Strefa PsychoBalans Artur Zwiech

17/09/2025

Dziś podczas spaceru słuchałem ciekawego podcastu Jacka Walkiewicza, w którym rozmawiał z Mateuszem Kusznierewiczem.
Padła tam historia, która bardzo mnie poruszyła i dała sporo do myślenia.

Walkiewicz opowiadał o koledze Adama Małysza. Ten kolega opisywał, jak wygląda moment skoku – Małysz podczas rozbiegu osiąga około 100 km/h, a w powietrzu prędkość rośnie do 120 km/h.
Większość z nas, lecąc z taką prędkością, myślałaby tylko o jednym: „byle szybko wylądować”, bo to przecież niebezpieczne.
A Małysz?
On w tym momencie myślał tylko o tym, jak najdłużej utrzymać się w powietrzu.

I pomyślałem, że to jest świetna metafora naszego życia.
Czasem nasze umiejętności, pasja, praca czy determinacja pozwalają nam „wybić się” ponad przeciętność.
Ale często, gdy zaczynamy szybować coraz wyżej, włącza się w nas lęk:
„A co, jeśli mnie skrytykują?”
„A co, jeśli ludzie pomyślą, że się wywyższam?”
„A co, jeśli ktoś się ode mnie odsunie, bo mój sukces będzie go uwierał?”

I wtedy wielu z nas wybiera „bezpieczne lądowanie”.
Szybko wracamy na ziemię, byle tylko nie wywołać zazdrości czy niechęci.

A przecież warto w takich chwilach być jak Małysz – utrzymać się w powietrzu jak najdłużej, cieszyć się tym lotem, zaufaniem do swoich możliwości i tym, co osiągnęliśmy.

Jest takie polskie powiedzenie: „Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie.”
A ja bym je odwrócił:
„Prawdziwych przyjaciół poznaje się w sukcesie.”
Bo wtedy widać, kto się cieszy z nami, a kto się odsuwa.

Dlatego, gdy życie daje Ci szansę na wybicie się z progu skoczni – leć.
Nie patrz na to, kto klaska, a kto siedzi z boku z założonymi rękami.
Twój lot jest Twój.
I tylko od Ciebie zależy, jak długo będziesz się nim cieszyć. 🪂✨

09/09/2025

Jutro ruszam na kolejne zajęcia z pacjentami Ośrodka Terapii Uzależnienia od Substancji Psychoaktywnych. Spotkania z nimi to pewien rodzaj misji dla mnie, tak jak i samo trzeźwienie przyspiesza wówczas, gdy masz wizję i misję. Wizja to obraz życia, które chcesz odzyskać: spokojne poranki, czyste relacje, zaufanie do siebie. Ale sama wizja bywa jak piękny plakat na ścianie który dodaje otuchy, lecz nie pokazuje kroków. Tu wchodzi misja: proste, konkretne działania „na dziś”, które robisz niezależnie od nastroju. Misja to: zadzwonię do jednej osoby zamiast sięgać po substancję; zjem i napiję się wody, bo ciało to mój sojusznik; pójdę na spotkanie/terapię; nazwę to, co czuję, zamiast to zalewać. Bez misji wizja się rozmywa, bez wizji misja staje się ciężarem. Razem działają jak kompas i kroki. Prosty rytuał na start: weź kartkę i napisz jedno zdanie wizji („Chcę żyć trzeźwo, spokojnie, obecnie”). Pod spodem dopisz misję tylko na 24 godziny („Dziś: 1 rozmowa wsparcia, 1 posiłek o czasie, 1 spacer, zero alkoholu/środków”). Jutro aktualizujesz. Jeśli się potkniesz, nie anulujesz wizji tylko wracasz do misji na następne 24 godziny. Tak właśnie poprzez misję dochodzimy do wizji. Trzeźwienie to nie heroiczny skok, tylko powtarzalny marsz małych kroków, które codziennie układają Twoje nowe życie.

