Mariusz Szokaluk- psychoterapeuta, specjalista psychoterapii uzależnień

19/09/2025

"Gry rodzinne" to świetna pozycja, która w przystępny sposób wprowadza w świat terapii systemowej. Autorka pokazuje, że problemy jednostki nie są jej winą, lecz często wynikają z ukrytych reguł i ról, jakie pełnimy w rodzinie.
​Książka uczy, jak rozpoznać dysfunkcyjne wzorce i opór rodziny przed zmianą. To praktyczny przewodnik, który pomoże Ci lepiej zrozumieć, jak Twoje relacje i komunikacja wpływają na wszystkich członków rodziny i innych systemów w których żyjesz. Idealna lektura, by rozpocząć świadomą pracę nad zdrowszymi i bardziej otwartymi relacjami.

13/09/2025

W poniedzialek 15.09.2025r., rusza psychoterapia grupowa w naszym Ośrodku.

Grupa otwarcia: start: godz. 17.00

Wszystkich zapisanych pacjentow serdecznie zapraszam.

Jednocześnie informuję, iż osoby z listy rezerwowej zostaną zawiadomione przez recepcję, w sytuacji, kiedy zwolni się miejsce.

Do zobaczenia

27/08/2025

ZAPROSZENIE

Odpowiadając na Państwa zapotrzebowanie, uprzejmie informuję, iż
rozpoczynamy nabór do psychoterapii grupowej dla osób uzależnionych w ramach NFZ

We wrześniu rusza nowa grupa terapeutyczna dla osób doroslych zmagających się z uzależnieniem.

👉 Spotkania odbywają się w ramach NFZ – bezpłatnie dla pacjentów ( brak skierowania, a w niektórych przypadkach nawet ubezpieczenia)

👉 Przed dołączeniem do grupy konieczna jest indywidualna konsultacja, aby dopasować formę pomocy do potrzeb uczestnika.

👉 Grupa będzie miała charakter półotwarty, co oznacza, że można dołączyć także w trakcie jej trwania.

👉 Grupa będzie składała się z dwóch etapów: wstępnego i opartego o zasady procesu grupowego.

👉 Grupa będzie prowadzona przez dwóch psychoterapeutów

💬 To przestrzeń, w której możesz otrzymać wsparcie, podzielić się doświadczeniami i rozpocząć proces zmiany w bezpiecznej atmosferze.

📞 Po więcej informacji i zapisy zapraszam do kontaktu prywatnego.

🧠

05/08/2025

Jak się diagnozuje uzależnienie od alkoholu? Zapraszam do zapoznania się z krótkim artykułem na ten temat.

Cel diagnozy : celem diagnozy uzależnienia od alkoholu jest ustalenie, czy dana osoba spełnia kryteria uzależnienia, określenie etapu problemu, poznanie psychologicznych mechanizmów uzależnienia, oraz sformułowanie wskazań do dalszego leczenia. Nie chodzi tylko o postawienie „etykiety” – diagnoza to proces zrozumienia, co dzieje się w życiu danej osoby i jak można jej skutecznie pomóc.

Etapy diagnozy uzależnienia:

🔹 1. Wywiad kliniczny (rozmowa diagnostyczna):

To podstawowy i najważniejszy element diagnozy. Podczas rozmowy psychoterapeuta zbiera informacje o:

* historii picia alkoholu – od kiedy, w jakich okolicznościach, jak często i ile,
* momentach utraty kontroli – czy zdarzało się pić więcej niż planowano, ukrywać picie,
*konsekwencjach picia – w pracy, w rodzinie, zdrowotnych, prawnych,
*motywach sięgania po alkohol – czy alkohol pełni funkcję emocjonalną, np. pomaga zasnąć, redukuje napięcie, poprawia nastrój,
*próbach przerwania lub ograniczenia picia – i ich skuteczności,
*występowaniu objawów abstynencyjnych, takich jak drżenie, pocenie się, bezsenność, niepokój,
*społecznym i rodzinnym kontekście picia – presja, środowisko, konflikty, współuzależnienie.

Rozmowa prowadzona jest w atmosferze szacunku, bez oceniania, i może odbywać się w jednej lub kilku sesjach – w zależności od potrzeb pacjenta i stopnia złożoności sytuacji.

