20/07/2025
O zgonach w ZRM raz jeszcze
Ostatnio otrzymałem wiadomość z prośbą o wsparcie, ponieważ kierownik ZRM nie wiedział jak się zachować.
Do zgonu doszło w pewnej miejscowości, na ulicy. Zgon nastąpił przed przyjazdem ZRM, jak ocenił kierownik -. kilka godzin przed przybyciem zespołu.
Nic nowego, wyjazd jeden z wielu.
W związku z tym, że zgon nastąpił przed rozpoczęciem akcji medycznej oraz z racji tego, że tożsamość pacjenta nie była znana, kierownik ZRM nie wystawił karty zgonu. Z racji tego, że nie było osoby uprawnionej do uzyskania KMCR to kierownik wystawił ją, ale nie przekazał nikomu. Nawet policji na miejscu - i dobrze.
W tym obszarze formalnym kierownik ZRM postąpił prawidłowo.
Trudność powstała w innym miejscu. Rzekomo policja miała nakazać kierownikowi ZRM wystawienia karty zgonu i przekazania im jej. W związku z tym, że ratownicy odmówili podnosząc brak uprawnień (zgon przed rozpoczęciem akcji medycznej, nieznana tożsamość pacjenta oraz niejasne okoliczności zgonu), policjanci mieli skontaktować się z kierownictwem tych ratowników. Ten również im nakazał wystawienia karty zgonu…
O co chodzi?
Stąd ku przypomnieniu jak sobie radzić w przypadku zgonu:
Zgodnie z art. 33, ust. 1, pkt 5 Ustawy o zawodzie ratownika medycznego i samorządzie ratowników medycznych, „Wykonywanie zawodu ratownika medycznego polega na:�(…) �5) stwierdzaniu zgonu, do którego doszło podczas akcji medycznej, o której mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.”
Czyli stwierdzanie zgonu to nasze zadanie zawodowe, to po pierwsze, ale tylko jeśli do niego doszło podczas akcji medycznej.
Zgodnie z art. 11, ust. 2, pkt. 2 Ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych,
„Zgon i jego przyczyna są ustalane przez:
1) 2) lekarza leczącego chorego w ostatniej chorobie albo kierownika zespołu ratownictwa medycznego, jeżeli zgon nastąpił w trakcie akcji medycznej, o której mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1541, 1560 i
1972).”
Czyli kierownik ZRM (ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu pełniący tę funkcję) może i ustala zgon i jego przyczynę, to po drugie, ale tylko jeśli do niego doszło podczas akcji medycznej.
Zgodnie z art. 40 Ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym „Akcja medyczna rozpoczyna się w momencie przyjęcia zgłoszenia alarmowego lub powiadomienia o zdarzeniu przez dyspozytora medycznego”.
Czyli jeśli do zgonu doszło przed wezwaniem ZRM (przed końcem rozmowy z dyspozytorem medycznym) to zgonu nie stwierdzamy i nie wystawiamy karty zgonu. Jeśli jednak do zgonu doszło po przyjęciu zgłoszenia przez dyspozytora (tj po słowach „zgłoszenie przyjęte”) to wówczas stwierdzamy zgon i wystawiamy kartę zgonu. Skąd mamy wiedzieć kiedy doszło do zgonu? A to już ustala kierownik ZRM podczas swojej interwencji.
Czyli w powyższej sprawie kierownik ZRM nie miał uprawnień do stwierdzenia zgonu i wystawienia karty zgonu. Pomijając już fakt, że nie była znana tożsamość zmarłego.
Co do wydania dokumentacji medycznej - KMCR - policjantom:
NIE WOLNO!!! Chyba, że pacjent wyrazi na to zgodę - wtedy można każdemu, ale po śmierci, jeśli nie wyraził takiej woli za życia to nie wolno.
Dlaczego?
Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta:
Art. 13
„Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego.”;
Art. 26
„1. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia
dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź
osobie upoważnionej przez pacjenta.
2. Po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie
upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była
jego przedstawicielem ustawowym. Dokumentacja medyczna jest udostępniana także
osobie bliskiej, chyba że udostępnieniu sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwił
się temu pacjent za życia, z zastrzeżeniem ust. 2a i 2b.”
Kim jest osoba bliska? W tej samej ustawie znajdziemy też definicję:
Art. 3
„2) osoba bliska – małżonka, krewnego do drugiego stopnia lub powinowatego do
drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą
we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta;”.
Pamiętajcie: karta zgonu tylko wtedy, gdy do zgonu doszło w trakcie akcji medycznej, jesteśmy pewni tożsamości zmarłego, nie ma podejrzenia popełnienia przestępstwa, nie ma konieczności sekcji. To nie jest dokumentacja medyczna i można ją przekazać osobie, która zajmie się pochówkiem (może to być policjant).
KMCR po śmierci pacjenta wydajemy tylko osobie upoważnionej przez pacjenta za życia, przedstawicielowi ustawowemu lub osobie bliskiej. W razie wątpliwości nie wydajemy nikomu i odsyłamy do administracji dysponenta.
P.S. niektórzy dysponenci wprowadzili różne dodatkowe dokumenty (np. Karty informacyjne, zaświadczenie o śmierci) - mogą tak zrobić, ale o szczegóły dotyczące wystawiania i przekazywania tych dokumentów trzeba pytać autorów tych procedur.
P.S. 2 A kto miał wystawić kartę w tej miejscowości?
Proszę bardzo:
art. 11, ust. 2, pkt 2 Ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych:
„2. W razie niemożności dopełnienia przepisu ust. 1, stwierdzenie zgonu i jego
przyczyny powinno nastąpić w drodze oględzin, dokonywanych przez lekarza lub
w razie jego braku przez inną osobę, powołaną do tej czynności przez właściwego
starostę, przy czym koszty tych oględzin i wystawionego świadectwa nie mogą
obciążać rodziny zmarłego.”
Kacper Mazurkiewicz
