26/11/2024
SPEKTRUM AUTYZMU A FOBIA SPOŁECZNA
Fobia społeczna i autyzm często występują jednocześnie, szczególnie w przypadku osób autystycznych, które dużo się maskują.
CZYM JEST FOBIA SPOŁECZNA?
Fobia społeczna obejmuje wszechobecny lęk w sytuacjach społecznych i interakcjach; osoby boją się być osądzone, zawstydzone lub upokorzone w obecności innych. Oto objawy:
- Obawa przed zawstydzeniem lub upokorzeniem
- Lęk przed negatywną oceną
- Intensywny lęk przed interakcją z nieznajomymi
- Lęk przed byciem zauważonym jako osoba niespokojna
- Unikanie sytuacji, w których można być w centrum uwagi
- Lęk przed wydarzeniami społecznymi
- Rozmyślanie o tym, jak osoba prezentuje się przed innymi
- Spodziewanie się najgorszego w sytuacjach społecznych.
JAK AUTYSTYCZNE MASKOWANIE PRZYCZYNIA SIĘ DO LĘKU?
Osobom autystycznym, które wiele się maskują, często jest błędnie stawiana diagnoza fobii społecznej. Oto, jak maskowanie może przyczyniać się do lęku:
- Nadmierna czujność: Maskowanie wymaga wysokiego poziomu czujności — ciągłego dostosowywania mowy ciała, tonu, języka i skryptów.
- Wrażliwość na osąd: Osoby o wysokim poziomie maskowania rozwijają wyostrzoną zdolność dostrzegania ocen i krytyki. Dostrzegają społeczne potknięcia, dostosowują swoje zachowanie w oparciu o postrzeganą ocenę i w rezultacie stają się bardzo lękliwe w sytuacjach społecznych.
NAKŁADANIE SIĘ FOBII SPOŁECZNEJ I AUTYZMU
Fobia społeczna jest szczególnie powszechna wśród osób autystycznych, a szacowana częstość występowania wynosi nawet 50% (Bellini, 2004; Maddox & White, 2015; Spain i in., 2016). Jest to znacznie wyższy wskaźnik niż 7-13% w populacji nieautystycznej (NICE, 2013a).
Biorąc pod uwagę wysoką częstość występowania fobii społecznej wśród osób autystycznych, specjaliści powinni rutynowo przeprowadzać badania przesiewowe w kierunku autyzmu podczas diagnozowania fobii społecznej.
ZROZUMIENIE RÓŻNIC POMIĘDZY FOBIĄ SPOŁECZNĄ A AUTYZMEM
Ze względu na znaczące nakładanie się objawów, rozróżnienie między fobią społeczną a autyzmem może być trudne, zwłaszcza gdy występują jednocześnie. Oto kilka obszarów, które warto wziąć pod uwagę:
1. Interakcje pomiędzy neurotypami
Autyzm: Osoby autystyczne często czują się bardziej komfortowo i doświadczają mniejszego lęku podczas interakcji z innymi osobami autystycznymi. Wspólne style komunikacji i wzajemne zrozumienie mogą zmniejszyć napięcie społeczne. Jeśli osoba odczuwa lęk i stres tylko podczas interakcji z osobami spoza swojego neurotypu, może to wynikać bardziej z trudności w nawigowaniu interakcji między różnymi neurotypami, a nie z fobii społecznej.
Fobia społeczna: Lęk utrzymuje się niezależnie od tego, czy osoba wchodzi w interakcje z osobami neurotypowymi, czy nieneurotypowymi. Strach przed oceną i zawstydzeniem jest obecny we wszystkich kontekstach społecznych.
2. Kontakt wzrokowy
Fobia społeczna: Początkowy kontakt wzrokowy, po którym następuje odwrócenie wzroku jako strategia unikania emocjonalnego.
Autyzm: Wolniejsze nawiązywanie kontaktu wzrokowego, często z powodu dyskomfortu lub braku motywacji (Lundin Kleberg i in., 2017; Disord i in., 2017).
3. Motywacja społeczna
Fobia społeczna: Osoby z fobią społeczną zazwyczaj odczuwają smutek i napięcie, gdy są społecznie odizolowane.
