Ola Rydel - pomagaczka

25/07/2025

🌿 Letnia refleksja z gabinetu

W te wakacje dużo czasu spędzam na pracy indywidualnej z pacjentami — zarówno w mojej stałej organizacji, jak i w poradniach, gdzie wspieram osoby zmagające się z różnymi trudnościami.

Zaskoczyła mnie liczba osób, które mimo wakacyjnego czasu zgłaszają się po pomoc psychologiczną. Zaskoczyła… ale też bardzo ucieszyła. Bo przecież wakacje to świetny moment, żeby na chwilę się zatrzymać, zwolnić i przyjrzeć się sobie. 💛

Mam wrażenie, że latem łatwiej o oddech, o chwilę dla siebie i może właśnie dlatego to czas, kiedy zaczynają „dochodzić do głosu” rzeczy, które przez cały rok były gdzieś spychane na dalszy plan. Emocje, napięcia, pytania.

Nie tylko ja to zauważam. Według danych NFZ latem coraz więcej osób w Polsce sięga po pomoc psychologiczną — szczególnie dorośli między 25 a 45 rokiem życia. To pokazuje, że coś się zmienia. Na lepsze. 💬🧠

Jeśli właśnie teraz czujesz, że potrzebujesz się zatrzymać, pomyśleć, posłuchać siebie — to dobry moment.

20/07/2025

Kot i granice – relacja, która uczy szacunku

Koty są mistrzami granic. Nie dlatego, że są zdystansowane – ale dlatego, że ufają tylko wtedy, gdy czują się bezpieczne. Ich zaufania nie da się wymusić. Nie reagują na nasze potrzeby, tylko na swoją wewnętrzną gotowość. To trudne – zwłaszcza dla osób, które przez lata uczyły się, że miłość trzeba zdobywać, a bliskość można zapewnić tylko rezygnując z siebie.

Relacja z kotem uczy, że bliskość to nie przymus, ale wybór. Że relacja może być dobrowolna, oparta na wzajemnym szacunku i respektowaniu przestrzeni. Dla osób z doświadczeniem przemocy, współuzależnienia, narcystycznego nadużycia – może to być pierwsze doświadczenie relacji bez dominacji.

Z perspektywy teorii przywiązania, osoby o stylu lękowo-ambiwalentnym często czują dyskomfort w relacjach z kotami – bo kot nie odpowiada na potrzebę stałego potwierdzania więzi. Ale właśnie dlatego to doświadczenie może być lecznicze: pokazuje, że relacja nie musi oznaczać dostępności 24/7, że można być razem i osobno.

To dokładnie to, co ćwiczymy w terapii: rozpoznawanie swoich granic, zauważanie sygnałów dyskomfortu, dawanie sobie prawa do przestrzeni. Kot bywa nie tylko towarzyszem, ale też przewodnikiem w odzyskiwaniu siebie.

📩 Jeśli Twoje granice były kiedyś łamane – możesz nauczyć się je odbudowywać. W relacji. W terapii. W sobie.

13/07/2025

Dlaczego pies rozumie mnie lepiej niż ludzie?

Czy pies naprawdę rozumie nas lepiej niż ludzie? Czasem tak. Ale nie chodzi o rozumienie intelektualne, tylko emocjonalne. Pies nie analizuje, nie ocenia, nie porównuje. Po prostu jest.

Wielu ludzi dopiero w relacji ze zwierzęciem po raz pierwszy w życiu doświadcza emocjonalnego bezpieczeństwa. To uczucie, które w dzieciństwie powinno być podstawą – a jednak często go zabrakło. Zamiast tego było napięcie, ocenianie, wycofanie albo przemoc. Zwierzę – szczególnie pies – może stać się korektywnym doświadczeniem relacyjnym.

Z punktu widzenia psychologii mówimy tu o mechanizmach przywiązania. Pies może pełnić funkcję bezpiecznego obiektu – kogoś, kto stanowi bazę, do której można wracać w chwilach trudnych. Kontakt fizyczny z psem aktywuje układ przywspółczulny, który odpowiada za spokój i regenerację.