🔹 2. Kwestionariusze przesiewowe i diagnostyczne;

Aby obiektywizować dane z wywiadu i wspomóc diagnozę, terapeuta może zaproponować wypełnienie jednego lub kilku kwestionariuszy. Najczęściej stosowane:

&AUDIT (Alcohol Use Disorders Identification Test) – 10 pytań opracowanych przez WHO, pomagających ocenić ryzyko problemowego picia i uzależnienia.

&CAGE – prosty test składający się z 4 pytań, szczególnie użyteczny przy krótkich konsultacjach.

&SADD (Short Alcohol Dependence Data) – test mierzący nasilenie uzależnienia.

&MAST

Wypełnienie kwestionariuszy trwa od kilku do kilkunastu minut i daje dodatkowe dane wspierające decyzje i postępowanie terapeutyczne.

🔹 3. Obserwacja kliniczna i funkcjonowanie psychiczne;

Podczas spotkania terapeuta zwraca uwagę na:

*styl mówienia o alkoholu (unikanie tematu, żartowanie, umniejszanie problemu),

*mechanizmy obronne, typowe dla uzależnienia (zaprzeczanie, racjonalizacja, projekcja),

*stan emocjonalny – niepokój, obniżony nastrój, napięcie, wstyd, wycofanie,

*gotowość do zmiany (wg modelu Prochaski i DiClemente – od zaprzeczenia do działania).

Ta część diagnozy jest szczególnie ważna, gdy osoba zgłasza się pod wpływem nacisku rodziny lub instytucji (np. sądu, pracy) i nie jest przekonana, że ma problem.

🔹 4. Ocena spełnienia kryteriów diagnostycznych;

Terapeuta dokonuje oceny zgodnie z klasyfikacjami:

✅ ICD-10

Uzależnienie rozpoznaje się, gdy w ciągu ostatnich 12 miesięcy występują co najmniej 3 z poniższych:

silne pragnienie (głód) picia alkoholu,

trudności w kontrolowaniu picia (ilości, czasu, sytuacji),

objawy odstawienia po zaprzestaniu,

zwiększona tolerancja (potrzeba większych dawek alkoholu),

zaniedbywanie innych zainteresowań i obowiązków,

kontynuowanie picia mimo świadomości szkód.

✅ DSM-5 (Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne)

🔹 5. Rozmowa podsumowująca i wstępna diagnoza;

Po zebraniu danych terapeuta:

omawia z pacjentem swoje obserwacje i wnioski,

przedstawia, czy występują objawy uzależnienia lub ryzykownego picia,

proponuje dalsze kroki: terapię indywidualną, grupową, wsparcie dla bliskich, ewentualne skierowanie do lekarza lub ośrodka leczenia uzależnień.

Ważne: diagnoza nie kończy się stygmatyzującym orzeczeniem. Jej celem jest pomóc pacjentowi lepiej zrozumieć siebie i świadomie zdecydować, co dalej.

Podsumowanie – po co diagnozować uzależnienie?

Aby zrozumieć własny wzorzec picia i jego przyczyny.

Aby uniknąć dalszych strat zdrowotnych, rodzinnych, zawodowych.

Aby rozpocząć leczenie dopasowane do rzeczywistych potrzeb.

Aby dać sobie szansę na zmianę i odzyskanie kontroli nad życiem.

📅 Jeśli zastanawiasz się nad swoim piciem alkoholu, zapraszam na rozmowę diagnostyczną – bez ocen, z uważnością i zrozumieniem.

Nie musisz wiedzieć, czy jesteś uzależniony. Wystarczy, że chcesz to sprawdzić.

05/08/2025

W polskiej tradycji sierpien to miesiąc trzeźwości. Warto w tym czasie przypomnieć czym jest uzależnienie od alkoholu i jak można je leczyć:



Czym jest uzależnienie od alkoholu?

Uzależnienie od alkoholu to poważna choroba, która z czasem zmienia sposób myślenia, odczuwania i funkcjonowania człowieka. Na początku alkohol może pełnić różne funkcje – pomaga się zrelaksować, zapomnieć o trudach dnia, dodać odwagi. Jednak dla niektórych osób granica między piciem okazjonalnym a uzależnieniem zaciera się powoli i niezauważalnie.

Gdy picie przestaje być wyborem, a staje się koniecznością – mamy do czynienia z uzależnieniem. To stan, w którym osoba traci kontrolę nad ilością spożywanego alkoholu, a próby ograniczenia kończą się niepowodzeniem. Mimo świadomości szkód zdrowotnych, rodzinnych czy zawodowych, osoba uzależniona nie potrafi przestać pić bez pomocy.
Jak rozwija się uzależnienie?

