26/11/2025
**Wergencyjne ruchy oczu**
Oczy wykonują wiele ruchów, które można klasyfikować według różnych płaszczyzn, takich jak ruchy w górę czy w dół. Wśród tych ruchów wyróżniamy ruchy równoległe, takie jak sakkady, ruchy śledzące oraz wergencje (do nosa lub do skroni). Dzisiaj skoncentrujemy się na tych ostatnich.
Ruchy wergencyjne obejmują:
- **Konwergencja** – jednoczesny ruch gałek ocznych w kierunku nosa.
- **Dywergencja** – ruch gałek ocznych w celu „wyprostowania” linii wzroku.
Gałki oczne wykonują te ruchy przeciwstawnie do siebie, co umożliwia nam widzenie obrazów znajdujących się w różnych odległościach. Oczy ustawiają się odpowiednio, aby utrzymać widziany punkt na plamce żółtej siatkówki. Ruchy wergencyjne ściśle współpracują z akomodacją, która wyostrza obraz, na który patrzymy.
**Czy ruchy wergencyjne mogą być zaburzone i jakie są tego konsekwencje?**
Tak, zaburzenia ruchów wergencyjnych mogą prowadzić do sytuacji, w której oczy nie „przecinają się” w punkcie, na który chcemy patrzeć. Mogą one przecinać się przed tym punktem, co wskazuje na zbyt silną odpowiedź akomodacji, lub za punktem, co oznacza zbyt słabą odpowiedź. W niektórych przypadkach oczy mogą nie ustawiać się idealnie równolegle, co skutkuje niepełnym ruchem dywergencyjnym.
**Czy widać wtedy zeza?**
Nie zawsze. Zaburzenia ruchów wergencyjnych mogą prowadzić do powstania zeza, ale nie zawsze obserwuje się wyraźne „uciekające” oko. Problemy z konwergencją lub dywergencją mogą być całkowicie ukryte i dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych.
**Objawy zaburzeń wergencji:**
- Wolne czytanie.
- Słabe zrozumienie czytanego tekstu.
- Trudności z zapamiętywaniem.
- Gubienie się podczas czytania i przepisywania.
- Zastępowanie wyrazów podczas czytania.
- Mrużenie lub zamykanie oka podczas czytania i pisania.
- Pomijanie wyrazów podczas czytania lub przepisywania.
- Odwracanie liter, cyfr lub wyrazów.
- Używanie palca lub pisaka, aby się nie gubić podczas pisania lub czytania.
- Bóle głowy po intensywnej pracy wzrokowej (czytanie, pisanie).
- Bóle i zmęczenie oczu po pracy z bliska.
W przypadku wystąpienia powyższych objawów warto skonsultować się ze specjalistą, aby ocenić sytuację i rozważyć odpowiednie interwencje terapeutyczne.
