinowo wyszłoby to samo, co mamy teraz, ale każdy uczeń dostałby to, czego potrzebuje. W dodatku, jeśli ktoś korzystałby z pomocy np. w zakresie języka polskiego, to mógłby rozwijać swój talent w innych przedmiotach.

Tymczasem na razie zajęcia z pedagogiem, które proponuje szkoła, tylko w nielicznych przypadkach przynoszą dobre efekty – wszystko zależy od tego, ile sam pedagog szkolny inwestuje w wiedzę poświęconą wszelkim problemom z czytaniem, pisaniem, liczeniem, koncentracją uwagi itp. W dodatku zajęcia te odbywają się po lekcjach, więc dzieci z problemami są często już zmęczone szkołą, przeciążone pracą i wcale nie chcą uczestniczyć w dodatkowych lekcjach. Idą tam tylko po to, by szkoła zechciała respektować opinię z poradni.

Wracając do mamy: mama, gdy słyszy, że ma coś zrobić, stara się coś zrobić. I stopniowo daje się wkręcić w spiralę przejmowania obowiązków szkolnych. Jednocześnie gdzieś podświadomie wie, że coś jest nie tak, więc zaczyna wpadać w coraz większą frustrację. Bo w końcu ileż można pomagać? A programy z roku na rok pęcznieją. Piąta klasa jest jeszcze do ogarnięcia. W szóstej bywa trudnej, w siódmej utrzymanie dobrych stopni to prawie niewykonalne…

I wtedy mama szuka pomocy na własną rękę. Czyta książki, załatwia korepetycje, inwestuje w nowoczesne metody. Ale przede wszystkim zaczyna dostrzegać, że nie można dać się zwariować. To jest moment zwrotny. Mama, która odpuszcza, to jest ideał, do którego wszystkie powinnyśmy dążyć, jeśli chcemy poradzić sobie z dysleksją naszego dziecka. I wcale nie chodzi o to, by nic nie robić – oczywiście, że szukamy skutecznych metod i pracujemy nad tym, by naszemu dziecku było łatwiej. Tu raczej chodzi o stres i poczucie odpowiedzialności.

Naszemu dziecku ma prawo pójść gorzej. Dziecko może dostawać słabsze oceny z przedmiotów, które nie są jego miłością. Nie szkodzi, że będą pojawiać się zarówno wzloty, jak i upadki. I przede wszystkim – dysleksja naszego dziecka nie wystawia nam cenzurki jako rodzicowi. To jest po prostu dysleksja.

Spokojna mama, która nie spina się na myśl o gorszych stopniach i braku zadań domowych, jest lepszym wsparciem dla dziecka niż mama nerwowa. Kiedy zaczyna odpuszczać, dziecko ma szansę się nauczyć, jakie są konsekwencje braku zadań i że w zasadzie nie chodzi o to, by uczyć się dla rodziców, tylko jednak dla siebie. Spokojna mama jest kimś, do kogo można przyjść i poprosić o wsparcie, w chwili, kiedy coś nie idzie. Spokojna mama daje w końcu to wyciszenie, które potrzebne jest dyslektykowi, by opanować problemy z nauką. W stresie nauka do głowy po prostu nie wchodzi…

Podczas moich zajęć widzę, jak dzieci bez wywierania presji z zewnątrz, szybko opanowują stres związany z czytaniem, pisaniem i liczeniem i zaczynają naukę traktować… neutralnie. Nie mówię, że od razu z radością, bo nie zawsze się to zdarza – choć bywa i tak. Jednak neutralnie, to już coś – to zadanie do wykonania, to zwykła praca, która wymaga po prostu czasu i tyle.