Proces uzależniania się od alkoholu przebiega stopniowo. Najczęściej wyróżnia się kilka etapów:
1. Faza towarzyska (prealkoholowa)
Alkohol pojawia się w sytuacjach społecznych – imprezach, spotkaniach rodzinnych. Daje ulgę, relaks, poprawia nastrój.
2. Faza ostrzegawcza
Osoba zaczyna szukać okazji do picia, pije „na zapas”, czasem w ukryciu. Pojawiają się luki w pamięci (tzw. palimpsesty).
3. Faza krytyczna
Zanika kontrola nad piciem – trudno się zatrzymać po jednej dawce. Alkohol zaczyna dominować nad rodziną, pracą, obowiązkami.
4. Faza przewlekła (chroniczna)
Picie staje się codziennością. Tolerancja na alkohol spada, pojawiają się objawy odstawienne (drżenie, potliwość, lęk). Organizm i psychika są już mocno wyniszczone.
Dlaczego tak trudno przestać pić?
Osoby uzależnione często słyszą: „wystarczy chcieć”, „zmuś się”, „przestań myśleć tylko o sobie”. Problem w tym, że uzależnienie działa jak pułapka psychiczna i fizjologiczna. Człowiek zaczyna żyć w zaprzeczeniu, wypiera problem, a alkohol staje się sposobem regulowania emocji.

W psychologii mówimy o trzech głównych mechanizmach uzależnienia:
• Zaprzeczanie i racjonalizacja – „Nie mam problemu”, „Każdy pije”.
• Uzależnienie emocjonalne – alkohol daje chwilową ulgę, pomaga nie czuć bólu, lęku, pustki.
• Zmieniona tożsamość – człowiek przestaje pamiętać, jak to jest żyć i czuć „na trzeźwo”.

Jak diagnozuje się uzależnienie?
Kryteria uzależnienia od alkoholu są zdefiniowane w międzynarodowych klasyfikacjach chorób, takich jak ICD (Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych) oraz DSM (Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik Zaburzeń Psychicznych).
Kryteria według ICD-10 (klasyfikacja używana w Polsce)
Aby zdiagnozować zespół uzależnienia od alkoholu (F10.2), w ciągu ostatniego roku muszą wystąpić co najmniej trzy z poniższych objawów:
* Silne pragnienie lub poczucie przymusu picia alkoholu (głód alkoholowy).
* Upośledzona zdolność kontrolowania zachowań związanych z piciem, czyli trudności w:
* kontrolowaniu rozpoczęcia picia,
* kontrolowaniu ilości wypijanego alkoholu,
* kontrolowaniu zakończenia picia.
* Wystąpienie fizjologicznych objawów zespołu abstynencyjnego, gdy picie alkoholu jest przerwane lub znacznie ograniczone. Mogą to być objawy takie jak: drżenie rąk, nudności, wymioty, potliwość, niepokój, bezsenność.
* Występowanie tolerancji na alkohol, czyli potrzeba picia coraz większych ilości alkoholu, aby osiągnąć ten sam efekt, co poprzednio.
* Postępujące zaniedbywanie innych źródeł przyjemności lub zainteresowań na rzecz picia. Coraz więcej czasu jest poświęcane na zdobywanie alkoholu, jego picie lub usuwanie skutków jego działania.
* Spożywanie alkoholu pomimo wyraźnych dowodów szkodliwych następstw, czyli kontynuowanie picia, mimo że osoba jest świadoma, iż ma to negatywny wpływ na jej zdrowie psychiczne lub fizyczne, relacje społeczne, pracę czy finanse.

Leczenie – jak wygląda pomoc?
Leczenie uzależnienia to proces – nie wydarzenie. Nie polega tylko na „przestaniu pić”, ale na głębokiej zmianie stylu życia, sposobu myślenia i przeżywania emocji.

