
21/06/2025
Dewaluacja. Czemu to sobie robimy?
Na jeziorach wiatru tak dużo, że zdecydowaliśmy się podczas Psychoterapii pod Żaglami zostać w bezpiecznym porcie.
Jest taka ławeczka nad Śniardwami. Idealna do rozważań o zachodzie słońca. To siedząc na niej i czekając aż Neptun złagodzi swe oblicze, znalazłem obiecaną w poprzednim poście, chwilę na refleksję nad dewaluacją.
Dlaczego ludzie robią to innym?
Pomniejszają wartość. Poniżej najkrócej jak potrafiłem podrzucam możliwe motywy:
* Poprzez kontrast, moja wartość wydaje się większą, jeżeli pomniejszę Twoją. Dzięki temu mogę w ten bolesny dla Ciebie sposób, poprawić swoją samoocenę.
* Dewaluując Cię zyskuję szanse na to, że poziom lęku u Ciebie wzrośnie i zyskam przewagę taktyczną. Zdobędę kontrolę i poczuję się silniejszy.
* Jeśli mam problem z własną niekompetencją, mogę dewaluować Ciebie, nazywając Cię osobą niekompetentną, aby uniknąć konfrontacji z własnymi niedoskonałościami.
* Jeżeli masz coś dla mnie cennego, czego ja nie potrafię zdobyć pojawia się we mnie dysonans. Pomniejszanie wartości tego co posiadasz, łagodzi poczucie zazdrości i mój dyskomfort.
* Jeśli postrzegam Cię jako zagrożenie (np. dla mojej pozycji, czy bezpieczeństwa), dewaluowanie Cię może zmniejszać mój lęk.
* Jeżeli ja byłbym dewaluowany w przeszłości (np. przez rodziców, rówieśników), mogę nieświadomie powielać ten wzorzec zachowań, traktując go jako normę.
* Jeżeli mam niski poziom empatii lub trudności w postawieniu się w czyjejś sytuacji mogę dewaluować nie zdając sobie sprawy z tego, że to robię i sprawiam tym ból.
* W niektórych grupach dewaluowanie osób spoza kręgu (lub nawet wewnątrz grupy, w celu utrwalenia hierarchii) może być sposobem na wzmocnienie więzi grupowych i poczucia przynależności.
* Gdy odczuwam złość, mogę rozgrywać swoje negatywne emocje poprzez dewaluowanie innych.
Zrozumienie tych mechanizmów może Ci pomóc w identyfikacji przyczyn takiego zachowania, zarówno u innych, jak i u siebie, otwierając drogę do bardziej konstruktywnych interakcji. Polecam :)