santiscare.pl

santiscare.pl Konsultacje/doradztwo/szkolenia dla opiekunów i pracowników domów opieki

Kiedy prysznic przypomina moment, w którym walczyłeś o życie „Nie, nie chcę!” – a po chwili krzyk, panika, agresja. To t...
05/07/2025

Kiedy prysznic przypomina moment, w którym walczyłeś o życie

„Nie, nie chcę!” – a po chwili krzyk, panika, agresja. To tylko kąpiel... a może nie?
Zespół próbował pomóc panu Antoniemu, 85-latkowi z demencją, w rutynowej kąpieli. On jednak zareagował gwałtownie – nie chciał wejść pod prysznic, trząsł się, odpychał ręce opiekunów, jakby bronił się przed czymś strasznym.

Co się okazało?
W dzieciństwie pan Antoni niemal utonął w rzece. Uratowano go w ostatniej chwili. Przez całe życie unikał głębokiej wody, ale z biegiem lat wspomnienia zanikły. Gdy pojawiła się demencja – zniknęły filtry, ale ciało nadal pamiętało strach. Prysznic przypominał mu tamto zagrożenie.

Co pomogło?
* Zamiast prysznica – ciepłe, mokre ręczniki
* Spokojne tłumaczenie krok po kroku
* Delikatność, cierpliwość, możliwość trzymania ręki opiekuna
* Unikanie hałasu i pośpiechu

Czasem nie da się "wyleczyć" reakcji. Ale można ją zrozumieć i uszanować.

Każde zachowanie ma swoją historię. Opieka z empatią zaczyna się od pytania:
„Nie co on robi, ale co on kiedyś przeżył?”

Trauma i demencja: co warto wiedzieć?Demencja i zachowanie – czy to zawsze "objaw choroby"?Nie zawsze. Czasem to reakcja...
05/07/2025

Trauma i demencja: co warto wiedzieć?

Demencja i zachowanie – czy to zawsze "objaw choroby"?
Nie zawsze. Czasem to reakcja na dawną traumę, która powraca, gdy mózg nie potrafi już chronić przed trudnymi wspomnieniami.

Osoby starsze z demencją często doświadczają nagłych napadów lęku, agresji, wycofania lub dezorientacji – szczególnie w sytuacjach związanych z intymnością, wodą, dźwiękiem czy brakiem kontroli.

Dlaczego? Bo demencja obniża zdolność logicznego myślenia i filtrowania emocji – a dawne przeżycia mogą nagle wypływać na powierzchnię.

To, co dla nas jest codzienną czynnością – jak kąpiel czy przypięcie pasa bezpieczeństwa – może u osoby z demencją przywołać dawne doświadczenie przerażenia, upokorzenia lub braku kontroli.

To nie "trudny pacjent" – to człowiek, którego przeszłość wciąż żyje w jego ciele.

Dlatego warto stosować opieki opartej na zrozumieniu traumy (trauma-informed care):
* Bądź uważny na reakcje, nie tylko na słowa
* Szanuj granice, nawet jeśli osoba ich nie wyraża
* Patrz na zachowanie jak na wiadomość: „coś mi przypomniało ból”

17/05/2025

Demencja z ciałami Lewy’ego – objawy, które potrafią zaskoczyć

Demencja z ciałami Lewy’ego (DLB) to neurodegeneracyjna choroba mózgu, w której pojawiają się tzw. ciała Lewy’ego – nieprawidłowe skupiska białek, zakłócające pracę neuronów. Jest to trzecia najczęstsza forma demencji, zaraz po chorobie Alzheimera i demencji naczyniowej.

Czym się wyróżnia?

Demencja z ciałami Lewy’ego łączy objawy demencji z objawami parkinsonizmu (drżenie rąk, sztywność mięśni, spowolnienie ruchów), a także z halucynacjami wzrokowymi. Objawy mogą się zmieniać z dnia na dzień, a nawet w ciągu jednego dnia.

Najczęstsze objawy DLB:

Zmienność funkcji poznawczych – osoba może jednego dnia mówić logicznie, a następnego być całkowicie zagubiona.

Halucynacje wzrokowe – często szczegółowe i realistyczne (np. widzenie ludzi, zwierząt, postaci).