Etapy leczenia uzależnienia:
1. Zgłoszenie się po pomoc
To najważniejszy krok – przyznanie, że samodzielnie nie daję już rady. Wiele osób szuka pomocy dopiero wtedy, gdy pojawiają się poważne konsekwencje (rozpad związku, utrata pracy, problemy zdrowotne), ale warto zrobić to wcześniej.
2. Detoksykacja (odtrucie)
Jeśli osoba pije codziennie, konieczne może być odstawienie alkoholu pod opieką lekarzy (np. w szpitalu lub specjalistycznym ośrodku).
3. Psychoterapia uzależnień
To najważniejszy etap zdrowienia. Terapia może być:
• indywidualna – praca z terapeutą nad przyczynami i skutkami picia,
• grupowa – kontakt z innymi osobami w podobnej sytuacji,
• rodzinna/systemowa – pomoc również dla partnerów i dzieci, którzy są częścią tego systemu.
4. Wsparcie po terapii
Po zakończeniu leczenia ważne jest dalsze utrzymywanie trzeźwości – udział w grupach wsparcia (np. Anonimowi Alkoholicy – AA), dalsza terapia, kontakt z terapeutą, zmiana środowiska i codziennych nawyków.

Czy leczenie działa?
Tak – ale wymaga czasu, motywacji i wsparcia. Nawrót nie oznacza porażki – to sygnał, że potrzeba dalszej pracy. Tysiące ludzi każdego roku wychodzi z uzależnienia i prowadzi satysfakcjonujące, trzeźwe życie. Często zaczynają od jednego telefonu, jednej rozmowy, jednej decyzji. =

04/08/2025

🧠👨‍👩‍👧‍👦🎮🧶📱

Uzależnienie od smartfona u młodzieży – refleksje psychoterapeutyczne z perspektywy sezonu wakacyjnego

W pracy psychoterapeuty coraz częściej spotykamy się z młodymi pacjentami, dla których smartfon przestaje być tylko narzędziem komunikacji, a staje się centralnym elementem codziennego funkcjonowania – źródłem gratyfikacji, relacji, kontroli emocji i tożsamości. Młodzież zgłasza się lub jest zgłaszana do terapii z powodu „uzależnienia od telefonu”, ale z perspektywy klinicznej nie jest to problem jednowymiarowy.

To, co w pierwszym kontakcie jawi się jako nadmiar czasu spędzanego online, bardzo często okazuje się objawem funkcjonowania całego systemu rodzinnego, który potrzebuje nowej równowagi. Terapia systemowa pozwala spojrzeć na uzależnienie nie tylko jako problem jednostki, ale jako złożony komunikat rodzinny.

Wakacje jako okres ryzyka – zmiany w dynamice systemu

Z perspektywy systemowej, wakacje to czas, w którym:

Regulujące rytuały rodzinne słabną lub zanikają, co skutkuje zwiększoną potrzebą samoregulacji po stronie dziecka,

Nasila się obecność objawu – młodzież więcej czasu spędza w przestrzeni wirtualnej, co często wzmacnia napięcia i konflikty rodzinne,

Rodzina doświadcza trudności w adaptacji do wspólnego, intensywnego czasu, co może odsłaniać niewyrażone potrzeby, urazy, czy nierozwiązane konflikty.

Smartfon w takiej sytuacji bywa „bezpiecznym terytorium” – miejscem, gdzie dziecko może zniknąć, odseparować się, mieć kontrolę i unikać niekomfortowego kontaktu.

Systemowe rozumienie objawu;

W terapii systemowej zakładamy, że objaw – np. uzależnienie – pełni funkcję regulacyjną w systemie rodzinnym. Może on:

Stabilizować system (np. wokół objawu koncentruje się uwaga rodziców),

Służyć komunikacji (np. poprzez objaw dziecko wyraża trudne emocje – lęk, złość, samotność),

Chronić rodzinę przed innymi, trudniejszymi tematami (np. konfliktami małżeńskimi, nierozwiązanym żalem).

W tym ujęciu młody człowiek, który kompulsywnie korzysta z telefonu, nie jest „przyczyną” problemu, lecz jego „nosicielem” – wyrazicielem napięć, które system nie potrafi inaczej pomieścić.

Cele terapii systemowej w kontekście uzależnienia od smartfona:

Terapia systemowa nie dąży do „naprawy” jednostki, lecz do zmiany w relacjach i przywrócenia równowagi w systemie. W praktyce może to oznaczać:

1. Rozpoznanie funkcji objawu w rodzinie
– Co daje systemowi to, że dziecko „znika” w telefonie? Od czego odciąga uwagę? Kogo łączy, a kogo oddziela?