Badania (Beetz et al., 2012) pokazują, że kontakt z psem obniża poziom kortyzolu, zwiększa poziom oksytocyny (hormonu więzi i zaufania), wpływa na rytm serca i oddech. To neurobiologiczne dowody na to, że bycie z psem może regulować emocje i leczyć skutki długotrwałego stresu.

Taka relacja może też stać się pomostem do odbudowy zaufania do ludzi. Może nauczyć: "można być sobą i być przyjętym". To coś, co wiele osób odkrywa najpierw dzięki psu – a potem w gabinecie terapeutycznym.

04/07/2025

🖤 Myśl i Pamięć. Hugin i Munin. I my.
(Na tle Kruczej Skały w Szklarskiej Porębie)

W nordyckiej mitologii Hugin i Munin – myśl i pamięć – to dwa kruki Odyna. Każdego dnia wyruszają w świat, by przynieść mu wieści. Ale Odyn drży, czy wrócą. Bo bez nich... przestaje wiedzieć, kim jest.

Czy nie mamy w sobie podobnych ptaków?
Nasze myśli – nieustannie krążące, analizujące, snujące przyszłość.
Nasza pamięć – karmiąca się przeszłością, emocjami, tym, co było.
Obie są częścią nas. Ale gdy jedno z nich zawodzi – gubimy się.

Zbyt dużo Hugina – i utkwimy w nadmiarze analiz, lękach o przyszłość.
Za dużo Munina – i utkniemy w tym, co było, żałując, rozpamiętując, nie mogąc ruszyć.

Psychoterapia często jest jak powrót tych kruków – pomaga nam odzyskać kontakt z myślami i pamięcią, ale też nadać im sens. Uporządkować je. Uspokoić. Nie chodzi o to, by uciszyć głowę, ale by móc na nowo poczuć się gospodarzem we własnym umyśle.

A Krucza Skała?
Może to właśnie dobre miejsce, by usiąść, zatrzymać się i zapytać:
– Co niesie dziś moja myśl?
– A co przynosi mi pamięć?

I co z tego wybieram zabrać ze sobą dalej.

30/06/2025

29/06/2025

Jak wspierać siebie, gdy bliska osoba ma cechy narcystyczne?

Życie u boku osoby z cechami narcystycznymi może być wyczerpujące – i bardzo samotne.

Zwłaszcza wtedy, gdy przez lata:

🥀 Twoje emocje były unieważniane,
🥀 potrzeby przesuwane na dalszy plan,
🥀 granice przekraczane, a Ty nie wiedziałaś/eś, jak je postawić.

W takich relacjach wiele osób mówi:
🥺 „Nie poznaję siebie.”
🥺 „Ciągle się boję, że coś zrobię źle.”
🥺 „Chciałabym się wycofać, ale czuję się winna.”

🔍 To nie są „przesadzone reakcje”. To objawy przeciążenia, które często też mogą być oznaką kompleksowego zespołu stresu pourazowego (CPTSD) – który może pojawić się u osób żyjących w przewlekłym napięciu emocjonalnym, w relacji opartej na huśtawce emocji, kontroli, poczuciu winy i braku wpływu (Herman, 1992; Ford & Courtois, 2009).

🤓CPTSD może objawiać się:
👉silnym lękiem i czujnością w relacjach,
👉trudnością w wyznaczaniu granic,
👉poczuciem odrealnienia, wstydu, winy,
👉zaburzeniem obrazu siebie i własnej wartości.

To stan, który nie wynika ze słabości. To efekt długotrwałego przebywania w środowisku, gdzie nie było miejsca na Twoje „ja”.

🍀Dobra wiadomość? To można zatrzymać.
Praca terapeutyczna pomaga:
➡ odzyskać dostęp do siebie,
➡ rozpoznać swoje emocje i potrzeby,
➡ przywrócić poczucie wpływu,
➡ nauczyć się stawiać granice bez lęku.

Najważniejsze, co możesz zrobić, to odwrócić uwagę z tego, „jaki on/ona jest” – na pytanie: „co ja czuję i czego potrzebuję?”

I zacząć traktować siebie z taką czułością, jakiej być może nigdy nie dostałaś/eś.

Pracuję z osobami, które przez lata były „dla kogoś”, zapominając o sobie.
Jeśli chcesz odzyskać siebie – krok po kroku, z uważnością i szacunkiem – jestem tu.