Objawy ruchowe – podobne jak w chorobie Parkinsona: drżenie, spowolnienie ruchowe, sztywność, zaburzenia równowagi.

Zaburzenia snu – tzw. parasomnie REM – osoba może „odgrywać sny”, mówić przez sen, poruszać się, a nawet wstawać.

Nadwrażliwość na leki przeciwpsychotyczne – może prowadzić do nasilenia objawów i powikłań.

Problemy z uwagą i koncentracją – przeplatają się z okresami względnej jasności.

Kogo dotyczy?

Zwykle pojawia się po 60. roku życia.

Częściej diagnozowana u mężczyzn niż kobiet.

Występuje zarówno samodzielnie, jak i równocześnie z chorobą Parkinsona.

Statystyki:

Szacuje się, że 10–15% przypadków demencji to właśnie DLB.

Choroba bywa niedodiagnozowana, ponieważ objawy są podobne do innych schorzeń neurologicznych.

Czy można leczyć?

Nie ma lekarstwa na DLB, ale możliwe jest łagodzenie objawów:

Leki stosowane w chorobie Alzheimera mogą poprawić funkcje poznawcze.

Fizjoterapia, wsparcie psychologiczne i dobrze zaplanowana opieka domowa są bardzo ważne.

Unikanie niektórych leków, szczególnie neuroleptyków, jest kluczowe – mogą wywołać gwałtowne pogorszenie stanu chorego.

Warto wiedzieć: demencja z ciałami Lewy’ego wymaga indywidualnego podejścia i ogromnej uważności ze strony opiekunów. Często ważniejsze niż stabilność jest elastyczne dopasowanie się do zmieniających się potrzeb chorego.

Demencja mieszana – gdy objawy się nakładająDemencja mieszana (ang. mixed dementia) to przypadek, w którym u jednej osob...
17/05/2025

Demencja mieszana – gdy objawy się nakładają

Demencja mieszana (ang. mixed dementia) to przypadek, w którym u jednej osoby występują jednocześnie cechy więcej niż jednego rodzaju demencji. Najczęściej jest to połączenie choroby Alzheimera i demencji naczyniowej, ale mogą też występować elementy demencji z ciałami Lewy’ego.

Dlaczego to ważne?

Ponieważ objawy mogą być bardziej złożone, a przebieg choroby trudniejszy do przewidzenia. Demencja mieszana może mieć szybszy postęp, a opieka nad osobą chorą wymaga elastyczności i dobrej obserwacji zmian.

Najczęstsze objawy demencji mieszanej:

Zaburzenia pamięci (typowe dla choroby Alzheimera),

Problemy z koncentracją i logicznym myśleniem (charakterystyczne dla demencji naczyniowej),

Wahania nastroju, chwile dezorientacji,

Możliwe objawy ruchowe, jak spowolnienie czy sztywność (jeśli obecne są cechy DLB),

Niestałość objawów – jeden dzień może być lepszy, inny znacznie gorszy.

Kogo dotyczy?

Często osoby powyżej 75. roku życia,

Diagnozowana częściej pośmiertnie niż za życia – wiele przypadków nie jest precyzyjnie rozpoznanych.

W badaniach mózgu po śmierci wykazano, że ponad 50% osób z demencją miało zmiany typowe dla więcej niż jednego typu otępienia.

Czy można to leczyć?

Leczenie demencji mieszanej skupia się na łagodzeniu objawów i spowolnieniu postępu choroby. Stosuje się:

Leki używane w chorobie Alzheimera,

Leczenie chorób towarzyszących (np. nadciśnienia, cukrzycy),

Terapie wspierające funkcje poznawcze, aktywność fizyczną i społeczną.

Warto wiedzieć: opieka nad osobą z demencją mieszaną wymaga indywidualnego podejścia i gotowości do modyfikowania wsparcia w zależności od objawów. Kluczowe są: rutyna, bezpieczeństwo, empatia i regularna kontrola stanu zdrowia.