2. Zwiększanie emocjonalnej dostępności rodziców
– Często telefon pełni funkcję „zastępczej obecności” – zawsze dostępnej, zawsze przewidywalnej. W terapii pracujemy nad tym, by realna relacja z rodzicem była równie dostępna.

3. Zmiana sposobu komunikacji
– Wiele rodzin komunikuje się poprzez napięcie lub kontrolę („ile siedzisz przy tym telefonie?!”). Terapia pozwala zamienić to na komunikaty emocjonalne: „tęsknię za tobą”, „nie wiem, jak do ciebie dotrzeć”.

4. Wzmacnianie rodzicielskich granic
– System potrzebuje struktur. Ustalanie jasnych zasad korzystania z technologii, w sposób konsekwentny, ale nie autorytarny, wspiera odbudowę poczucia bezpieczeństwa u dziecka.

5. Zamiana relacji trójkątnych na bezpośrednie
– Zdarza się, że dziecko poprzez objaw „wiąże się” z jednym z rodziców w opozycji do drugiego. Terapeuta może pomóc w odtworzeniu bezpośrednich i równoważnych relacji między wszystkimi członkami rodziny.

Praca z rodziną – przykład praktyczny:

15-letnia dziewczyna spędzająca 8–10 godzin dziennie na TikToku i Discordzie. Z pozoru – typowy przypadek nadużywania. W rozmowie rodzinnej okazuje się, że:
Rodzice są w separacji, ale nieformalnej – mieszkają razem „dla dziecka”.
Matka nadmiernie kontrolująca, ojciec wycofany.
Córka staje się „łącznikiem”, który cementuje rodzinny układ pozornej równowagi.
Telefon pozwala jej uciec od bycia „emocjonalnym mediatorem” i przestać „czuć za wszystkich”.

W psychoterapii systemowej możliwa staje się de-triangulacja – uwolnienie dziecka z funkcji „regulatora” i przywrócenie odpowiedzialności dorosłym członkom systemu.

Podsumowanie

Z perspektywy psychoterapeuty systemowego, uzależnienie od smartfona u młodzieży nie jest jedynie problemem jednostki. Jest to złożony objaw relacyjny, który wymaga pracy nie tylko nad zachowaniem dziecka, ale nad strukturą i komunikacją całej rodziny. Wakacje – choć mogą sprzyjać rozluźnieniu – są również momentem, w którym objawy mogą się nasilać, jeśli system nie potrafi ich pomieścić inaczej niż przez wycofanie dziecka w cyfrową samotność.
Terapia systemowa proponuje podejście oparte na zrozumieniu, wspólnej odpowiedzialności i odbudowie relacji. Dopiero wtedy możliwe staje się wyjście z impasu, w którym telefon przestaje być „lekarstwem” na samotność, a znów staje się tylko narzędziem – neutralnym, podlegającym wyborowi, a nie przymusowi

26/07/2025

Najnowsze badania donoszą, aby dzieci do 13 roku życia nie używaly smartfonow i mediów społecznościowych:

Rodzice powinni zabronić używania smartfonów oraz mediów społecznościowych dzieciom przed 13. rokiem życia – takie wnioski wyciągnęli badacze z międzynarodowych badań przeprowadzonych w 163 krajach. Zbyt wczesne korzystanie z nich pogarsza bowiem samoocenę oraz radzenie sobie z emocjam...

21/07/2025

Odeszła Joanna Kołaczkowska. Artystka, która nie potrzebowała wielkich słów, by mówić o sprawach najważniejszych. Jej śmiech, spojrzenie, pauzy między zdaniami – mówiły często więcej niż cała filozofia.

Dziś ludzie płaczą po jej odejściu..płaczą także w gabinecie, czesto zadajac pytanie: "dlaczego tak mnie to dotknęło, nawet jej nie znałem" To nie są tylko łzy po znanej osobie. To coś głębszego. Psychologia uczy nas, że płacz to reakcja na przerwane połączenie. Pani Joanna przez lata była częścią naszej codzienności. Towarzyszyła w chwilach samotności, czy stanach depresyjnych, rozładowując napięcia, mówiła „twoje emocje są normalne” – choć niczego nie tłumaczyła wprost. I dlatego dziś, gdy odchodzi, wielu z nas czuje, że znika ktoś bliski. Jakby z rodziny.