📖Źródła naukowe:
Herman, J.L. (1992). Trauma and Recovery.
Ford, J.D., & Courtois, C.A. (2009). Treating Complex Traumatic Stress Disorders.
Walker, P. (2013). Complex PTSD: From Surviving to Thriving.

26/06/2025

Jak psychoterapia pomaga osobom z cechami narcystycznymi (i ich bliskim)

Czy narcyz może się zmienić?
To pytanie pojawia się w gabinecie bardzo często – zarówno ze strony osób, które żyją z kimś o cechach narcystycznych, jak i… samych zainteresowanych.

Odpowiedź brzmi: to możliwe, ale trudne – i wymaga czasu, zaangażowania oraz bezpiecznej relacji terapeutycznej.

🤓Zaburzenie osobowości narcystycznej (NPD) nie wynika z nadmiaru miłości do siebie. Wręcz przeciwnie – jego korzeniem jest niepewna, krucha tożsamość i silne mechanizmy obronne, które chronią przed wstydem, zależnością czy zranieniem.

Jak wygląda pomoc psychologiczna?
🍀U osób z cechami narcystycznymi psychoterapia:
➡ pomaga nazwać i zrozumieć własne potrzeby i emocje (często długo tłumione),
➡ umożliwia bezpieczne konfrontowanie się z trudnymi uczuciami: wstydem, porażką, samotnością,
➡ uczy rozpoznawania wpływu własnych zachowań na innych,
➡ rozwija empatię i autorefleksję.

Terapia bywa szczególnie skuteczna w przypadku tzw. narcyzmu wrażliwego, który często współwystępuje z depresją, zaburzeniami lękowymi czy chronicznym poczuciem porażki (Pincus et al., 2009).

🍀Dla osób żyjących z kimś o takim profilu psychoterapia:
➡ pozwala odzyskać utracone granice,
➡ wzmacnia poczucie własnej wartości,
➡ pomaga lepiej zrozumieć własne potrzeby i schematy relacyjne,
➡ daje przestrzeń, by podjąć decyzję – czy, i jak, być dalej w tej relacji.

🥀Warto też uczciwie powiedzieć:
Nie każda osoba z narcystycznym zaburzeniem osobowości trafia na terapię – i nie każda chce tam zostać.

❗Osoby z tzw. narcyzmem wielkościowym lub złośliwym – często nie zgłaszają się po pomoc, bo nie widzą żadnego problemu po swojej stronie.
Jeśli dodatkowo obecne są cechy osobowości antyspołecznej (ASPD), możliwość budowania relacji terapeutycznej – opartej na zaufaniu, wglądzie i autorefleksji – jest bardzo ograniczona (Kernberg, 1992; Ronningstam, 2011).

🤓Otto Kernberg – jeden z najbardziej wpływowych teoretyków w pracy z osobowością narcystyczną – pisze, że zmiana jest możliwa, jeśli osoba gotowa jest stanąć twarzą w twarz z tym, co najbardziej niechciane w sobie: zależnością, lękiem, wstydem (Kernberg, 1992; 2004).

❗Psychoterapia nie polega na „zmienianiu osobowości”. Jej celem jest odzyskanie kontaktu ze sobą i innymi, bez walki i udawania.

I choć to proces wymagający – może być jednym z najważniejszych w życiu.

🌼 Towarzyszę zarówno osobom z cechami narcystycznymi, jak i ich bliskim.
Jeśli potrzebujesz bezpiecznej przestrzeni do refleksji i zmiany – jestem do Twojej dyspozycji.

23/06/2025

Brak empatii – nie złośliwość, lecz mechanizm

Jednym z najczęściej przywoływanych zarzutów wobec osób z cechami narcystycznymi jest: „On/ona nie ma empatii.”

To częściowo prawda – ale ważne jest, dlaczego tak się dzieje.

🤓Badania pokazują, że osoby z narcystycznym wzorcem osobowości zachowują:
➡empatię poznawczą – czyli potrafią zrozumieć, co druga osoba może czuć lub myśleć,
➡ale mają ograniczoną lub niestabilną empatię emocjonalną – czyli trudność w współodczuwaniu emocji innych.