29/08/2025

Wewnętrzny krytyk vs. osoba uzależniona ...

1. Kim jest wewnętrzny krytyk
Wewnętrzny krytyk to surowy głos w naszej głowie, który ocenia, zawstydza i straszy porażką. Powstaje z dawnych doświadczeń, z norm i komunikatów, które kiedyś miały nas chronić, a dziś często osłabiają. Krytyk nie jest intuicją ani zdrowym rozsądkiem. To filtr, który wyolbrzymia błędy i pomija postępy. Kiedy się odzywa, spada poczucie wartości i rośnie napięcie. Człowiek zaczyna wierzyć, że nie zasługuje na pomoc i nie da rady utrzymać zmiany.

2. Jak krytyk uruchamia nawroty w uzależnieniach
Nawrót rzadko zaczyna się w chwili sięgnięcia po substancję. Zaczyna się dużo wcześniej, kiedy krytyk podszeptuje myśli typu nie nadajesz się do trzeźwego życia, już i tak wszystko zepsułeś, wszyscy zobaczą twoją słabość. Te zdania wywołują wstyd i izolację. Pojawia się chęć ucieczki od uczuć, a mózg przypomina dawny szybki sposób ulgi. To właśnie wtedy rośnie ryzyko powrotu do starych zachowań, bo krytyk podcina nadzieję, a bez nadziei łatwiej o decyzję, która prowadzi z powrotem do aktywnego uzależniania.

3. Jak rozpoznać, że krytyk przejmuje ster na Tobą
Zauważ sygnały ostrzegawcze. Pojawia się myślenie wszystko albo nic, porównywanie się z innymi, czarne scenariusze, przymusowe słowa muszę i powinienem, a w ciele napięcie karku, ucisk w klatce piersiowej, płytki oddech. Zaczynasz unikać ludzi i miejsc wsparcia. Odkładasz drobne nawyki, które wcześniej pomagały. Mnożą się wymówki i pojawia się wewnętrzny sędzia, który nie dopuszcza łagodności. To moment, aby zareagować, zanim pojawi się przemożny głód.

4. Co pomaga odzyskać wpływ na swoje decyzje i zachowania
Nazwij krytyka po imieniu i oddziel go od siebie. Zadaj pytanie czy to fakt czy opinia. Zastosuj łagodny ton wobec siebie jak wobec bliskiej osoby. Wróć do krótkich rytuałów regulacji oddech cztery sekundy wdechu, cztery zatrzymania, cztery wydechu, cztery zatrzymania. Zapisz jedno małe działanie na dziś telefon do osoby wsparcia, wyjście na spacer, udział w spotkaniu. Przećwicz surfowanie na fali napięcia i przypomnij sobie poprzednie zwycięstwa. Przygotuj plan na chwilowe potknięcie aby nie przerodziło się w pełny nawrót. W podsumowaniu zapamiętaj potknięcie to informacja a nie wyrok. Wewnętrzny krytyk bywa głośny, ale nie ma ostatniego słowa.

Na ten temat rozmawialiśmy ostatnio na spotkaniu z pacjentami Całodobowego Oddziału Terapii Uzależniania od Substancji Psychoaktywnych.

Spotkania odbywają się w ramach projektu „Punkt Konsultacyjny dla Osób Uzależnionych – Kompleksowe Wsparcie Reintegracyjne”, który jest współfinansowany przez Województwo Lubuskie – Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze.

26/08/2025

Problemy ze snem, bezdech senny, nadciśnienie. Choruje co trzeci z nas. Polscy naukowcy: kluczowy jest poziom witaminy D

Osoby zmagające się z nadciśnieniem tętniczym mają wyraźnie gorszą jakość snu niż ci, których ciśnienie krwi mieści się w normie. Częściej występują u nich epizody bezdechu sennego, częstsze wybudzenia oraz skrócona faza REM, co może wpływać negatywnie na zdolność radzenia s...