Płaczemy, bo tracimy nie tylko człowieka, ale także lustrzane odbicie własnego życia, naszych wzruszeń, naszego zmęczenia, naszej nadziei.
Płaczemy, bo coś, co było stałe – głos, sposób bycia, ciepło – nagle znika.
I w tej pustce zostaje pytanie: Co teraz? Jak być dalej – prawdziwie, autentycznie, z poczuciem sensu?
Tak naprawdę, każdy z nas jest częścią systemu,- większej całości społecznej. Joanna była elementem wspólnego systemu kulturowego ale i emocjonalnego – dlatego jej odejście porusza tak wielu. W jej osobie łączyło się to, co wspólne i osobiste. Miała dar poruszania tego, co ukryte – w nas, w rodzinach, w społeczeństwie. Wydobywała emocje, na które często brakowało nam słów.

A jednocześnie uczyła, że nie trzeba być idealnym, by być ważnym. Że można nie wiedzieć, można wątpić, można się śmiać – i być głęboko obecnym. Można być grubym, chudym, niskim, wysokim, brzydkim, ładnym. To dla wielu było tak wazne...

I właśnie to boli – ta obecność, która była tak ludzka, że dziś jej brak odbieramy jako bardzo osobistą stratę.

Dlatego nie bójmy się tych emocji.
Nie uciekajmy od łez – bo są świadectwem więzi.
Są dowodem, że ktoś naprawdę nas dotknął.

Dla wszystkich, którzy dziś sami toczą walkę – z chorobą, z codziennością, z poczuciem wyobcowania – niech ten moment przypomni: Twoja obecność ma znaczenie. Nawet jeśli nie jest spektakularna. Nawet jeśli jest cicha.

Joanna pokazała, że można żyć z dystansem i czułością naraz.
I że nawet w ostatnim akcie można być prawdziwym – do końca.

Niech zostanie w nas jej ślad – nie jako zakończenie, ale jako zaproszenie:
By żyć głębiej.
By widzieć więcej.
By być – dla siebie i innych – naprawdę.

Joanna Kołaczkowska 🖤

Fot. z grupy Joanna Kołaczkowska (grupa fanów)

27/06/2025

Jeszcze tylko przez chwilę będę mieć wolne terminy na NFZ. Chetnych zapraszam do Medicoru w Poznaniu 😉

📢 Wolne terminy – psychoterapia systemowa 📢

Zapraszamy na konsultacje indywidualne osoby powyżej 15 roku życia, terapię par oraz terapię rodzinną w ramach NFZ.

Psychoterapia systemowa to skuteczne i głębokie podejście, które pozwala spojrzeć na problem w szerszym kontekście. Pomaga odbudować relacje, odzyskać wpływ na własne życie i doświadczyć trwałej zmiany.

👨‍⚕️ mgr Mariusz Szokaluk - psychoterapeuta systemowy oraz specjalista psychoterapii uzależnień:

- 18 lat doświadczenia klinicznego,

- empatyczne podejście, pełne zrozumienia i akceptacji,

- praktyka oparta na wiedzy, ale też na szacunku do Twojej historii i Twoich granic.

👉 Skorzystaj z pomocy, jeśli:

- zmagasz się z uzależnieniem od alkoholu, narkotyków, leków, dopalaczy,

- doświadczasz uzależnień behawioralnych, takich jak: kompulsywne korzystanie z internetu, telefonu, gier online, zachowania zakupowe, seksualne, pracoholizm, hazard,

- przeżywasz trudności emocjonalne, wypalenie, nadmierny stres,

- masz poczucie izolacji, konfliktów, niezrozumienia w rodzinie, w pracy lub w relacjach rówieśniczych,

- doświadczasz trudności wychowawczych w relacji z nastolatkiem,

- przechodzisz przez kryzys jako para lub rodzina.

Zadzwoń i zarejestruj się już dziś:

📞 61 8 55 28 33
📍Poznań, ul. Powstańców Wlkp. 4

Liczba miejsc jest ograniczona - nie czekaj, aż trudności się pogłębią!
Zrób pierwszy krok - odważ się zadbać o siebie i swoich bliskich.

26/06/2025

📌 DDA w ujęciu systemowym:



"DDA" – etykieta, która może ranić. Krytyczne spojrzenie z perspektywy systemowej

Wprowadzenie

Określenie „Dorosłe Dzieci Alkoholików” (DDA) weszło na stałe do języka psychologii i terapii, a także potocznego rozumienia problemów emocjonalnych w dorosłości. Choć miało pomóc osobom wychowanym w rodzinach z problemem alkoholowym zrozumieć źródła ich trudności, w praktyce bywa etykietą, która zamiast wspierać – ogranicza. W ujęciu systemowym taka etykieta może utrwalać jednostkowe myślenie o problemie, pomijając szerszy kontekst relacyjny, kulturowy i międzypokoleniowy.

