
24/06/2025
- Czy możesz opisać nieco szczegółowiej odporność charakterystyczną dla osób, które przeżyły traumę?
„J. L. Herman: Czasami ujmuję to tak: osoby, które zostały potraktowane w okrutny i pogardliwy sposób, które przebywały w środowisku pozbawionym zasad sprawiedliwości, uczciwości i uprzejmości, bardzo często dają wyraz swojej tęsknocie za relacjami opartymi na empatii, wzajemności, życzliwości i uczuciowości. Niekiedy dotyczy to tylko relacji ze zwierzętami, innym razem są to próby okazania troski o rodzeństwo lub inne dzieci. Niektórzy zastępują system przywiązania systemem opieki i stają się nadgorliwymi opiekunami. W grupach, które prowadzimy, często widzimy, że ofiary traumy bez trudu potrafią być empatyczne w stosunku do innych, lecz nie wobec samych siebie. To w procesie wysyłania i otrzymywania sygnałów empatii w końcu dochodzą do etapu, gdy jakąś jej część są w stanie przyswoić oraz otoczyć samych siebie troską, poczuciem sprawiedliwości i objąć opieką, jaką okazują innym. Dla mnie jest to niezwykłe, że takie osoby zachowują tę zdolność nawet wówczas, gdy nic lub prawie nic w procesie ich rozwoju nie wskazuje na to, iżby miała być ona zachowana. Według mnie to naprawdę nadzwyczajne.
Rozmowa z J. L. Herman w książce „Terapia Traumy. Teoria i praktyka terapii opartej na dowodach.” Pod redakcją naukową: Robert A. McMackin, Elana Newman, Jason M. Fogler, Terence M. Keane, tłum. Sylwia Pikiel, wyd. Harmonia
za Humani
fot Farris Mohammed