23/08/2025

Czy naprawdę sami decydujemy o swoim życiu? 🤔

Wyobraź sobie, że wszystko, co robisz od wyboru porannej kawy po decyzje o pracy, relacjach czy marzeniach wcale nie wynika z twojej wolnej woli. Tak twierdzi Robert Sapolsky w swojej książce „Zdeterminowany”.

Autor uważa, że nie istnieje niezależne "Ja", które podejmuje decyzje. Nasze wybory to wynik działania mózgu, hormonów, genów, doświadczeń z dzieciństwa, emocji i sytuacji, w których się znajdujemy. Brzmi to trochę niepokojąco, ale może być też uwalniające.

Co to oznacza w praktyce? Sapolsky pokazuje, że nawet jeśli nie mamy pełnej kontroli, nie grozi nam chaos. Świadomość braku wolnej woli może sprawić, że będziemy bardziej wyrozumiali dla siebie i innych.

Jak myślisz, czy naprawdę sami sterujemy swoim życiem, czy raczej jesteśmy bardziej zaprogramowani, niż nam się wydaje? Teoria tak przerażająca, że aż mega ciekawa 🤔🫣

19/08/2025

🌱Punkt Konsultacyjny "NOWA SZANSA" w Sulechowie (woj. lubuskie)🌱

Wraz z Fundacją Inicjatyw "Jestem Przedsiębiorczy" prowadzę Punkt Konsultacyjny, gdzie oferujemy mentoring, recovery coaching, psychoedukację – wsparcie w wychodzeniu z uzależnienia poprzez odbudowę motywacji, poczucia własnej wartości i realnego planowania przyszłości. Zapraszamy również osoby, których bliscy zmagają się z problemem uzależniania.

👉 Oprócz tego zapewniamy:
✔️ poradnictwo finansowe (budżet, zarządzanie zadłużeniem, planowanie wydatków),
✔️ poradnictwo zawodowe (ścieżka kariery, biznesplan, własna działalność),
✔️ poradnictwo obywatelskie (meldunek, świadczenia, pisma urzędowe).

📍 Punkt działa w Sulechowie (ul. Morelowa 21C) do 18.10.2025 r.
📅 Dyżur w piątki, godz. 8:00–16:00 (po wcześniejszym umówieniu telefonicznym).
📞 tel. 693 092 529

💙 Wsparcie jest bezpłatne – zrób pierwszy krok ku zmianie!

Projekt jest współfinansowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu "Pokonać bezdomność. Program pomocy osobom bezdomnym 2025"
Wartość projektu: 58 600 zł;
Wartość dofinansowania: 52 500 zł.

13/08/2025

Dlaczego alkohol z czasem przestaje dawać „przyjemność”? 🍷➡️😔

Na początku picie alkoholu często kojarzy się z relaksem, poprawą nastroju czy lepszą zabawą. Pierwsze doświadczenia mogą faktycznie przynosić przyjemne emocje, takie jak rozluźnienie, odwaga w kontaktach czy chwilowe oderwanie od problemów.

Jednak nasz mózg ma zdolność do adaptacji. Z czasem rozwija się tolerancja, czyli potrzeba coraz większej ilości alkoholu, aby uzyskać ten sam efekt. Równocześnie układ nagrody i chemia mózgu zaczynają się zmieniać.

W miarę postępu procesu uzależnienia picie przestaje być źródłem prawdziwej przyjemności. Zamiast tego staje się sposobem na ucieczkę przed dyskomfortem. Pijemy, aby nie czuć lęku, rozdrażnienia, smutku. Sięgamy po alkohol, by uniknąć objawów odstawienia i odzyskać pozorne poczucie równowagi po poprzednim piciu.

To moment, w którym alkohol przestaje pełnić rolę nagrody, a zaczyna być mechanizmem podtrzymywania równowagi, która bez niego wydaje się niemożliwa. Wtedy picie już nie daje więcej radości, ono jedynie redukuje ból, który samo współtworzy.