Otępienie czołowo-skroniowe (FTD) – gdy zmienia się osobowośćOtępienie czołowo-skroniowe (ang. Frontotemporal Dementia –...
17/05/2025

Otępienie czołowo-skroniowe (FTD) – gdy zmienia się osobowość

Otępienie czołowo-skroniowe (ang. Frontotemporal Dementia – FTD) to forma demencji, która prowadzi do uszkodzenia przednich (czołowych) i bocznych (skroniowych) części mózgu. To właśnie te obszary odpowiadają za zachowanie, emocje, język i kontrolę społeczną.

W przeciwieństwie do choroby Alzheimera, FTD nie zaczyna się od zaburzeń pamięci, lecz od wyraźnych zmian osobowości i zachowania.

Najczęstsze objawy FTD:

Zmiana zachowania – osoba może stać się obojętna emocjonalnie, impulsywna, nieuprzejma lub nietaktowna, nawet wobec bliskich.

Brak zahamowań społecznych – wypowiedzi lub działania nieadekwatne do sytuacji.

Utrata empatii – trudność w rozumieniu emocji innych osób, obojętność wobec ich potrzeb.

Zmiany nawyków żywieniowych – np. kompulsywne jedzenie słodyczy, objadanie się.

Trudności językowe – w zależności od podtypu FTD, mogą wystąpić:

problemy z mową (powolne, trudne wypowiadanie słów),

zanik zrozumienia słów i zdań,

milczenie – rezygnacja z mówienia.

Zachowania rutynowe i powtarzalne – np. wielokrotne wykonywanie tej samej czynności.

Kogo dotyczy?

Osoby w wieku 45–65 lat, choć może wystąpić również wcześniej lub później.

Wiele przypadków FTD ma podłoże genetyczne – mogą występować rodzinne skłonności.

Statystyki:

FTD stanowi około 5–10% wszystkich przypadków demencji, ale jest jedną z głównych przyczyn otępienia u osób poniżej 65. roku życia.

Średni czas życia po diagnozie to 7–13 lat, w zależności od podtypu.

Czy można leczyć?

Nie ma leku, który zatrzyma rozwój FTD, ale możliwe jest wsparcie:

Opieka neurologiczna i psychiatryczna,

Terapie mowy i zachowania,

Wspomaganie rodziny i opiekunów,

Dostosowanie środowiska do zmieniających się potrzeb chorego.

Leki stosowane w chorobie Alzheimera nie są skuteczne w leczeniu FTD i mogą pogorszyć objawy.

Warto wiedzieć: FTD bywa mylona z depresją, wypaleniem zawodowym lub zaburzeniami osobowości. Dlatego wczesna diagnoza u specjalisty ma kluczowe znaczenie – szczególnie u osób młodszych, u których zachowanie nagle się zmienia.

Demencja naczyniowa – druga najczęstsza forma otępieniaDemencja naczyniowa powstaje w wyniku niedokrwienia mózgu, czyli ...
17/05/2025

Demencja naczyniowa – druga najczęstsza forma otępienia

Demencja naczyniowa powstaje w wyniku niedokrwienia mózgu, czyli uszkodzenia naczyń krwionośnych, które dostarczają tlen i składniki odżywcze do komórek mózgowych. Najczęściej jest skutkiem udarów mózgu, mikroudarów lub przewlekłych chorób naczyniowych (np. nadciśnienia, miażdżycy).

Jakie są objawy demencji naczyniowej?

Objawy mogą się różnić w zależności od tego, która część mózgu została uszkodzona. W przeciwieństwie do choroby Alzheimera, objawy mogą pojawić się nagle i mieć skokowy przebieg – z okresami pogorszenia i względnej stabilizacji.

Najczęściej występują:

Zaburzenia koncentracji i uwagi – trudność w skupieniu się, łatwe rozpraszanie.

Spowolnienie myślenia – osoba potrzebuje więcej czasu, by odpowiedzieć na pytanie lub wykonać zadanie.

Zaburzenia pamięci – szczególnie operacyjnej, czyli potrzebnej do wykonywania bieżących czynności.

Trudności w planowaniu i organizacji – problemy z logicznym myśleniem, np. zaplanowaniem posiłku czy wyjścia z domu.

Wahania nastroju – od obojętności po rozdrażnienie, lęk, a czasem agresję.

