01/06/2025
Dzień... mamy nadzieję że dobry! :) Zapraszamy na dzisiejszy post - !
Jak styl wychowawczy wpływa na dzieci i ich relacje z rodzeństwem?
Czy zastanawialiście się kiedyś, jak styl wychowania kształtuje przyszłość dzieci? 🤔 Badania wskazują, że ma on znaczenie nie tylko dla indywidualnego rozwoju dziecka, ale też dla dynamiki relacji w rodzinie, np. między rodzeństwem!
Podstawą jest model wyróżniający cztery główne style wychowawcze, oparte na dwóch wymiarach: wymagania (stawiane dziecku granice i oczekiwania) oraz responsywność (okazywane ciepło, wsparcie i wrażliwość na potrzeby dziecka).
Przyjrzyjmy się bliżej tym stylom i zjawiskom z nimi związanymi:
Styl Autorytatywny: Charakteryzuje się wysokimi wymaganiami i wysoką responsywnością. Rodzice są ciepłymi, wspierającymi partnerami, którzy jednocześnie stawiają jasne granice i oczekują odpowiedniego zachowania, często wyjaśniając swoje decyzje i promując niezależność w bezpiecznych ramach.
◦Konsekwencje dla dzieci: Dzieci wychowywane w tym stylu są często skłonne do współpracy (z rówieśnikami i dorosłymi), kompetentne społecznie, osiągają sukcesy w nauce, mają wysoką samoocenę, są odpowiedzialne, niezależne i altruistyczne (Shaffer i Kipp, 2015).
◦Wpływ na relacje rodzeństwa: Ten styl wykazuje mały, ale istotny negatywny związek z konfliktami między rodzeństwem. Oznacza to, że im bardziej rodzice są autorytatywni, tym rzadziej występują konflikty między ich dziećmi. Co ciekawe, siła tego negatywnego związku może różnić się w zależności od regionu świata (Liu i Rahman, 2022).
Styl Autorytarny: To wysokie wymagania, ale niska responsywność. Rodzice są surowi, narzucają zasady bez dyskusji, oczekują bezwzględnego posłuszeństwa i często stosują kary, a jednocześnie są mniej ciepli i wspierający.
◦Konsekwencje dla dzieci: Dzieci mogą być lękowe, wycofane, drażliwe lub skłonne do buntu i gniewu. Często mają niższe osiągnięcia w nauce i gorszą samoocenę (Shaffer i Kipp, 2015).
◦Wpływ na relacje rodzeństwa: Badania pokazują mały, ale istotny pozytywny związek między stylem autorytarnym a konfliktami między rodzeństwem. Większa autorytarność rodziców wiąże się z częstszymi konfliktami między dziećmi. Podobnie jak w przypadku stylu autorytatywnego, siła tego związku może zależeć od regionu (Liu i Rahman, 2022).
Styl Pobłażliwy (Permisywny): Charakteryzuje się niskimi wymaganiami i wysoką responsywnością. Rodzice są bardzo ciepli i wyrozumiali, ale stawiają mało granic i kontrolują zachowanie dziecka w niewielkim stopniu.
◦Konsekwencje dla dzieci: Dzieci mogą być impulsywne, nieposłuszne i mieć problemy z samokontrolą. Rzadziej odnoszą sukcesy w nauce, bywają bardziej zależne od dorosłych i mogą starać się dominować nad rówieśnikami (Shaffer i Kipp, 2015).|
◦Wpływ na relacje rodzeństwa: Stwierdzono mały, ale istotny pozytywny związek między stylem pobłażliwym a konfliktami między rodzeństwem. Rodzicielska pobłażliwość może wiązać się z częstszymi konfliktami między dziećmi (Liu i Rahman, 2022).
Styl Zaniedbujący: Oznacza niski poziom zarówno wymagań, jak i responsywności. Rodzice są zdystansowani, niezaangażowani w życie dziecka, nie stawiają mu wymagań ani nie reagują na jego potrzeby.
◦Konsekwencje dla dzieci: Ten styl jest często związany z najbardziej negatywnymi skutkami dla rozwoju dziecka, w tym problemami behawioralnymi, trudnościami w nauce i problemami społecznymi (Shaffer i Kipp, 2015).
◦Wpływ na relacje rodzeństwa: Wykazano umiarkowany, istotny pozytywny związek między stylem zaniedbującym a konfliktami między rodzeństwem. Jest to najsilniejszy pozytywny związek spośród analizowanych stylów, co sugeruje, że zaniedbanie ze strony rodziców może znacząco przyczyniać się do konfliktów między dziećmi. Dodatkowo, siła tego związku może być większa w grupach badawczych z większym odsetkiem dziewcząt (Liu i Rahman, 2022).
Zrozumienie stylów wychowawczych i ich złożonego wpływu na dzieci może stanowić cenne narzędzie dla rodziców, opiekunów i specjalistów pracujących z rodzinami. Świadome podejście do wychowania sprzyja nie tylko rozwojowi danej jednostki, ale także budowaniu zdrowszych, bardziej wspierających relacji w rodzinie.👨👩👧👦✨
/Piotr Małkowski
Bibliografia:
Liu, C., & Rahman, M. N. A. (2022). Relationships between parenting style and sibling conflicts: A meta-analysis. Frontiers in Psychology, 13, 936253. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.936253
Schaffer, D.R., Kipp, K. (2015). Psychologia rozwoju. Od dziecka do dorosłości. Gdańsk: Harmonia Universalis