Autyzm: Osoby autystyczne mogą czuć się bardziej komfortowo przy mniejszym zaangażowaniu społecznym. Wiele osób autystycznych ma dużą potrzebę czasu spędzanego samotnie i dobrze się czuje, będąc zanurzonymi we własnych światach i zainteresowaniach. Należy zauważyć, że osoby z AuDHD (mające zarówno autyzm, jak i ADHD) zwykle wykazują wyższy poziom motywacji społecznej, a chociaż motywacja społeczna może się różnić, ogólnym trendem jest to, że osoby autystyczne mają jej mniej.
4. Wskazówki społeczne
Fobia społeczna: Osoby neurotypowe z fobią społeczną intuicyjnie odczytują wskazówki społeczne.
Autyzm: Osoby autystyczne mają trudności z odczytywaniem wskazówek społecznych lub robią to za pomocą kory przedczołowej (analizując) (Todorov). Osoby autystyczne o wysokim poziomie maskowania mogą być bardzo dobre w analizowaniu wskazówek społecznych. Jednak po dłuższym czasie spędzonym w sytuacjach, gdzie muszą to robić, opisują wyczerpanie. Przy różnicowaniu fobii społecznej od autyzmu ważne jest, aby zapytać o maskowanie, by lepiej zrozumieć wewnętrzne doświadczenie osoby. Osoba autystyczna będzie opisywać więcej zachowań maskujących.
5. Mowa ciała
Fobia społeczna: Osoba z fobią społeczną ma zazwyczaj wyostrzoną wrażliwość na mowę ciała innych ludzi.
Autyzm: W przypadku “typowego” autyzmu osoba ma trudności z intuicyjnym odczytywaniem znaczenia języka ciała innych ludzi. W przypadku osób autystycznych o wysokim poziomie maskowania sytuacja jest bardziej złożona. Osoby te są bardziej wrażliwe na ton emocjonalny, co może być interpretowane jako zdolność do intuicyjnego rozumienia języka ciała. Jednak osoba autystyczna o wysokim poziomie maskowania może analizować język ciała, używając swojej kory przedczołowej do dekodowania jego znaczenia, zamiast rozumieć go intuicyjnie.
6. Objawy fizyczne
Fobia społeczna: Fizyczne objawy fobii społecznej często obejmują pocenie się, drżenie, zaczerwienienie twarzy i drżący głos. Objawy te są wynikiem silnego strachu przed oceną lub zawstydzeniem w sytuacjach społecznych.
Autyzm: Fizyczne objawy w autyzmie często obejmują zachowania samouspokajające, takie jak stimowanie, czyli powtarzalne ruchy i gesty, jak kołysanie się, machanie rękami, bujanie się lub powtarzanie fraz. Zachowania te pomagają osobom autystycznym radzić sobie z bodźcami sensorycznymi i regulować emocje w przytłaczających środowiskach.
CZY TO FOBIA SPOŁECZNA, CZY AUTYZM?
Chociaż powyższe różnice dają pewne wstępne wskazówki, rzeczywistość jest często bardziej złożona. Wiele osób stara się ustalić, czy są autystyczne, oprócz tego, że mają fobię społeczną. Aby lepiej zrozumieć sytuację, ważne jest, aby zgłębić nietypowe formy prezentacji autyzmu i maskowanie autystyczne, ponieważ te często nakładają się na fobię społeczną.
Oto kilka sposobów, aby głębiej zanurzyć się w temat autyzmu:
- Poznaj nietypowe formy prezentacji autyzmu: Zbadaj różnorodne sposoby, w jakie autyzm może się manifestować poza tradycyjnymi stereotypami.
- Zrozum maskowanie autystyczne: Dowiedz się, jak zachowania maskujące mogą rezonować z Twoimi doświadczeniami, ponieważ maskowanie i lęk społeczny są często ze sobą powiązane.
- Rozważ wypełnienie kwestionariuszy diagnostycznych w kierunku autyzmu: Użyj tych narzędzi jako dodatkowych punktów odniesienia, aby lepiej zrozumieć swoje doświadczenia.
- Skontaktuj się z osobą diagnozującą, która rozumie neuroróżnorodność: Znajdź profesjonalistx zaznajomionx z nietypowymi formami prezentacji autyzmu.
- Poznaj kryteria diagnostyczne autyzmu na podstawie doświadczeń życiowych: Dowiedz się więcej na temat kryteriów diagnostycznych autyzmu i zyskaj wgląd w historie osób, które dzielą się swoimi przeżyciami.
Niniejszy post to tłumaczenie części artykułu z serii Misdiagnosis Monday.
