12/07/2025
Etonorma jest dominującą, „domyślną” normą społeczną, ustalaną przez osoby neurotypowe, białe, heteroseksualne, zdrowe i w pełni sprawne. W tym kontekście jest też antropocentryczną i eurozachodnią normą kulturową, która określa, jakie istoty mają wartość, prawa i przestrzeń do istnienia, a jakie nie.
🟠Przykłady przemocy etonormatywnej wobec osob autystycznych:
• terapeutyczna przemoc w imię "unormalniania": Oczekiwanie, że osoby autystyczne będą "udawać neurotypowość" (maskowanie), np. wymuszone naśladowanie kontaktu wzrokowego, mimiki, tonu głosu, formuł grzecznościowych.
Przemoc ta wynika z etonormatywnego przekonania, że istnieje tylko „jeden właściwy” sposób bycia człowiekiem.
• dehumanizacja i niewidzialność:
postrzeganie osób autystycznych jako „mniej zdolnych”, „niesamodzielnych”, „trudnych”, bo nie mieszczą się w etonormatywnych standardach,
• kultura pracy i życia społecznego: miejsca pracy, które wymagają dużej ilości kontaktów społecznych, elastyczności, szybkiego reagowania bez zapewnienia alternatyw, przez co osoby autystyczne są wykluczane strukturalnie mimo kompetencji,
• kultura kar i nagród w edukacji dzieci rozwijających się w spektrum autyzmu, która opiera się na etonormatywnym przekonaniu, że dzieci autystyczne są tak niepojętne, że tylko kij i marchewka na nie zadziała,
• uznawanie form komunikacji innych niż werbalne za gorsze, wybrakowane i dehumanizujące (odbierające osobie niemówiące prawo do pełnego uczestnictwa w ludzkiej przestrzeni z równą godnością co osoby mówiące); z tym wiąże się także przemoc terapeutyczna (zmuszanie do mówienia i odbieranie dziecku innych form komunikacji).
Za: Tulistacja