Problemy z poruszaniem się i równowagą – jeśli uszkodzenie dotyczy części mózgu odpowiedzialnych za motorykę.

Kto jest najbardziej narażony?

Osoby po udarze mózgu lub z wieloma mikroudarami.

Osoby z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, chorobami serca, wysokim cholesterolem lub otyłością.

Palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej i niezdrowa dieta również zwiększają ryzyko.

Statystyki:

Demencja naczyniowa stanowi około 15–20% wszystkich przypadków otępienia.

Jest drugą najczęściej występującą formą demencji po chorobie Alzheimera.

Występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet, zwłaszcza w starszym wieku.

Czy można temu zapobiec lub spowolnić postęp choroby?

Tak – w wielu przypadkach można zmniejszyć ryzyko demencji naczyniowej poprzez:

kontrolę ciśnienia krwi,

leczenie cukrzycy,

zdrową dietę,

aktywność fizyczną,

unikanie palenia i nadmiaru alkoholu.

Leczenie skupia się na ochronie mózgu przed kolejnymi uszkodzeniami i poprawie funkcjonowania w życiu codziennym.

Pamiętaj: jeśli ktoś przeszedł udar lub ma przewlekłe choroby naczyniowe – warto uważnie obserwować funkcje poznawcze. Wczesne działanie może pomóc w zatrzymaniu pogłębiania się objawów.

Choroba Alzheimera – najczęstszy typ demencjiChoroba Alzheimera to najczęściej diagnozowana forma demencji, odpowiadając...
17/05/2025

Choroba Alzheimera – najczęstszy typ demencji

Choroba Alzheimera to najczęściej diagnozowana forma demencji, odpowiadająca za około 60–70% wszystkich przypadków. To choroba neurodegeneracyjna – oznacza to, że komórki mózgowe stopniowo obumierają, prowadząc do coraz większych trudności w myśleniu, zapamiętywaniu i funkcjonowaniu.

Jakie są objawy Alzheimera?

Objawy choroby rozwijają się powoli i postępują z czasem. Najczęściej obserwuje się:

Zaburzenia pamięci krótkotrwałej – osoba zapomina, co właśnie powiedziała, co miała zrobić, nie pamięta rozmów czy wydarzeń z danego dnia.

Dezorientacja – trudności w rozpoznaniu miejsca, czasu, a nawet znajomych osób.

Problemy językowe – trudność w znalezieniu słów, przerwy w wypowiedzi, mówienie mniej płynne.

Powtarzanie się – te same pytania, historie lub czynności.

Trudności w codziennych czynnościach – np. zapominanie, jak przygotować posiłek, jak się ubrać odpowiednio do pogody.

Zmiany nastroju i zachowania – drażliwość, niepokój, lęk, a w późniejszych etapach także apatia lub agresja.

Utrata zdolności do logicznego myślenia – problem z podejmowaniem decyzji, oceną sytuacji.

Kto jest najbardziej narażony?

Osoby po 65. roku życia, choć zdarzają się również przypadki choroby Alzheimera o wczesnym początku (nawet przed 60-tką).

Ryzyko wzrasta wraz z wiekiem, historią choroby w rodzinie, a także przy współistniejących chorobach sercowo-naczyniowych.

Statystyki:

Szacuje się, że co trzecia osoba w podeszłym wieku umiera z powodu choroby Alzheimera lub innej formy demencji.

Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że liczba przypadków będzie dynamicznie rosła – w związku ze starzejącą się populacją.

Czy można to leczyć?

Choroba Alzheimera nie jest uleczalna, ale istnieją leki i terapie wspomagające, które mogą spowolnić postęp choroby i poprawić jakość życia. Kluczowe znaczenie ma odpowiednia opieka, zrozumienie i stała rutyna.

Pamiętaj: wczesne rozpoznanie choroby może wiele zmienić – dla chorego i jego rodziny. Jeśli zauważasz niepokojące objawy, warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Demencja – najczęstsze objawy i skala problemuDemencja to zbiorcze określenie dla szeregu objawów, które pojawiają się, ...
17/05/2025

Demencja – najczęstsze objawy i skala problemu

Demencja to zbiorcze określenie dla szeregu objawów, które pojawiają się, gdy mózg przestaje prawidłowo funkcjonować. Zaburza to pamięć, zdolność myślenia, komunikację oraz codzienne funkcjonowanie. Choć demencja najczęściej dotyka osób starszych, nie jest naturalnym elementem starzenia się.