DDA jako uproszczona diagnoza

Pojęcie DDA, mimo że pierwotnie służyło identyfikacji wspólnych doświadczeń dzieci wychowywanych w rodzinach z uzależnieniem, z czasem zostało spopularyzowane jako niemal „gotowa diagnoza”. Osoby zmagające się z lękiem, trudnościami w relacjach czy poczuciem pustki często samodzielnie sięgają po tę etykietę, a niektórzy terapeuci przyjmują ją bez głębszej analizy.

Z perspektywy psychologii systemowej takie podejście może być redukcjonistyczne – upraszcza złożone zjawiska psychiczne do jednej przyczyny: alkoholizmu w rodzinie. Pomija tym samym inne elementy systemu rodzinnego: relacje między rodzicami, losy przodków, przekazy międzypokoleniowe, traumę niezwiązaną z uzależnieniem czy społeczne i kulturowe konteksty.

Etykieta a tożsamość

W terapii systemowej szczególnie wrażliwie traktuje się kwestię tożsamości. Nadanie etykiety „DDA” może stać się dominującym aspektem, wokół którego osoba buduje swój obraz siebie. Taka etykieta, choć na początku może przynieść ulgę i „wytłumaczyć” pewne mechanizmy, z czasem bywa ograniczająca – osoba zaczyna myśleć i funkcjonować jak „DDA”, a nie jak złożona jednostka z własną historią, zasobami i wolą zmiany.

Zatarcie różnic indywidualnych

Systemowe podejście podkreśla niepowtarzalność każdego systemu rodzinnego. Tymczasem etykieta DDA często ignoruje różnice: nie wszystkie dzieci alkoholików doświadczają przemocy, nie każde z nich przyjmuje sztywne role rodzinne, nie każde rozwija objawy w dorosłości. Uogólnienie może prowadzić do nadmiernego uproszczenia i błędnych założeń terapeutycznych.

Ryzyko wtórnej wiktymizacji

Zbyt mocne utożsamienie się z tożsamością DDA może prowadzić do utrwalenia roli ofiary. Zamiast wspierać w rozwoju i autonomii, etykieta podsyca narrację cierpienia, bólu i krzywdy. W ujęciu systemowym ważne jest, by nie tylko zrozumieć mechanizmy powstałe w rodzinie, ale też wyjść poza nie – odbudować sprawczość i budować nową, bardziej elastyczną tożsamość.

Co zamiast etykiety?

Psychologia systemowa zachęca, by zamiast posługiwać się sztywną kategorią „DDA”, mówić o konkretnych doświadczeniach: chaosie emocjonalnym, odwróceniu ról, braku bezpieczeństwa, wstydu czy izolacji. Umożliwia to spojrzenie na pacjenta jako na osobę zanurzoną w sieci relacji, przekazów i wzorców – nie tylko w dzieciństwie, ale też w obecnym życiu.

W terapii systemowej terapeuta nie szuka „etykiet” ani „diagnoz”, lecz stara się rozumieć funkcję objawu w całym systemie. Zamiast pytać: „Jesteś DDA?”, pyta: „Jak twoje dzieciństwo wpłynęło na to, jak tworzysz dziś relacje?”

Choć termin DDA ma swoją wartość jako narzędzie orientacyjne, jego bezrefleksyjne stosowanie może być krzywdzące i ograniczające. Psychologia systemowa proponuje odejście od etykietowania na rzecz rozumienia kontekstu, dynamiki i relacyjnych uwarunkowań. Każda historia zasługuje na indywidualne podejście – bez uproszczeń i gotowych szufladek. Uzdrowienie nie zaczyna się od etykiety, ale od uważnego słuchania

22/06/2025

Dlaczego jesteśmy jacy jesteśmy...?
Traumaland Michała Bilewicza , psychologa społecznego przychodzi z wyjaśnieniem ....
Zachęcamy do wciągającej, choć trudnej lektury.

16/06/2025

W zwiazku z zakończonymi procesami terapeutycznymi, informuje o wolnych termiach w ramach NFZ.
Po więcej szczegółów zapraszam do kontaktu.