Zrozumienie tej zmiany jest kluczowe. Wielu osobom wydaje się, że piją, bo lubią. Jednak kiedy przyjrzą się bliżej, mogą zauważyć, że tak naprawdę piją, by nie czuć się źle. To zupełnie inna motywacja i wyraźny sygnał ostrzegawczy.

Świadomość tego mechanizmu może być pierwszym krokiem do odzyskania prawdziwej radości. Takiej, która nie zależy od substancji.

💬 A Ty? Jak myślisz, czy więcej osób pije dla przyjemności, czy dla uniknięcia dyskomfortu?

11/08/2025

„— Mamo, jakie jest Twoje zdanie na temat…?
— Moje zdanie jest…
— Ooo, to moje będzie takie samo!”

Brzmi znajomo? 😊 To króciutkie dialogi pokazują, jak łatwo dzieci przejmują nasze poglądy. I super, że jesteśmy dla nich ważnym punktem odniesienia. Ale równie ważne jest, by uczyć je… myśleć po swojemu.

Wychowując dzieci, przekazujemy wartości, normy i zasady bezpieczeństwa. To fundament. Nie oznacza to jednak, że każde zdanie dziecka musi być kopią naszego. Świat się zmienia, informacje płyną z wielu źródeł, a umiejętność samodzielnego myślenia to dziś jedna z najcenniejszych kompetencji.

Jak to wspierać na co dzień, prosto i bez zadęcia?

👉 Zadawaj pytania otwarte: „Co o tym myślisz? Dlaczego?” zamiast „Masz rację, bo ja tak uważam”;
👉 Zachęcaj do czytania i eksplorowania: książki, artykuły, podcasty, filmy popularnonaukowe. Różne źródła = szersza perspektywa;
👉 Ćwicz sprawdzanie faktów: „Sprawdźmy to razem”, „Skąd ta informacja?”, „Czy są inne opinie?”;
👉 Daj prawo do zmiany zdania: „Kiedyś myślałam inaczej, dziś mam nowe argumenty”. To uczy elastyczności;
👉 Oddzielaj wartości od opinii: wartości ustalają granice (szacunek, bezpieczeństwo), opinie mogą się różnić;
👉 Doceniaj proces, nie tylko „dobrą odpowiedź”: „Podoba mi się, jak to rozumujesz”, „Fajne pytania!”;
👉 Ucz bezpiecznego sprzeciwu: „Nie zgadzam się, bo… i szanuję Twoje zdanie”.

Dziecko, które potrafi zadać pytanie, poszukać informacji i wyciągnąć wnioski, jest odważniejsze, bardziej samodzielne i mniej podatne na presję rówieśniczą czy manipulację. Naszą rolą jest być kompasem — nie autopilotem. 🌱

A jak u Was wyglądają rozmowy o różnych poglądach? Macie swoje rodzinne rytuały dyskusji, wspólnego czytania albo „sprawdzania, czy to prawda”? Podzielcie się inspiracjami w komentarzach!

Fot. AZ/canva

05/08/2025

Z radością i dumą zapraszam do nowo otwartego Gabinet Neurorozwoju Aneta Sakowska, EEG Biofeedback, z którym współpracuję jako Strefa PsychoBalans Artur Zwiech.

Aneta ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku psychologia i kontynuuje naukę na specjalności psychologia dzieci i młodzieży, dzięki czemu wnosi do zespołu świeżą wiedzę o rozwoju najmłodszych. Jest trenerką TUS oraz certyfikowaną trenerką EEG Biofeedback. Gabinet powstał z jej pasji do zgłębiania tajemnic mózgu i wspierania dzieci ze spektrum autyzmu, ADHD oraz ADD, a centralnym narzędziem pomocy pozostaje potwierdzony badaniami EEG Biofeedback.

