04/02/2024
Higiena jamy ustnej to nie tylko dbanie o zęby. To także dbanie o... mózg. Zły stan zdrowia jamy ustnej jest bowiem w ogromnym stopniu powiązany z pogorszonymi profilami zdrowia mózgu wykrywanymi w badaniach neuroobrazowych.
🦷🧠
Silne powiązanie między zdrowiem jamy ustnej a zdrowiem mózgu może zaskakiwać. Jednak od kilku lat konsekwentnie i regularnie pojawiają się kolejne doniesienia naukowe, które udowadniają ten związek oraz podkreślają jego wagę. Od pewnego czasu wiemy już chociażby o tym, że choroby dziąseł wiążą się z podwyższonym ryzykiem zapadnięcia na Alzheimera. A także i to, że złe nawyki szczotkowania oraz liczne oznaki pogorszonego stanu zdrowia jamy ustnej zwiększają ryzyko udaru lub związane są z takimi schorzeniami, jak chociażby wysokie ciśnienie krwi. Teraz do tych doniesień dorzucono także kolejne badanie potwierdzające wcześniejsze doniesienia.
🪥🫧
Naukowcy zebrali dane pochodzące od ponad 40 tysięcy osób przebadanych pod kątem ponad 100 wariantów genetycznych odpowiedzialnych za podatność na próchnicę oraz utratę zębów w późniejszym wieku. Mając takie zaplecze, wykonano skany MRI mózgów i wzięto się za analizowanie wyników.
Zanim jednak o efektach, warto tu jeszcze na moment pochylić się nad przyczyną. Skąd wynika tak silna zależność pomiędzy stanem uzębienia a zdrowiem mózgu? Co tworzy to niezwykłe połączenie? Cóż, póki co o tym możemy wciąż jeszcze jedynie spekulować. Jedna z hipotez sugeruje, że stan zapalny pojawiający się w jamie ustnej prowadzi do wyzwolenia czynników zapalnych ogólnie w całym organizmie, a więc także i w mózgu. Inna z kolei mówi o tym, że bakterie z jamy ustnej są w stanie dostać się do krwioobiegu i w związku z tym - uszkodzić barierę krew-mózg, tym samym doprowadzając do zwiększonego stanu zapalnego w mózgu. Obie te hipotezy wymagają dalszych badań i wnikliwszego spojrzenia badawczego.
🦠⚠️
Najnowsza analiza wykazała, że osoby genetycznie podatne na próchnicę były bardziej obciążone chorobami naczyniowymi mózgu, a w ich obrazach MRI zmiany w tzw. istocie białej (czyli w podstawowym składniku ośrodkowego układu nerwowego) sięgały około 24%. Z kolei osoby z ogólnie złym stanem jamy ustnej posiadały widocznie zwiększone uszkodzenia architektury mózgu (43% zmian widocznych na MRI). Co istotne, badacze zwracają także uwagę na to, że sam aspekt genetyczny jest dużo mniej istotnym czynnikiem stanu zdrowia jamy ustnej niż "wpływy" środowiskowe, które zewnętrznie przyczyniają się do znacznego pogarszania jakości uzębienia.
Najważniejsza kwestia, czyli skrupulatna oraz odpowiednia higiena zębów i dziąseł (oraz regularne wizyty dentystyczne) to czynniki niepodważalnie najłatwiejsze do wdrożenia. Ważne jest więc szerzenie świadomości już od najmłodszych lat oraz, cóż, wzięcie odpowiedzialności za swoje zdrowie i życie.
/Rivier C, Renedo D, de Havenon A, et al. Association of poor oral health with neuroimaging markers of white matter injury in middle-aged participants in the UK Biobank. Neurology. 2024;102:e208010/