❗„Osoby z NPD potrafią rozpoznać emocje u innych, ale często ich nie czują ani nie reagują na nie w sposób angażujący emocjonalnie. To deficyt empatii emocjonalnej, nie intelektualnej.” – pisze dr Elsa Ronningstam, badaczka narcyzmu i autorka książki Identifying and Understanding the Narcissistic Personality (Oxford University Press, 2011).

❓Z czego wynika ta trudność?
W dużej mierze z mechanizmów obronnych:
👉Osoba z cechami narcystycznymi chroni się przed zalewem emocji i wstydem.
👉Bliskość emocjonalna może być odbierana jako zagrożenie.
👉Kontakt z cudzymi uczuciami wywołuje lęk – dlatego bywa pomijany lub racjonalizowany.

To nie złośliwość. To ochrona kruchego „ja”, które nie jest gotowe, by być z drugim człowiekiem w prawdziwym, emocjonalnym kontakcie.

Empatii można się uczyć – ale to wymaga czasu, relacyjnego bezpieczeństwa i gotowości na zmianę.

🌼Jeśli chcesz lepiej zrozumieć siebie albo bliską Ci osobę, która wydaje się emocjonalnie niedostępna – zapraszam Cię do rozmowy.
Wspólnie możemy przyjrzeć się mechanizmom, które dziś utrudniają bliskość – ale kiedyś pomagały przetrwać.

19/06/2025

Czy można mieć relację z osobą narcystyczną i nie cierpieć?

To zależy.

Narcyzm – jako cecha – nie musi ranić.
Narcyzm – jako dominujący wzorzec osobowości – może być trudny.

Kluczowe pytanie brzmi:
👉 Czy ta osoba potrafi usłyszeć Ciebie – czy tylko siebie?
👉 Czy widzi relację – czy tylko odbicie swojej wartości?

Czasem pomocna bywa terapia – dla jednej lub obu stron.
Czasem granice.
Czasem decyzja o odejściu.

Ale zawsze warto zacząć od pytania: Jak ja się w tej relacji czuję – i czego mi brakuje?

🌼W gabinecie często towarzyszę osobom, które próbują się w takich relacjach odnaleźć. Jeśli czujesz, że chcesz to z kimś omówić – zapraszam Cię.

15/06/2025

Narcyzm wrażliwy – cichy, lękliwy, często niewidzialny...

Gdy myślimy o narcyzmie, często widzimy osobę głośną, pewną siebie, dominującą.
Ale narcyzm ma też drugie oblicze – wrażliwe, nieśmiałe, niepewne.

Osoba z tzw. narcyzmem wrażliwym:

🫤 bardzo źle znosi krytykę,
☹️ często czuje się niedoceniana,
🫥 wycofuje się, zamiast konfrontować.

Z zewnątrz wygląda na osobę „delikatną” – ale wewnętrznie przeżywa silne napięcia i lęk przed oceną.

🔎Tacy pacjenci częściej trafiają do gabinetu – szukając pomocy z powodu lęku, depresji, poczucia porażki.

Ich narcyzm nie krzyczy. Ale cierpi.

Jeśli coś z tego opisu brzmi znajomo – możemy przyjrzeć się temu wspólnie, z uważnością i bez etykiet.

12/06/2025

Współpraca z osobą o cechach narcystycznych – jak zadbać o siebie w pracy?

Nie każdy trudny współpracownik jest narcyzem.
Ale czasem mamy do czynienia z kimś, kto:

👉nie znosi sprzeciwu,
👉nie przyjmuje informacji zwrotnej,
👉skupia się wyłącznie na sobie .

Współpraca z osobą o cechach narcystycznych może być wyczerpująca emocjonalnie.

Co pomaga?
✅ Jasne granice.
✅ Unikanie wchodzenia w grę: „muszę go/ją przekonać”.
✅ Skupienie na faktach, nie interpretacjach.
✅ Zewnętrzne wsparcie – w zespole, EAP, superwizji.

To nie Twoja odpowiedzialność, by kogoś zmienić – ale masz prawo chronić siebie.

Pracuję także z osobami, które doświadczają przeciążenia w relacjach zawodowych. Jeśli potrzebujesz przestrzeni do złapania oddechu – jestem tu.