Wspólnie rozszerzamy ofertę o treningi funkcji poznawczych przygotowywane przez interdyscyplinarny zespół, a partnerstwo z Planeta Młodych Talentów dodaje naszym działaniom holistyczny wymiar. Łączymy terapię i naukę z twórczą zabawą organizując cykl warsztatów, które pomagają w budowaniu relacji i rozwijaniu potencjału dzieci.

Już od września realizujemy w przedszkolach innowacyjny program STEAM oraz sesje EEG Biofeedback. W wszystko to bezpłatnie dla małych uczestników. Cieszę się że mogę wspierać Anetę Sakowską w tworzeniu przestrzeni, w której dzieci odkrywają swoje mocne strony, a rodzice otrzymują rzetelne wsparcie na każdym etapie tej fascynującej drogi.

Gabinet mieści się przy ul. Morelowej 21C, 66-100 Sulechów. Tel. 733 324 085 - Aneta Sakowska.

Prosimy śledzić stronę Gabinet Neurorozwoju Aneta Sakowska, EEG Biofeedback, a już niedługo również stronę internetową.

04/08/2025

– Tato, moje marzenie to nożyczki i lustro.
– Synu, pójdziesz na prawo.
– Ale to nie dla mnie…
– Nie haruję całe życie po to, żebyś został jakimś fryzjerem. Przejmiesz kancelarię po mnie!

Ten krótki dialog otwiera drzwi do długiej listy problemów. Badania nad autonomią dzieci pokazują, że gdy rodzic narzuca ścieżkę zawodową, maleją motywacja wewnętrzna i poczucie sensu nauki. U młodzieży wiąże się to z wyższym poziomem lęku, wypalenia szkolnego i objawów depresyjnych. Wyniki potwierdzają to także w Polsce. Gdy praca ma być realizacją cudzych ambicji, a nie własnych celów, mózg traktuje ją jak przymus, a nie szansę rozwoju.

Kiedy na szali leży miłość rodzica („kocham cię, jeśli spełnisz mój plan”), dziecko często buduje pancerz, który psycholodzy opisują jako narcystyczny mechanizm obronny. Taka osoba uczy się, że jej wartość zależy od osiągnięcia zewnętrznego ideału. Na zewnątrz wygląda pewnie, wewnątrz boi się porażki i odrzucenia. W dorosłości może mieć trudność z empatią, budowaniem głębokich relacji i samoregulacją emocji. Paradoksalnie rodzice również płacą cenę: relacja staje się transakcją, a nie więzią, a w momentach kryzysu dziecko może odsunąć się całkowicie, by choć przez chwilę poczuć się sobą.

Dlaczego więc nie wybrać innej drogi? Badania wskazują, że dzieci wspierane w samodzielnym decydowaniu o przyszłości rzadziej odczuwają presję perfekcjonizmu, mają lepszą samoocenę i większą odporność psychiczną. Rodzic nie musi rezygnować z troski, ale może pytać, proponować, pokazywać możliwości. Wspólne wizyty w salonie fryzjerskim, na uczelni czy w kancelarii pozwalają dziecku zobaczyć realia, a nie legendę zawodu. Decyzja podjęta w dialogu buduje odpowiedzialność, której nie da się wymusić.

Wsparcie to nie dyktat, a historia bez wolności nie sprzedaje się dobrze w życiu. Pozwólmy dzieciom pisać własny scenariusz, nawet wtedy gdy fabuła skręci, pozostaną głównymi bohaterami, a nie statystami w filmie cudzych oczekiwań.

