05/05/2024
🙉 Często spotykam się z problematycznym stanowiskiem o kompetencjach terapeutycznych niezbędnych do pracy z grupami mniejszościowymi. Mówi ono, że wystarczy nie mieć uprzedzeń.
Powszechnym błędem jest twierdzenie, że np. klient transpłciowy czy biseksualny jest klientem „jak każdy inny”, a praca terapeutyczna nie wymaga specjalistycznej wiedzy ani nadprogramowych umiejętności. Za takim rozumowaniem stoi przekonanie, że procesem psychoterapii rządzą uniwersalne zjawiska aplikowalne do każdej osoby.
Jest to tylko częściowo prawda, a ślepota na różnice wynikające z kontekstu społecznego może prowadzić do niebezpiecznego zjawiska wtórnej stygmatyzacji w trakcie terapii. Osoby o różnych (tzw. nienormatywnych lub mniejszościowych) tożsamościach płciowych i seksualnych, angażujące się w relacje wykraczające poza tradycyjnie pojmowaną monogamię potrzebują wsparcia psychogicznego świadomie uwzględniającego ich doświadczenie oraz specyficzne potrzeby.
🛟 Jak profesjonalnie uwzględniać różnorodność płciową, seksualną i relacyjną w terapii?
Na początku tego roku przetłumaczyłem model 7 kluczowych kompetencji stworzony przez doświadczone w tej dziedzinie osoby eksperckie.
1️⃣ Praktyka zaangażowana w sprawiedliwość społeczną
Włączanie antyrasistowskiego, antyableistycznego, feministycznego, queerowego i afirmatywnego wobec osób LGBTQ+ podejścia do praktyki terapeutycznej. Pomaganie osobom klienckim w dekonstrukcji negatywnych efektów amatonormatywności, heteronormatywności, mononormatywności, cisgenderyzmu, seksizmu, patriarchatu, kapitalizmu, ableizmu (w tym w obszarze neuroróżnorodności), myślenia kolonialnego, które wpływają na wszystkich ludzi, także osoby heteroseksualne. Promowanie rzecznictwa oraz sojusznictwo ze wszystkimi marginalizowanymi i opresjonowanymi grupami. Oferowanie psychoedukacji.
2️⃣ Pokora i kompetencje międzykulturowe
Zaangażowanie w nieustanny rozwój świadomości własnego self oraz kompetencji klinicznych. Proaktywne rozwijanie własnych kompetencji międzykulturowych. Pielęgnowanie w sobie pokory i motywacji do ciągłego uczenia się. Zdobywanie specjalistycznej wiedzy o różnych marginalizowanych grupach społecznych, takich jak LGBTQIA+, kinksterach, osobach pracujących seksualnie, neuroróżnorodnych, oraz zróżnicowanych ze względu na kolor skóry i pochodzenie kulturowe. Unikanie wnioskowania na podstawie wyglądu osób klienckich.
3️⃣ Rozumienie specyficznych trudności wynikających z opresji
Dogłębne zrozumienie rozmaitych form społecznej opresji i tego, jak w zróżnicowany sposób wpływa ona na funkcjonowanie ludzi, w tym osób z grup marginalizowanych. Wspieranie osób klienckich w rozwijaniu zasobów poprawiających ich dobrostan i umiejętności dbania o siebie.
4️⃣ Kompetencja w pracy z traumą, żałobą i wstydem
Wzmacnianie odporności psychicznej. Rozumienie fizjologicznych i psychologicznych skutków traumy indywidualnej, kolektywnej i skumulowanej. Redukowanie objawów stresu pourazowego u osób, które doświadczyły przemocy, dyskryminacji oraz oddziaływań konwersyjnych. Dogłębne zrozumienie doświadczeń żałoby, w tym związanej ze stratą w efekcie zmiany. Rozumienie wstydu, jego efektów oraz sposobów jego uśmierzania.
5️⃣ Znajomość współczesnej wiedzy seksuologicznej
Zdobywanie specjalistycznej wiedzy, oraz dbałość o jej aktualizownanie, na tematy płci społeczno-kulturowej (gender), biologicznych wymiarów płci (s*x), seksulaności oraz różnorodności w relacjach w tym fantazji, pożądania i zachowań seksualnych. Rozumienie biopsychospołecznych zjawisk związanych z seksem.
6️⃣ Integracja kluczowych teorii GSRD
Uwzględnianie wiedzy o stresie mniejszościowym, stresie wewnątrzmniejszościowym, bezpieczeństwie, mikroagresjach i intersekcjonalności. Włączanie do pracy we własnej modalności afirmatywnej praktyki oraz podejścia skoncentrowanego na zasobach. Wspieranie samostanowienia osób klienckich.
7️⃣ Pielęgnacja radości
Wmacnianie poczucia własnej wartości poprzez afirmatywną i współczującą postawę terapeutyczną. Pielęgnacja radości i dumy z różnorodności, budowanie relacji ze społecznością, stosowanie mikroafirmacji w relacji terapeutycznej. Uwzględnianie jakości towarzyszenia w relacji terapeutycznej.
🔗 Źródło: © Dominic Davies & Silva Neves 2023 Seven Core Components of GSRD Therapy
https://pinktherapy.org/pink-therapy-seven-core-components-gsrd-therapy-download-open/
🇺🇦 Tłumaczenia na język ukraiński wykonał Vyacheslav Melnyk
https://pinktherapy.org/wp-content/uploads/2024/02/Ukranian-GSRD-Info-Sheet.pdf
