09/09/2021
https://www.facebook.com/103528524694514/posts/375948797452484/
9 września obchodzimy Światowy Dzień FAS
Alkoholowy Zespół Płodowy – Fetal Alkohol Syndrome (FAS) – jest to zespół wad wrodzonych, w których czynnikiem uszkadzającym jest alkohol spożywany przez matkę w trakcie ciąży. Udowodniono, że nawet niewielkie ilości alkoholu spożywanego w czasie ciąży, szkodzą nienarodzonemu dziecku. FAS jest chorobą nieodwracalną, dlatego tak ważne jest zachowanie całkowitej abstynencji od alkoholu w trakcie całej ciąży.
Picie alkoholu w czasie ciąży może wpłynąć na rozwój grupy schorzeń zwanych płodowymi zaburzeniami ze spektrum alkoholu (FASD). Dzieci urodzone z FASD mogą mieć wiele problemów, takich jak problemy medyczne, behawioralne, edukacyjne i społeczne.
Pod terminem Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych mieści się:
• Płodowy Zespół Alkoholowy - (FAS) – to najczęściej używana nazwa
• Częściowy FAS (p FAS)
• Zaburzenia Neurologiczne związane z alkoholem (ARND)
Rozpoznanie:
Aby rozpoznać pełnoobjawowy FAS należy uzyskać w wywiadzie pewność spożywania przez matkę alkoholu w czasie ciąży, a w badaniu lekarskim stwierdzić kilka z pośród całej gamy objawów charakterystycznych. Należą do nich w szczególności:
• niska waga urodzeniowa, niskorosłość
• małogłowie (mały obwód głowy)
• dysmorfia twarzy (małe, szeroko rozstawione oczy, krótki zadarty nos, spłycenie rynienki podnosowej, cienka górna warga; mała, słabo rozwinięta żuchwa)
• liczne wady rozwojowe narządów wewnętrznych, układu kostno – stawowego
• uszkodzenia neurologiczne
Dzieci z FAS mają problemy z funkcjonowaniem psychicznym i zachowaniem z powodu uszkodzenia mózgu. Często mają problemy z prowadzeniem samodzielnego, odpowiedzialnego życia i nawet w okresie dorastania potrzebują pomocy. Problemy z zachowaniem mogą być rozmaite. Oto niektóre z nich:
• Objawy związane z funkcjonowaniem ośrodkowego układu nerwowego:
- nadpobudliwość
- nadwrażliwość na dźwięk i dotyk
- trudności z przetwarzaniem nadmiernej ilości bodźców
- zaburzenia snu
- impulsywność, czyli działanie bez refleksji
- lękliwość
- upór
- skłonności depresyjne
- skłonność do wybuchów gniewu
- skłonności do drażnienia i tyranizowania innych
- niskie poczucie własnej wartości
• Trudności w uczeniu się, które mogą przybrać następującą postać:
- opóźnienia rozwojowe
- deficyt uwagi
- niewystraczająca organizacja działań
- problemy z pamięcią
- trudności z matematyką
- trudności z myśleniem abstrakcyjnym
- trudności z uczeniem się na błędach
- upośledzenie myślenia przyczynowo – skutkowego
- opóźnienia mowy, zaburzenia mowy
• Nieprawidłowe zachowania społeczne
- wagary
- trudności adaptacyjne
- wycofywanie się
- problemy z organizacją
- izolowanie się
• Inne nieprawidłowości:
- zaburzenia rozwoju seksualnego
Dzieci z FAS często wykazują nieprawidłowe zachowania łamiąc społeczne normy. Czasami nie są w stanie przewidzieć konsekwencji własnych działań z powodu nieumiejętności poddania ich refleksji. Nie są w stanie zrozumieć subtelnych znaków dawanych przez otoczenie w odpowiedzi na ich zachowanie.
Dzieci z FAS łatwo ulegają wpływom. Mają ufną naturę, łatwo podporządkowują się innym i chcą ich zadowolić. Takie cechy sprawiają, że są łatwym celem dla przestępców. Ponadto są podatne na manipulacje, łatwo wchodzą w rolę ofiary. Z tego powodu potrzebny jest im ciągły nadzór ze strony opiekunów.
W rozwoju dzieci z FAS istnieje duża rozbieżność pomiędzy dojrzałością fizyczną, emocjonalną i społeczną. 18-latek z FAS, całkiem sprawny intelektualnie, może w rzeczywistości osiągać rozwój 12-13-latka pod względem emocjonalnym i społecznym.
Leczenie
Nie ma lekarstwa, które może zniwelować alkoholowy zespół płodowy. Z FAS się nie wyrasta. FAS ma się przez całe życie, a jakość tego życia uzależniona jest od uzyskanej wczesnej pomocy i wsparcia. Znaczna część dzieci z FAS wymaga stałej opieki psychologicznej lub psychiatrycznej, logopedycznej oraz rehabilitacyjnej.
Jak postępować z dziećmi z Zespołem Alkoholowym FAS?
1.Metoda Ośmiu Kroków:
- konkret
- stałość
- powtarzanie
- rutyna
- prostota
- szczegółowość
- zasady
- nadzór
2.Struktura i rutyna:
• ograniczony wybór,
• uporządkowany, stały rytm dnia,
• stosuj strukturę dnia zamiast kontroli,
• rutyna dotycząca każdego działania,
• zredukuj możliwości wyboru – dzieci maja kłopot z dokonywaniem
wyboru, sytuacje nadmiernych możliwości frustrują dziecko,
• kalendarz – codzienna rutyna w pełni przewidywalna, również pod
względem języka, sformułowań
• ograniczenie komunikatów słownych na rzecz polisensorycznych:
wzrokowych, słuchowych, czuciowych, kinestetycznych
• sposób mówienia niech będzie powolny i konkretny, używaj jak
najmniej słów, korzystaj z prostych gestów
3.Zorganizuj otoczenie:
• odpowiednia aranżacja otoczenia i miejsca do nauki – kolory ścian, mebli, ograniczenie ilości zabawek, ozdób, itp.
4.Świadomość „bomby zegarowej”
• zapobiegaj „wybuchom”, ograniczaj ilość bodźców i ograniczaj sytuacje niespodziewane, nagłe, nieznane
• miej przygotowany zestaw technik uspokajających, przygotuj miejsce, gdzie dziecko będzie mogło się wyciszyć
Gdzie szukać pomocy?
Jeśli opiekujesz się dzieckiem z FAS zwróć się po pomoc do koordynatora. On podpowie do jakiego specjalisty należy się udać. Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej zapewnia także wsparcie w ramach Projektu ,,Rodzina w Centrum 3”. Dzięki temu rodziny mają łatwiejszy dostęp do bezpłatnej diagnozy dzieci i młodzieży w kierunku FASD oraz terapii z diagnozą FASD w Centrum Diagnozy i Terapii FASD Fundacji Daj Szansę w Toruniu.
Źródło:
- Krzysztof Liszcz : ,,Jak wspierać dziecko z alkoholowym zespołem płodowym w rodzinie”
- Krzysztof Liszcz: ,,Dziecko z FAS w szkole i w domu”
- Małgorzata Klecka: ,,Ciąża i alkohol. W Trosce o Twoje dziecko”