Fot. AZ/canva

02/08/2025

Podobno nawyk wyrabia się w 21 dni (skąd ta liczb, nikt nie wie), ale ja w kwestii ruchu wciąż jestem na etapie „dzień pierwszy – powtórz”. Dowód macie na zdjęciu: wyskoczyłem pobiegać (no dobra, bardziej potruchtać na wiadukt, żeby strzelić selfie z butelką wody dla alibi) i już czuję się jak bohater filmu sportowego😂

Śmiechy śmiechami, a ruch to najtańszy i najszybciej działający „ulepszenie” dla naszej psychiki. W trakcie wysiłku mięśnie wysyłają sygnał do mózgu, by uwolnić endorfiny – naturalne opioidy odpowiedzialne za słynną euforię biegacza. Równolegle wzmacnia się dopaminowy układ nagrody, dzięki czemu łatwiej wstać z kanapy kolejny raz. Regularne, umiarkowane treningi podnoszą poziom, białka wspierającego neurogenezę i plastyczność mózgu, co przekłada się na lepszą koncentrację i pamięć. Spada też stężenie kortyzolu, więc stres szybciej „wyparowuje”, a sen staje się głębszy. O ile kawa potrafi tylko zamaskować zmęczenie, 30-minutowy spacer lub bieg realnie ładuje mentalne baterie. Co ciekawe, już po dwóch tygodniach systematycznego ruchu obserwuje się lepszą regulację osi HPA, co skutkuje stabilniejszym nastrojem przez cały dzień.

Klucz? Nie katować się. Kiedy ambitnie obiecujemy sobie 90-minutowe maratony siedem dni w tygodniu, szybciej niż endorfiny pojawia się zakwasy, poczucie winy i frustracja. Fizjologia ma swoje granice – brak regeneracji zwiększa ryzyko kontuzji, zaburzeń snu, a nawet spadków nastroju z powodu przewlekłego stanu zapalnego. Dlatego zamiast planu „wszystko albo nic” lepiej wpisać do kalendarza trzy ruchowe spotkania w tygodniu, dorzucić krótkie przerwy na rozciąganie przy biurku i niedzielny spacer z bliskimi. Wtedy stopniowo ciało uczy się gospodarować energią efektywniej, co pozytywnie odbija się na jasności myślenia i pewności siebie. Jeśli jeden trening wypadnie, toświat się nie zawali. Motywacja to produkt uboczny działania, a nie odwrotnie. Ja zaczynam od małych kroków… i liczę, że zmobilizujecie mnie w komentarzach! 😉

30/07/2025

Czy zdarzyło Ci się kiedyś pomyśleć że na naukę jest już za późno? Mózg nie zna kalendarza, rozwija się tak długo jak go karmimy wiedzą. Każda nowa umiejętność otwiera kolejne drzwi do wolności: wolności wyboru, myślenia, działania.

Gdy jednak pozwolimy, aby ciekawość przysypała rutyna, odzyskanie tej swobody bywa trudniejsze. W pracy terapeuty widzę, jak brak wiary w rozwój zwęża horyzonty. Dobra wiadomość brzmi tak: moment na start możemy wybrać w każdej chwili, wystarczy podać rękę swojemu potencjałowi.

Neuroplastyczność nie gaśnie wraz z metryką. Doświadczenie sprawia, że nowe informacje tworzą bogatszą mapę niż tę, którą młodsze pokolenia dopiero rysują. Wystarczy pierwszy krok, a ścieżka pojawi się sama. Nie pozwól, aby strach przed zmianą zatrzymał Cię w miejscu.

Z podziwem obserwuję SENIORÓW, którzy zamiast zwalniać tempo, przyspieszają. Zakładają konta w chmurze, szyfrują dane, uczą wnuki bezpiecznie surfować. W statystykach kursów cyberbezpieczeństwa coraz częściej wyprzedzają pokolenie Z. Determinacja i życiowa mądrość sprawiają, że uczą się szybciej, bo wiedzą po co.

Już wkrótce moja Fundacja Inicjatyw „Jestem Przedsiębiorczy” uruchamia w Sulechowie projekt realizowany w ramach programu Aktywni+. Będziemy odkrywać tajniki technologii, sztucznej inteligencji, budować pewność siebie i sieć wzajemnego wsparcia. Technologia to narzędzie, prawdziwą wartością pozostają relacje.