Najczęstsze objawy demencji:

Zaburzenia pamięci – szczególnie dotyczące niedawnych wydarzeń; osoba może wielokrotnie zadawać te same pytania, zapominać imion czy rozmów.

Dezorientacja – trudność w określeniu czasu, daty lub miejsca.

Problemy z mową – trudność w dobieraniu słów, gubienie wątku, powtarzanie się.

Trudności w codziennych czynnościach – np. gotowanie, zarządzanie finansami, korzystanie z telefonu.

Zmiany w zachowaniu – drażliwość, apatia, wycofanie się z relacji, podejrzliwość.

Utrata inicjatywy – osoba może przestać interesować się tym, co dawniej sprawiało jej przyjemność.

Zaburzenia oceny sytuacji – np. nieodpowiedni ubiór do pogody czy niewłaściwe reakcje społeczne.

Dlaczego warto reagować?

Im wcześniej rozpoznane są objawy, tym więcej można zrobić. Choć demencji nie da się wyleczyć, odpowiednie wsparcie, opieka i leczenie mogą znacznie poprawić jakość życia chorego i jego bliskich.

Kilka faktów:

Na świecie żyje obecnie ponad 57 milionów osób z demencją.

Co 3 sekundy ktoś na świecie zapada na jedną z jej form.

Do roku 2050 liczba chorych może wzrosnąć do 139 milionów.

60–70% przypadków demencji to choroba Alzheimera.

Pamiętaj: demencja to ogromne wyzwanie nie tylko dla osoby chorej, ale też dla jej bliskich. Zrozumienie objawów to pierwszy krok do udzielenia odpowiedniego wsparcia.

14/11/2024

DON'T ASK ME TO REMEMBER

Do not ask me to remember,
Don’t try to make me understand,
Let me rest and know you’re with me,
Kiss my cheek and hold my hand.
I’m confused beyond your concept,
I am sad and sick and lost.
All I know is that I need you
To be with me at all cost.
Do not lose your patience with me,
Do not scold or curse or cry.
I can’t help the way I’m acting,
Can’t be different though I try.
Just remember that I need you,
That the best of me is gone,
Please don’t fail to stand beside me,
Love me ’til my life is done.
– Owen Darnell

I TŁUMACZENIE

Nie proś mnie, żebym pamiętał,
Nie próbuj mnie zrozumieć,
Daj mi odpocząć i wiedzieć, że jesteś przy mnie,
Pocałuj mnie w policzek i złap za rękę.
Jestem zdezorientowany poza twoim pojęciem,
Jestem smutny, chory i zagubiony.
Wiem tylko, że cię potrzebuję
Być ze mną za wszelką cenę.
Nie trać do mnie cierpliwości,
Nie krzycz, nie przeklinaj i nie płacz.
Nie mogę nic poradzić na to, jak się zachowuję,
Nie może być inaczej, choć próbuję.
Pamiętaj tylko, że Cię potrzebuję,
Że to co najlepsze we mnie odeszło,
Proszę, nie omieszkaj stanąć obok mnie,
Kochaj mnie, aż moje życie się skończy.
Owen Darnell

04/10/2023

Pamiętaj że człowiek chory na demencję, ciągle czuje...
I potrzebuje miłości tak jak my wszyscy...
Potrzebuje jej jeszcze bardziej ...

Adres

Szczecin

Strona Internetowa

Ostrzeżenia

Bądź na bieżąco i daj nam wysłać e-mail, gdy santiscare.pl umieści wiadomości i promocje. Twój adres e-mail nie zostanie wykorzystany do żadnego innego celu i możesz zrezygnować z subskrypcji w dowolnym momencie.

Udostępnij

Share on Facebook Share on Twitter Share on LinkedIn
Share on Pinterest Share on Reddit Share via Email
Share on WhatsApp Share on Instagram Share on Telegram