09/04/2025
W 1997 roku 11 kwietnia został ustanowiony Światowym Dniem Osób Cierpiących na Chorobę Parkinsona. Miało i do tej pory ma to na celu zwiększenie społecznej świadomości w temacie choroby Parkinsona oraz okazanie wsparcia osobom chorym i ich rodzinom. 11-go kwietnia urodził się James Parkinson. Był to angielski chirurg, farmaceuta, który jako pierwszy opisał objawy choroby. Symbolem tego dnia jest czerwony tulipan, a tak dokładnie to konkretna odmiana tego kwiatu z białymi elementami, która została wyhodowana przez Holendra, który w swoim życiu musiał mierzyć się z tą chorobą.
🌷Czym jest choroba Parkinsona?🌷
Choroba Parkinsona jest zaburzeniem neurodegenracyjnym, której przyczyna nie jest do końca jasna. Mówi się jednak o obumarciu neuronów dopaminergicznych w istocie czarnej. Dopamina sama w sobie jest neuroprzekaźnikiem zaangażowanym w kontrolę ruchu i kiedy brakuje neuronów dopaminergicznych, człowiek nie jest w stanie poruszać się w kontrolowany sposób.
Choroba ta występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet i cierpi na nią 0,5-1% osób między 65 a 69 rokiem życia oraz 1-3% osób powyżej 80 roku życia.
Objawy choroby Parkinsona pojawiają się i narastają powoli w ciągu kilkunastu lat. Początkowo chorzy zauważają pewne spowolnienie ruchowe i niezgrabność w ruchach, pojawiają się zaburzenia pisania. Spowolnieniu ulegają jednak także procesy psychiczne. W związku z tym, że raczej jest to choroba występująca w okresie starości, to niektórzy w początkowych fazach wiążą ją ze zmianami reumatycznymi. Dopiero po pewnym czasie osoby te zauważają u siebie zaburzenia równowagi i trudności z wykonywaniem takich czynności jak wstawanie z krzesła.
🌷Jakie są objawy choroby?🌷
Wśród podstawowych objawów choroby możemy wymienić:
➡️Spowolnienie i zubożenie ruchów,
➡️Trudności z wykonywaniem ruchów precyzyjnych,
➡️Chód szurający,
➡️Drobne kroczki;
➡️Brak fizjologicznych współruchów takich jak balansowanie rękami przy chodzeniu,
➡️Trudności w rozpoczęciu ruchów, gdy nie istnieją zewnętrzne bodźce, które mogłyby zainicjować działanie,
➡️Sztywność mięśniowa,
➡️Ruchy mimowolne różnych części ciała wywoływane skurczami mięśni.
Dodatkowo mówi się także o:
➡️Przodopochyleniu tułowia,
➡️Niewyraźnej i cichej mowie,
➡️Trudnościach w przełykaniu,
➡️Spowolnionym przebiegu procesów psychicznych, osłabionej pamięci i osłabionej zdolności przypoiminania,
➡️Ślinotoku,
➡️Łojotoku,
➡️Napadowym poceniu się,
➡️Halucynacjach i urojeniach.
🌷Psychologiczny wymiar choroby Parkinsona🌷
Układ nerwowy osoby chorej ulega stopniowemu uszkodzeniu, a co za tym idzie, uszkodzeniu ulegają różne struktury mózgu w tym te, które odpowiadają za funkcje poznawcze, nastrój i motywację.
Jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych towarzyszących tej chorobie jest depresja, która pojawia się nawet u 40-50% chorych. Chorzy mogą doświadczać smutku, przygnębienia, poczucia winy, poczucia bezradności, braku kontroli nad własnym ciałem i życiem, a nawet utraty sensu życia. Depresja może być trudna do rozpoznania, ponieważ jej objawy takie jak spowolnienie i utrata energii oraz motywacji mogą nakładać się na symptomy choroby Parkinsona.
Choroba wiąże się z uczuciem niepewności o to, co przyniesie przyszłość, oraz stresem wywołanym przez fizyczne trudności. Możemy zatem uznać, że chorzy żyją w dużym napięciu. Takie odczucia mogą prowadzić do powstania nadmiernego lęku, a nawet do wystąpienia ataków paniki.
Choroba Parkinsona może zmusić do zmiany stylu życia, rezygnacji z pracy czy hobby. Co więcej może sprawić, że osoba chora stanie się w pewnym stopniu zależna od osób, które się nią opiekują. W takich sytuacjach pojawiają się w ludziach pewne fundamentalne pytania: “Kim jestem?”, “Po co tu jestem?”, “Jaki jest cel mojego życia?”. Brak logicznej odpowiedzi na te pytania może prowadzić do poczucia utraty tożsamości.
🌷Jak wspierać osoby cierpiące na chorobę Parkinsona?🌷
W związku z faktem, że chorzy mogą zmagać się z poczuciem bezsilności, utraty kontroli czy samotnością, trzeba działać mądrze i empatycznie. Przede wszystkim należy być fizycznie, psychicznie i emocjonalnie.
👂Słuchaj - należy dać choremu przestrzeń do wyrażania swoich emocji, lęków i frustracji, dlatego wysłuchuj, nie przerywaj, nie oceniaj i nie rób nic na siłę;
🤝Zachowaj partnerstwo - nie przejmuj kontroli, należy wspierać samodzielność i decyzyjność chorego i unikać traktowania go jak dziecko, ponieważ każdy z nas potrzebuje poczucia odpowiedzialności za własne życie;
🧠Próbuj zrozumieć - osoba cierpiąca na chorobę Parkinsona ma trudności w poruszaniu się, może mieć spadki nastroju, może być drażliwa, może się wycofywać, może mieć trudności z koncentracją, planowaniem, mówieniem, ale należy pamiętać, że są to objawy choroby, a nie świadome zachowania;
🧩Pomóż zachować rytm i sens życia - zachęcaj osobę cierpiącą na chorobę Parkinsona do aktywności, które ta osoba lubiła wcześniej, jednak pamiętaj, aby dostosować tempo do aktualnych możliwości. Dodatkowo zadbaj o komfortową rutynę, bo rutyna daje człowiekowi poczucie bezpieczeństwa;
🫂Pomóż zadbać o relacje - ważne, aby nie izolować osoby chorej, pomóż utrzymać kontakt z bliskimi i ważnymi osobami;
🤍Prawo do trudnych dni - każdy ma prawo do trudnych dni, zarówno osoba, która mierzy się z chorobą, jak i jej bliscy. Nie zawsze wszystko idzie po naszej myśli.