Mama dziecka dyslektycznego, czyli mama do zadań specjalnych, która odnosi sukcesy, w wersji idealnej dąży do tego, by osiągnąć taki zestaw cech:
• Spokój i brak wewnętrznej presji, że jako mama musi sprostać wszystkiemu
• Przekonanie, że dziecko uczy się samo, a rodzic może ewentualnie pomóc
• Odpuszczanie, jeśli nauka przekracza jakąś sensowną liczbę godzin (dziecko musi mieć hobby i musi spać)
• Chwalenie za postępy, a nie za stopnie
• Akceptacja faktu, że nie wszystkie przedmioty będą wyglądały tak samo dobrze na świadectwie
• Domaganie się od nauczycieli, by zapoznali się z opinią poradni i dostosowali odpowiednio wymagania
• Poszukiwanie odpowiedniego wsparcia poza szkolnym systemem (np. jeśli dziecko ma problem z przetwarzaniem słuchowym i taką opinię uzyskaliśmy z poradni, to szukamy specjalisty od przetwarzania słuchowego; jeśli czytanie wyrazów odbywa się od środka lub od końca, a pewne słowa są pomijane, mylone są podobne litery, może być metoda Rona Davisa, przedtem jednak badamy wzrok dziecka nie tylko u okulisty, ale także u ortoptyka; jeśli dziecko ma kłopoty z równowagą, myli stronę prawą z lewą, źle zapamiętuje, jest wrażliwe na dotyk, szukamy zajęć integracji sensorycznej – często problemy z czytaniem i pisaniem mogą mieć także swoje źródło w braku wygaszenia pierwotnych odruchów)
• Taka organizacja nauki, by – jeśli się da – przypominała coś przyjemnego (np. zapamiętywanie państw i stolic on-line; są takie strony w Internecie, które to umożliwiają)
• Poszukiwanie talentów u dziecka i ich rozwijanie – nawet jeśli dany talent się jeszcze nie ujawnił, to warto pokazać dziecku wiele możliwości, by miał szansę znaleźć coś dla siebie
• Utwierdzanie dziecka w poczuciu, że dysleksja związana jest z innym sposobem myślenia, ale nie gorszym, tylko często lepszym (wiele wybitnych osób, poczynając od Einsteina miało dysleksję); jeśli uczeń pokona trudności ze znakami umownymi (litery, cyfry), to potem już naprawdę nic go nie ogranicza…

Ron Davis mówi o darze dysleksji. Taką też napisał książkę („Dar dysleksji”, Wydawnictwo Zysk i S-ka). Podkreśla tam, że problemy z czytaniem, pisaniem lub liczeniem wynikają z rozproszenia – wyobraźnia dziecka jest tak bogata, że nieustannie chce być we wszystkich miejscach naraz. Trudno wtedy skupić się na literach. Tego skupienia można się nauczyć. Jednak na pewno nie dzięki presji, jaką szkoła chce wywrzeć zarówno na uczniach, jak i na ich mamach, które naprawdę muszą przejść długą drogę, żeby nie dać się zwariować, odnaleźć w tym wszystkim jakiś spokój i przekazać go dziecku.

Anita Chmara
Trener metody Rona Davisa
mocdysleksji. pl
+48 607 639 262

04/09/2025

❗Wolny termin na terapię od 16 września. Zapraszam na diagnozę uwagi słuchowej przed rozpoczęciem terapii. Informacje i zapisy pod nr telefonu 606637250.

01/09/2025

♦️Pierwszy dzień szkoły. Powodzenia dzieciaki. Niech moc będzie z Wami 💪😊.

24/08/2025

24/08/2025

♦️Twoje dziecko ma wzmożoną potrzebę ruchu?
♦️Słabo się koncentruje i ma problemy z emocjami?
♦️Może ktoś zasugerował badanie w kierunku ADHD?
Czy wiesz, że takie objawy mogą powodować nadwrażliwości słuchowe? Warto to sprawdzić.
Zapraszam na diagnozę uwagi słuchowej. Informacje i zapisy pod nr tel.606 637 250. 🎼🎶🎧

20/08/2025

Wolny termin na diagnozę zaburzeń uwagi słuchowej - czwartek 21.08 godz.17.
Kontakt 606637250
Zapraszam 😊

19/08/2025

🎼Już po urlopie, z nową energią. Zapraszam 🎧🎶🎵 https://www.facebook.com/tomatis.pila

13/08/2025

Dziś Światowy Dzień Leworęcznych. Wszystkim piszącym lewą ręką najlepszego 🥰

01/08/2025

❗Zwolniło się miejsce na terapię Tomatisa od 18 sierpnia. Informacje i zapisy pod nr telefonu 606637250. Zapraszam 🎼🎧🎵